Cumhuri̇yet’i̇n 100. Yılında Bilgi ve Belge Yönetimi Teknolojisinde Güncel Yaklaşımlar

EnglishTürkçe

BÖLÜM


DOI :10.26650/B/SS53.2024.015.39   IUP :10.26650/B/SS53.2024.015.39    Tam Metin (PDF)

Kütüphanelerde Üst Veri Kalitesinin Değerlendirilmesi

Tolga Çakmak

Kütüphaneler koleksiyonlarındaki bilgi kaynaklarına yönelik çeşitli üst verilerin üretimi, kayıt altına alınması ve paylaşılması gibi işlemler yapmaktadır. Çoğunlukla teknik hizmetler çerçevesinde gerçekleştirilen bu işlemler kataloglama ve sınıflama, kurumsal açık arşiv yönetimi, dergi yönetim sistemi uygulamaları gibi boyutlarda çeşitlenmektedir. Bu çeşitlilik içerisinde farklı yapılarda ve türlerde üst veri yönetimine dönük süreçler gerçekleştirilmektedir. Kütüphanelerde üst veri uygulamalarında hatalı veri değeri girişi, üst veri alanlarının hatalı kullanımı, üst veri dönüştürme süreçlerinden kaynaklanan bilgi kayıpları ve tutarlılıkla ilgili sorunlar yaşanabilmektedir. Bu sorunların çözümünde ve bilgi erişimin etkililiğinde üst veri kalitesinin önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada kütüphanelerin teknik hizmetler bağlamındaki iş süreçlerinde bulunan üst veri kalitesinin değerlendirilmesinde izlenen yaklaşımların sunulması amaçlanmaktadır. Belirlenen amaç doğrultusunda üst veri kalite ölçütleri ve bu ölçütlerin içerikleri literatürdeki çalışmalar çerçevesinde açıklanmaktadır. Konuyla ilgili çalışmalar incelendiğinde genellikle ilk aşamada üst verinin kalitesinin makinece okunabilirlik açısından çeşitli doğrulama mekanizmalarıyla değerlendirildiği dikkati çekmektedir. Bu aşamanın ardından üst veri kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılan ölçütlerin tamlık, doğruluk ve ilgililik gibi konularla birlikte ilgili sistemlerin işlevsel gereklilikleri ve içerik geliştirmeye bağlı olarak ortaya çıkan ihtiyaçlar çerçevesinde şekillendiği görülmüştür. Çalışma sonuçlarında ise kütüphanelerin kullanım amaçları çerçevesinde üst veri kalitesinin değerlendirilmesine yönelik otomatik ve doğrudan kontrol mekanizmaları oluşturmalarının gerekli olduğuna, bu mekanizmalar ile yapılacak değerlendirmelerin belirli sürelerde tekrarlanmasının gerekliliğine değinilmektedir. Üst veri kalitesi yüksek olan ve bu kaliteye yönelik farkındalıkla hareket edilen kütüphanelerde üst veri açısından bulunabilir, erişilebilir, birlikte çalışabilir ve yeniden kullanılabilirlik özelliklerine sahip uygulamaların gerçekleştirilmesi mümkün olabilmektedir. 


Anahtar Kelimeler: Üst veri, üst veri kalitesi, değerlendirme ölçütleri, bilginin düzenlenmesi, kütüphaneler
DOI :10.26650/B/SS53.2024.015.39   IUP :10.26650/B/SS53.2024.015.39    Tam Metin (PDF)

