2. Uluslararası Prof. Dr. Fuat Sezgin İslâm Bilim Tarihi Sempozyumu Bildiriler Kitabı

EnglishTürkçe

BÖLÜM


DOI :10.26650/PB/AA08.2023.002.001   IUP :10.26650/PB/AA08.2023.002.001    Tam Metin (PDF)

İslam’ın Klasik Devrinde (8.-16. Asırlar) Bilim Kurumları: Kritik Bir Bakış

Ekmeleddin İhsanoğlu

Riyazî ve tabiî ilimlerin eğitiminin hoca-talebe ferdî seviyesinden kurum çerçevesinde yürütülmesi konusuyla ilgili araştırmalar talihsiz bir başlangıç yapmıştır. Zira bu araştırmaların dayalı olduğu anlayış geçtiğimiz yüzyılın başından yakın zamana kadar İslam medeniyeti tarihi boyunca ilmî faaliyetleri ikiye ayrıştıran ve temelinde dichotomy yani ikiye bölünmüşlük ve zıtlaşmış halin bulunması ve dinî ilimler ile dinî olmayan ilimlerle meşgul olanların arasındaki münasebetin rekabet ve düşmanlık şeklinde tezahür ettiği iddiasına dayalıdır. Bu görüş yirminci yüzyılın başından itibaren yakın zamana kadar geçerli olan paradigmanın temelini oluşturmuştur. Bu görüşü benimseyen ve tarihî incelemelerini bu temel üzerinde yürütenler arasında Macar oryantalist Ignaz Goldziher (ö.1921), Avustralyalı Gustave von Grunebaum (ö.1972), rahmetli Aydın Sayılı (ö. 1999), Suriyeli Youssef Eche (ö.1967) ve özellikle Amerikalı medrese tarihçisi müteveffa dostumuz George Makdisi (ö. 2002) gibi isimler zikredilebilir. Uzun senelerden beri bu konuda yürüttüğümüz incelemeler farklı neticelere yol açmıştır. Buna göre, İslam dünyasında eğitim-öğretim kurumlarında çoğu Helenistik mirastan aktarılan ve “ulûmu’l-evâil” denilen öncekilerin ilimlerinin öğretilmesi, entelektüel, sosyal ve kültürel faktörlerin tesiri altında pek çok safhalardan geçmiştir. Bu süreç 8. asırda saray ve kütüphane çatısı altında halifelerin ve devrin önde gelen devlet adamlarının şahsî alakalarıyla başlar, takip eden asırlarda kurumlaşmış bir hüviyete bürünür. Bîmâristan ve rasathanelerin bu ilimlerden bazılarının kurumlaşması sürecinde etkileri olmuştur. Örnekleri ile ele alacağımız yeni teorik çerçeveyi bu tebliğimizde kısaca anlatmaya çalışacak ve neticede “aklî ilimler” adı ile anılan bu ilimlerin eğitiminin 15. asır medreselerinde resmî şeklini aldığını ve 16. asır itibariyle tam anlamıyla kurumlaştığını göstermeye gayret edeceğiz. Genel olarak İslam’da eğitim kurumları, özel olarak ise medreseler, Osmanlılar döneminde neşvünema bulduğu ve farklı gelenekleri potasında harmanladığı 16. asırda klasikleşmiş ve daha açık bir ifadeyle sabit hale gelmiştir.


Anahtar Kelimeler: Aklî ilimler, dinî ilimler, medrese, Osmanlı, bilim kurumları
DOI :10.26650/PB/AA08.2023.002.001   IUP :10.26650/PB/AA08.2023.002.001    Tam Metin (PDF)

Scientific Institutions in the Classical Period of Islam (8-16th Centuries): A Critical Approach

Ekmeleddin İhsanoğlu

There has been an unfortunate start to research into the subject of conducting the education of the mathematical and natural sciences from the individual teacher-student level within the framework of the institution. The understanding on which these researches is based is the claim scientific activities have been divided into two throughout the history of Islamic civilization, and that there is a dichotomy and opposition between these two. It is further claimed that the relationship between those who are engaged in religious sciences and non-religious sciences manifests itself in the form of competition and enmity. This view has formed the basis of the current paradigm from the beginning of the 20th century until recently. Hungarian orientalist Ignaz Goldziher (d. 1921), Australian Gustave von Grunebaum (d. 1972), the late Turkish Aydın Sayılı (d. 1999), Syrian Youssef Eche (d. 1967), and our late friend, historian of madrasa, George Makdisi (d. 2002) are among those who adopt this view and conduct their historical studies on this basis. The investigations we have carried out on this subject for many years have led to different results. According to this, the teaching of the sciences, most of which were transferred from the Hellenistic heritage and called “ulûm al-awâ’il” in educational institutions in the Islamic world, went through many stages under the influence of intellectual, social, and cultural factors. This process begins with the personal interests of the caliphs and the leading statesmen of the period under the roof of the palace and library in the 8th century, and takes on an institutionalized identity in the following centuries. Bîmâristân and the observatories affected the institutionalization of some of these sciences. In this paper, we will attempt to briefly explain the new theoretical framework, which we will discuss with examples, before attempting to show that the education of these sciences, which are called “intellectual sciences,” took their official form in the 15th century madrasas and became fully institutionalized as of the 16th century. Educational institutions in Islam in general, and madrasas in particular, became fixed in the 16th century, when they were established in the Ottoman period and blended with different traditions.


Anahtar Kelimeler: Intellectual sciences, religious sciences, madrasah, Ottomans, scientific institutions