Metadata Quality Assessment in Libraries

Tolga Çakmak

Libraries perform operations such as creating, recording, and sharing various metadata for information resources in their collections. These operations, mostly carried out as part of technical services, vary in dimensions, such as cataloguing and classification, institutional repository management, and journal management system applications. Within this diversity, metadata management processes are conducted in different structures and types. Metadata applications in libraries can suffer from incorrect data value entry, incorrect use of metadata fields, loss of information due to metadata conversion processes, and problems with consistency. The quality of metadata plays an important role in solving these problems and in the effectiveness of information access. The aim of this study is to present approaches used to evaluate the quality of metadata in the business processes of libraries in the context of technical services. In accordance with the defined purpose, the metadata quality criteria and the content of these criteria are explained within the framework of studies in the literature. A review of studies on the subject shows that metadata quality is generally evaluated in the first tier with different verification mechanisms in terms of machine readability. Additionally, the criteria used to evaluate metadata quality were shaped by the functional requirements of the relevant systems and the needs arising from content development, together with issues such as completeness, accuracy, and relevance. The results of this study suggest that libraries should establish automatic and direct control mechanisms for assessing metadata quality within the context of their intended use, and that the assessments made by these mechanisms should be repeated at regular intervals. In libraries with high-quality metadata and acting with awareness of this quality, it is possible to realize applications that are discoverable, accessible, interoperable, and reusable in terms of metadata.


Anahtar Kelimeler: Metadata, metadata quality, quality criteria, information organization, libraries