Referanslar

  • Terzioğlu, A. (1992). Bîmâristan. T.D.V. İslam Ansiklopedisi, c. 6. İstanbul. google scholar
  • Ullmann, M. (1970). Die Medizin im Islam. Leiden & Köln: Brill. google scholar
  • Vassâf, Abdullah b. Fazlullah eş-Şîrâzî (1338). Târîh-i Vassâf el-Hadrâ (Muhammed Mehdî Isfahânî, Ed.). Tahran. google scholar
  • Vassâf, Abdullah b. Fazlullah eş-Şîrâzî (1372 [1993]). Tahrîr-i Târîh-i Vassâf (Abd el-Muhammed Âyetî, Ed.). Tahran: Bünyâd-i Ferheng-i İran. google scholar
  • Vyatkin, V. L. (1927). Pamyatniki Drevnostey Samarkanda. Semerkand. google scholar
  • Vakfü’s-Sultân Hüsameddin Lâcîn, 21 Rebiülahir, H. 694, Hucce No: 17, Kahire: Dârü’l-Vesâik el-Kavmiyye. google scholar
  • Yâkût el-Hamevî (1938). Mu'cemü’l-Üdebâ, c. 2. Kahire. google scholar
  • Ez-Zehebî, Şemseddin (1974). Düvelü’l-İslâm, c. 1. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Âmme li’l-Kitâb. google scholar
  • Ez-Zehebî, Şemseddin (1987). Târîhu’l-İslâm ve Vefeyâtü’l-Meşâhîr ve’l-Âlem (Ömer A. Tedmürî, Ed.). Beyrut: Dârü’l-Kitâb el-Arabî. google scholar
  • Ahmed İsa Bey (1981). Târîhu’l-Bîmâristânât fi’l-İslâm. 2. Baskı. Beyrut: Dârü’r-Râid el-Arabî. google scholar
  • El-Antakî, Yahya b. Said (1906). Kitâbü ’t-Ta’rîh el-mecmû' ala’t-tahkîk ve’t-tasdîk (L. Cheikho, Ed.). Paris: Librairie Ch. Poussielgue. google scholar
  • Attallah, H. A. (t.y.). Beytü’l-Hikme fî Asri’l-Abbâsiyyîn. Kahire: Dâru’l-Fikr el-Arabî. google scholar
  • Ayverdi, E. H. (1972). Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve II. Sultan Murad Devri. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti. google scholar
  • Bagheri, M. (1997). A Newly Found Letter of Al-Käshi on Scientific Life in Samarkand. Historia Mathematica, (24), 241-256. google scholar
  • el-Bağdâdî (1931). Kitâbu Târîhi Bağdâd, c. 14. Kahire: Matbaatü’s-Saâde. google scholar
  • Bilge, M. (1984). İlk Osmanlı Medreseleri. İstanbul: İstanbul Edebiyat Fakültesi Basımevi. google scholar
  • Cemşid el-Kâşî, Gıyaseddin. Miftâhü’l-Hisâb, Nuruosmaniye Kütüphanesi, no. 2967, vr. 2a-2b. google scholar
  • Devletşâh b. Bahtişâh-ı Semarkandî (1977). Devletşah Tezkiresi (Necati Lugal, Çev.). İstanbul: Tercüman. google scholar
  • Dodge, B. (1970). The Fihrist of al-Nadim. Columbia University Press. google scholar
  • Dols, M. (1984). Medieval Islamic Medicine: Ibn Ridwan’s Treatise “On the prevention of bodily ills in Egypt”. Berkeley: University of California Press. google scholar
  • Dunlop, D. M. (1986) Bimäristän. Encyclopaedia of Islam, Second Edition (EI2), vol. 1. Leiden: E. J. Brill. google scholar
  • Dutt, R. C. & Jackson A. V. W. (Eds.). (2008). The Book of the Thousand Nights and a Night (translated by R. F. Burton). New York: Cosimo. google scholar
  • Eche, Y. (1949). Les bibliothèques arabes publiques et semi-publiques en Mésopotamie, en Syrie et en Egypte au moyen âge, Damascus: Institut Français de Damas. google scholar
  • El-Erbilî, (1964). Hulâsatü’z-Zehebi’l-Mesbûk, Bağdat: Yayınevi. google scholar
  • Eshenkulova, K. (2001). Timurlular Devri Medrese Eğitimi ve Ulum el-Evail: Matematik, Astronomi ve Tıp. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
  • El-Evkâf ve’l-Hayât el-İctimâ pye fîMısr, Sultan Hasan Vakfiyesi, no. 881. google scholar
  • Fatih Mehmet II Vakfiyeleri (1938). Ankara: Cumhuriyet Matbaası. google scholar
  • Frye, R. & Sayılı, A. (1943). Turks in the Middle East Before the Seljuks. Journal of the American Oriental Society, 63, 194-207. google scholar
  • Goichon, A. M. (1979). Hikma. Encyclopaedia of Islam, Second Edition (EI2), vol. 3, pp. 377-378. Leiden: E. J. Brill. google scholar
  • Goldziher, I. (1915). Stellung der alten islamischen Orthodoxie zu den antiken Wissenschaften. Abhandlungen der Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaften, (8), 3-46. google scholar
  • Goodman, L. E. (1990). The Translation of Greek Materials into Arabic. In M. J. L. Young, J. D. Latham & R. B. Serjeant (Eds.). Religion, Learning, and Science in the Abbasid Period (pp. 477-497). Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
  • Grunebaum, G. E. von (1955). Muslim World View and Muslim Science. In Islam: Essays in the Nature and Growth of a Cultural Tradition. Menasha, Wisconsin: American Anthropological Association. google scholar
  • Hâfız-ı Ebrû, Zübdetü’t Tevârîh-i Baysungurî, Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih, no. 4370/1, vr. 558b-559a. google scholar
  • Halm, H. Där al-Hikma. Encyclopaedia ofIslam. Third Edition (EI3). Erişim adresi: http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_ei3_COM_25866 google scholar
  • Halm, H. (1997). The Fatimids and Their Tradition ofLearning. London: I. B. Tauris. google scholar
  • Hitti, P. K. (1981). History of the Arabs. New York. google scholar
  • Hourani, A. (1992). A History of the Arab Peoples, London: Faber & Faber. google scholar
  • Hunayn ibn Ishäq (1925). Über die syrischen und arabischen Galen-Übersetzungen (Zum ersten mal herausgegeben und übersetzt von G. Bergsträsser). Leipzig: Brockhaus. [Facsimile: Sezgin, F. (2008). Islamic Medicine, vol. 18. Frankfurt: Institute for the History ofArabic-Islamic Science.] google scholar
  • İbn Cülcül (1955). Tabakâtü’l-Etibbâ ve’l-Hukemâ, Kahire: Matbaatü’l-Ma'hed el-İlmî el-Fransî. google scholar
  • İbn Ebî Useybi'a (t.y.). Uyûnü’l-Enbâ’fiTabakâti’l-Etibbâ’ (Nizâr Rıza, Ed.). Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hayat. google scholar
  • İbnü’l-Fuvatî (1967). Telhîsu Mecma‘i’l-Edeb fî Mu‘cemi’l-Elkâb (Mustafa Cevad, Ed.). c. 4/2, 4/3. Şam. google scholar
  • İbn Hallikân (1969). Vefeyâtü’l-A’yân ve Enbâü Ebnâi’z-Zaman (İhsan Abbas, Ed.), c. 6. Beyrut: Dâru Sâdır. google scholar
  • İbnü’l-İbrî (1890). Târîhu Muhtasari’d-Düvel. Beyrut. google scholar
  • İbn Khaldun (1980). The Muqaddimah: An Introduction to History (translated by Franz Rosenthal), vol. 3. Princeton University Press. google scholar
  • İbn el-Kıftî (1326). Kitâbü Ahbâri’l-Ulemâ bi Ahbâri’l-Hukemâ, Kahire: Matbaatü’s-Saâde. google scholar
  • İbnü’n-Nedîm (2014). el-Fihrist (Eymen Fuad Seyyid, Ed.). 2 c. London: Al-Furqan Islamic Heritage Foundation. google scholar
  • İbn Tağrîberdî (1971). en-Nücûmu’z-Zâhire, c. 8. Kahire: Vizâretü’s-sekâfe ve’l-irşâd. google scholar
  • İbn Vâsıl (1977).Müferricü’l-KürûbfîAhbâriBenîEyyûb (H. M. Rabî', Ed.), c. 5. Kahire. google scholar
  • Ihsanoglu, E. (baskıda). The Abbasid House of Wisdom Between Myth and Reality. Routledge. google scholar
  • İhsanoğlu, E. (Ed.), (1997). Osmanlı Astronomi Literatürü Tarihi, c. 1. İstanbul: IRCICA. google scholar
  • İhsanoğlu, E. (2001). Osmanlı Eğitim ve Bilim Kurumları. E. İhsanoğlu (Ed.), Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi içinde, c. 2. İstanbul: IRCICA. google scholar
  • İhsanoğlu, E. (2002). Il Ruolo Delle Istituzioni. In Storia Della Scienza (vol. 3, pp. 110-139). Roma: Instituto Della Enciclopedia Italiana. google scholar
  • İhsanoğlu, E. (2014). Institutions of Science Education. In The Oxford Encyclopedia of Philosophy, Science and Technology in Islam, vol. I. pp. 386-397. New York: Oxford University Press. google scholar
  • İhsanoğlu, E. (2019). Medreseler Neydi Ne Değildi? İstanbul: Kronik Kitap. google scholar