Referanslar

  • Alemneh, D. G. (2009). Metadata quality assessment: A phased approach to ensuring long-term access to di-gital resources. Proceedings of the American Society for Information Science and Technology, 46(1), 1-8. doi:10.1002/meet.2009.1450460380 google scholar
  • Alemu, G. ve Stevens, B. (2015). 2—Existing standards-based metadata approaches and principles. G. Alemu ve B. Stevens (Ed.), An Emergent Theory of Digital Library Metadata içinde (ss. 11-28). Chandos Publishing. doi:10.1016/B978-0-08-100385-5.00002-X google scholar
  • Baca, M. (2016). Introduction to metadata. Los Angeles: Getty Research Institute. http://www.getty.edu/publi-cations/intrometadata adresinden erişildi. google scholar
  • Bruce, T. R. ve Hillmann, D. I. (2004). The Continuum of metadata quality: Defining, expressing, exploiting. ALA Editions. https://ecommons.cornell.edu/handle/1813/7895 adresinden erişildi. google scholar
  • Bui, Y. ve Park, J. (2006). An assessment of metadata quality: A case study of the National Science Digital Library metadata repository. Proceedings of theAnnual Conference of CAIS / Actes du congres annuel de l’ACSI. doi:10.29173/cais166 google scholar
  • Chen, Y.-N., Wen, C.-Y., Chen, H.-P., Lin, Y.-H. ve Sum, H.-C. (2011). Metrics for metadata quality assurance and their implications for digital libraries. C. Xing, F. Crestani ve A. Rauber (Ed.), Digital Libraries: For Cultural Heritage, Knowledge Dissemination, and Future Creation içinde, Lecture Notes in Computer Science (C. 7008, ss. 138-147). Berlin, Heidelberg: Springer. doi:10.1007/978-3-642-24826-9_19 google scholar
  • Duval, E., Hodgins, W., Sutton, S. ve Weibel, S. L. (2002). Metadata Principles and Practicalities. D-Lib Magazine, 8(4). doi:10.1045/april2002-weibel google scholar
  • Gavrilis, D., Makri, D.-N., Papachristopoulos, L., Angelis, S., Kravvaritis, K., Papatheodorou, C. ve Constanto-poulos, P. (2015). Measuring Quality in Metadata Repositories. S. Kapidakis, C. Mazurek ve M. Werla (Ed.), Research and Advanced Technology for Digital Libraries içinde , Lecture Notes in Computer Science (C. 9316, ss. 56-67). Cham: Springer International Publishing. doi:10.1007/978-3-319-24592-8_5 google scholar
  • Gilliland, A. J. (2016). Setting the stage. M. Baca (Ed.), Introduction to Metadata içinde . Los Angeles: Getty Research Institute. http://www.getty.edu/publications/intrometadata adresinden erişildi. google scholar
  • Glushko, R. J. (2020). The Discipline of organizing (4th Professional Edition.). Berkeley: University of Cali-fornia Press. google scholar
  • Go FAIR Initiative. (2016). FAIR Principles. GO FAIR. 12 Mayıs 2023 tarihinde https://www.go-fair.org/fa-ir-principles/ adresinden erişildi. google scholar
  • Guy, M., Powell, A. ve Day, M. (2004). Improving the Quality of Metadata in Eprint Archives. Ariadne, (38). http://www.ariadne.ac.uk/issue/38/guy/ adresinden erişildi. google scholar
  • Hughes, B. (2005). Metadata quality evaluation: Experience from the Open Language Archives Community. Z. Chen, H. Chen, Q. Miao, Y. Fu, E. Fox ve E. Lim (Ed.), Digital Libraries: International Collaboration and Cross-Fertilization içinde, Lecture Notes in Computer Science (C. 3334, ss. 320-329). Berlin, Heidelberg: Springer. doi:10.1007/978-3-540-30544-6_34 google scholar
  • Kapidakis, S. (2012). Comparing metadata quality in the Europeana context. Proceedings of the 5th Internati-onal Conference on PErvasive Technologies Related to Assistive Environments içinde (ss. 1-8). New York: Association for Computing Machinery. doi:10.1145/2413097.2413129 google scholar
  • Liu, J. (2007). Metadata and its applications in the digital library: Approaches and practices. Westport, Conn: Libraries Unlimited. google scholar
  • Lorenzini, M., Rospocher, M. ve Tonelli, S. (2021). Automatically evaluating the quality of textual descripti-ons in cultural heritage records. International Journal on Digital Libraries, 22(2), 217-231. doi:10.1007/ s00799-021-00302-1 google scholar
  • Margaritopoulos, T., Margaritopoulos, M., Mavridis, I. ve Manitsaris, A. (2008). A Conceptual framework for metadata quality assessment. J. Greenberg, W. Klas ve Dublin Core Metadata Initiative (Ed.), Proceedings of the International Conference on Dublin Core and Metadata Applications içinde (ss. 104-113). Göttingen: Dublin Core Metadata Initiative. google scholar
  • McMahon, C. ve Denaxas, S. (2016, 22 Ağustos). A novel framework for assessing metadata quality in epide-miological and public health research settings. arXiv. http://arxiv.org/abs/1608.06079 adresinden erişildi. google scholar
  • Miksa, S. D. (2021). Cataloging principles and objectives: History and development. Cataloging & Classification Quarterly, 59(2-3), 97-128. doi:10.1080/01639374.2021.1883173 google scholar
  • Miller, S. J. (2011). Metadata for digital collections: A how-to-do-it manual. How-to-do-it manuals. New York: Neal-Schuman Publishers. google scholar
  • Neumaier, S., Umbrich, J. ve Polleres, A. (2016). Automated quality assessment of metadata across open data portals. Journal of Data and Information Quality, 8(1), 2:1-2:29. doi:10.1145/2964909 google scholar
  • NISO Framework Working Group. (2007). A framework of guidance for building good digital collections: A NISO recommended practice (3. bs.). Baltimore: National Information Standards Organization (NISO). google scholar
  • Park, J.-R. (2009). Metadata quality in digital repositories: A Survey of the current state of the art. Cataloging & Classification Quarterly, 47(3-4), 213-228. doi:10.1080/01639370902737240 google scholar
  • Park, J.-R. ve Tosaka, Y. (2010). Metadata quality control in digital repositories and collections: Criteria, se-mantics, and mechanisms. Cataloging & Classification Quarterly, 48(8), 696-715. doi:10.1080/0163937 4.2010.508711 google scholar
  • Riley, J. (2004). Understanding metadata. Baltimore: National Informaiton Standards Organization google scholar
  • Ruddy, D. (2008). Metadata and digital library development: Instructor manual. https://www.loc.gov/catworks-hop/courses/metadatadl/pdf/mdld-instr-manual-01a.pdf adresinden erişildi. google scholar
  • Yasser, C. M. (2011). An Analysis of problems in metadata records. Journal of Library Metadata, 11(2), 51-62. doi:10.1080/19386389.2011.570654 google scholar
  • Zeng, M. L. ve Qin, J. (2016). Metadata (2nd edition.). Chicago: Neal-Schuman. google scholar
  • Zhang, A. B. ve Gourley, D. (2009). 4—Metadata strategy. A. B. Zhang ve D. Gourley (Ed.), Creating Digital Collections içinde, Chandos Information Professional Series (ss. 31-53). Chandos Publishing. doi:10.1016/ B978-1-84334-396-7.50004-3 google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.