  • İhsanoğlu, E. (2020). Studies on Ottoman Science and Culture. Routledge. google scholar
  • İzgi, C. (1997). Osmanlı Medreselerinde İlim: c. 1: Riyazî İlimler. İstanbul: İz Yayıncılık. google scholar
  • Khwandamir (1994). Habibu’s-Siyar: The Reign of the Mongol and the Turk (edited and translated by W. M. Thackston). vols. 2-3. Harvard University Press. google scholar
  • Köprülü, F. (1942). XIII. Asırda Marâga Rasathanesi Hakkında Bazı Notlar. Belleten, 6(22), 207-227. google scholar
  • Köprülü, F. (1942). Vakıf Müessesesinin Hukukî Mahiyeti ve Tarihî Tekâmülü. Vakıflar Dergisi, (2), 1-35 google scholar
  • Kürkçüoğlu, K. E. (Ed.) (1962). Süleymaniye Vakfiyesi. Ankara: Vakıflar Umum Müdürlüğü Neşriyatı, fsk. 83-4/32. google scholar
  • el-Kütübî (1973). Fevâtü’l-Vefeyât (İhsan Abbas, Ed.). Beyrut: Dâru Sâdır. google scholar
  • Lane, E. W. (1968). An Arabic-English Lexicon. Beirut: Librairie du Liban. google scholar
  • Lapidus, I. M. (1994). A History ofIslamic Societies. Cambridge University Press. google scholar
  • Lekesiz, M. H. (1989). Osmanlı İlmi Zihniyetinde Değişme. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
  • Levy, R. (1946) The Letters of Rashîd al-Dîn Fadl-Allah. Journal of the Royal Asiatic Society, 78(1-2), 74-78. google scholar
  • Lewis, B. (1996). The Middle East. London: Phoenix. google scholar
  • Makdisi, G. (1981). The Rise of Colleges: Institutions ofLearning in Islam and the West. Edinburgh: Edinburgh University Press. google scholar
  • el-Makrîzî (2013). Kitâbü’l-mevâ'iz ve’l-i'tibâr bi-zikri’l-hitat ve’l-âsâr (Eymen Fuad Seyyid, Ed.). Londra: Müessesetü’l-Furkân li’t-Turâsi’l-İslâmî. google scholar
  • Ma'rûf, B. A. ve Rauf, İ. A. (Ed.). (1997). Kitabü’l-Havâdis. Beyrut: Dârü’l-Garb el-İslâmî. google scholar
  • Ma'rûf, N. (1976). Târîhu Ulemâi’l-Mustansıriyye, c. 1. Bağdat. google scholar
  • Meyerhof, M. (1930). Von Alexandrien nach Bagdad: Ein Beitrag zur Geschichte des philosophischen und medizinischen Unterrichts bei den Arabern. Berlin: Walter de Gruyter. google scholar
  • El-Muhibbî, Muhammed Emin b. Fazlullah (1284). Hulâsatü’l-eser fî ayâni’l-karni’l-hâdi aşer, c. 4. Beyrut: Matbaatü’l-vehbiyye. google scholar
  • Naji, A. (2008). Beytü’l-Hikme el-Bağdâdî. Bağdad. google scholar
  • Niyazov, K. (1950). Astronomischoska Shkola Ulugbeka. Moskova. google scholar
  • Öz, T. (1935). Zwei Stiftungsurkunden des Sultans Mehmed II. Fatih. İstanbul: Alman Arkeoloji Enstitüsü. google scholar
  • Peters, F. E. (1972). The Harvest ofHellenism: A History of the Near Eastfrom Alexander the Great to the Triumph of Christianity. New York: Simon & Shuster. google scholar
  • Pinto, O. (1929). The Libraries of the Arabs during the Time of the Abbasids (translated by F. Krenkow). Islamic Culture (3), 210-243 google scholar
  • Raschid-Eldin [Rashîd al-Dîn Fadl Allah Ibn Abî al-Hayr] (1836). Histoire des Mongols de la Perse (edited and translated by M. Quatremere), vol. 1. Paris: Imprimerie Royale. google scholar
  • Rashed, R. (1989). Problems of the Transmission of the Greek Scientific Thought into Arabic: Examples from Mathematics and Optics. History ofScience, 27(2), 199-209. google scholar
  • Rashîd al-Dîn Fadl Allah Ibn Abî al-Hayr (1940). Geschichte Gazan-Han’s aus dem Ta’rih-i-mubârak-i-Gâzânî des Rasid al-Din Fadlallah b. ’Imad al-Daula Abül-Hair (Karl Jahn, Ed.). London: Luzac. google scholar
  • Rashîd ad-Dîn Fazlullah (1972). Al-Waqfiyah ar-Rashidiyah: The Actfor the Pious Foundation. Facsimile of the Fourteenth Century Original Edition Drawn by Himselfand by His Order (edited by M. Minovi and I. Afshar). Tehran: Publications of the Society for the Protection of National Monuments. google scholar
  • Rashiduddin Fazlullah (1998-1999). Jami’u’t-tawarikh: Compendium of Chronicles. (edited and translated by W. M. Thackston), vol. 3. Harvard University, Department of Near Eastern Languages and Civilizations. google scholar
  • Reşideddin Fazlullah (1358). Sevânihu’l-Efkâr-i Reşîdî (M. T. Dânişpejûh, Ed.). Tahran. google scholar
  • Reşideddin Fazlullah (1978). Vakıfnâme-i Reb'-i Reşîdî (İ. Afşar ve M. Minovi, Ed.). Tahran. google scholar
  • Rosenfeld, B. & İhsanoğlu, E. (2003). Mathematicians, Astronomers and Other Scholars of Islamic Civilisations and Their Works (7th to 19th c.). Istanbul: IRCICA. google scholar
  • Sabra, A. I. (1994). Science and Philosophy in Medieval Islamic Theology: The Evidence of the Fourteenth Century. Zeitschriftfür Geschichte der Arabisch-Islamischen Wissenshaften, (9), 1-42. google scholar
  • Es-Safedî (1924). Ârâ’ ve Efkâr. Mecelletü’l-Mecma'i’l-İlmiyyi’l-Arabî, c. 1, 4/1. google scholar
  • Sarton, G. (1975). Introduction to the History of Science, c. 1. Huntingdon & New York: Krieger Publishing. google scholar
  • Sayılı, A. (1941). The Institutions of Science and Learning in the Muslim World. (Doktora Tezi). Harvard University, Department of the History of Science. google scholar
  • Sayılı, A. (1960). The Observatory in Islam and its Place in the General History of the Observatory. Ankara: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Sayılı, A. (1960). Uluğ Bey ve Semerkanddeki İlim Faaliyet Hakkında Gıyasüddin-i Kâşî’nin Mektubu. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi. google scholar
  • Sayılı, A. (1965). Gondeshapur. Encyclopaedia of Islam. vol. 2, p. 1120. Leiden: E. J. Brill. google scholar
  • Siassi, A. A. (1963). L’Université de Gond-i Shapur et l’etendue de son rayonnement. In Mélanges d’orientalisme offerts à Henri Massé. Téhéran: Imprimerie de L’université. google scholar
  • al-Suyutî (1970). History of the Caliphs (translated by H. S. Jarrett). Amsterdam: Oriental Press. google scholar
  • Es-Süyûtî (1997). Târîhu’l-Hulefâ (İbrahim Salih, Ed.). Şam. google scholar
  • Taşköprîzâde Ahmed Efendi (1313). Mevzûâtü’l-Ulûm (Kemaleddin Mehmed, Çev.), c. 1. İstanbul: İkdam Matbaası. google scholar
  • Taşköprîzâde Ahmed Efendi (1968). Miftâhü’s-Saâde ve Misbâhü’s-Siyâde fî Mevzûâti’l-Ulûm, c. 1. Kahire: Dârü’l-Kütüb el-Hâdise. google scholar
  • Taşköprülüzade (1985). Eş-Şekâ’iku’n-Nu'mâniyye fî Ulemâ’i’d-Devleti’l-Osmâniyye (Ahmed Suphi Furat, Ed.). İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi. google scholar
  • Terzioğlu, A. (1992). Bîmâristan. T.D.V. İslam Ansiklopedisi, c. 6. İstanbul. google scholar
  • Ullmann, M. (1970). Die Medizin im Islam. Leiden & Köln: Brill. google scholar
  • Vassâf, Abdullah b. Fazlullah eş-Şîrâzî (1338). Târîh-i Vassâf el-Hadrâ (Muhammed Mehdî Isfahânî, Ed.). Tahran. google scholar
  • Vassâf, Abdullah b. Fazlullah eş-Şîrâzî (1372 [1993]). Tahrîr-i Târîh-i Vassâf (Abd el-Muhammed Âyetî, Ed.). Tahran: Bünyâd-i Ferheng-i İran. google scholar
  • Vyatkin, V. L. (1927). Pamyatniki Drevnostey Samarkanda. Semerkand. google scholar
  • Vakfü’s-Sultân Hüsameddin Lâcîn, 21 Rebiülahir, H. 694, Hucce No: 17, Kahire: Dârü’l-Vesâik el-Kavmiyye. google scholar
  • Yâkût el-Hamevî (1938). Mu'cemü’l-Üdebâ, c. 2. Kahire. google scholar
  • Ez-Zehebî, Şemseddin (1974). Düvelü’l-İslâm, c. 1. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Âmme li’l-Kitâb. google scholar
  • Ez-Zehebî, Şemseddin (1987). Târîhu’l-İslâm ve Vefeyâtü’l-Meşâhîr ve’l-Âlem (Ömer A. Tedmürî, Ed.). Beyrut: Dârü’l-Kitâb el-Arabî. google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.