Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Ekonomisi

EnglishTürkçe

BÖLÜM


DOI :10.26650/B/SS10.2023.016.28   IUP :10.26650/B/SS10.2023.016.28    Tam Metin (PDF)

19. Yüzyıl Mali Sorunlar, Para ve Dış Borçlanma

Başak Ergüder

Bu çalışma 19. yüzyıl Osmanlı ekonomisinin dünya ekonomisine entegrasyon sürecinde etkili olan dış borçlanma sürecinin değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Çalışmada dış borçlanmaya yol açan mali sorunların yanı sıra maliyeyi merkezileştirme uygulamaları ile oluşan yeni iktisadi kurumların ve para sistemlerinin borçlanma üzerindeki etkileri kısaca ele alınmaktadır. Bu çalışmanın sınırları içinde ilk kâğıt para olan kaimenin ve tağşiş uygulamasının para piyasasında yarattığı etkiler dış borçlanmayı hızlandıran gelişmeler ile birlikte ele alınmaktadır. Çalışmada 1854-1875 dönemi boyunca kesintisiz devam eden dış borçlanma sürecinde önemli rol oynayan iktisadi kurumlardan olan Osmanlı Bankası (1863) ve Düyun-u Umumiye İdaresi’nin (1881) teşkilat yapısı ve işlevleri incelenmektedir.


Anahtar Kelimeler: Osmanlı Ekonomisi, borçlanma, maliye politikaları, kriz, 19. yüzyıl

Referanslar

  • Blaisdell, D. C. (1979). Osmanlı İmparatorluğu’nda avrupa mali denetimi: Düyunuumumiye. (A. İ. Dalgıç, Çev.) İstanbul: Doğu-Batı Yayınları. google scholar
  • Eldem, E. (1999). Osmanlı Bankası tarihi. (A. Berktay, Çev.). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları. google scholar
  • Eldem, E. (2022). Genel kargaşa ve idare-i maslahat: On dokuzuncu yüzyılda Osmanlı para sistemi. M. Ö. Alkan (Ed.). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e süreklilik ve değişim: Zafer Toprak armağanı (ss.81-133). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. google scholar
  • Karaman, K. ve Pamuk, Ş. (2016). Osmanlı devleti ve Avrupa devletlerinde tağş işler ve nedenleri (1326-1844). ODTÜ Gelişme Dergisi, 43, 229-256. google scholar
  • Kıray, E. (1993). Osmanlı’da ekonomik yapı ve dış borçlar. İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • Morawitz, C. (1978). Türkiye maliyesi. Ankara: Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayını. google scholar
  • Pamuk, Ş. (1999). Osmanlı İmparatorluğu’nda paranın tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt yayınları. google scholar
  • Parvus, A. (1977). Türkiye’nin mali tutsaklığı. M. Sencer (Ed.). İstanbul: May yayınları. google scholar
  • Taşkın, F. (2016). 1844 Tashih-i Sikke sonrasında para düzeni ve kalpazanlık. Studies of the Ottoman Domain, 11(6), 1-19. http://doi.org/10.19039/sotod.20161122496 google scholar
  • Toprak, Z. (1998). Osmanlı Bankası ve ‘tarihten izler’. Toplumsal Tarih Dergisi, 50, 15-22. google scholar
  • Toprak, Z. (1999). From liberalism to solidarism: The Ottoman economic mind in the age of the nation state (1820-1920). R. Motika, C. Herzog, M. Ursinus (Eds.), Studies in Ottoman social and economic life (ss.171- 190), Heidelberg: Heidelberger Orientverlag. google scholar
  • Varcan, N. (2000). Osmanlı maliyesi hakkında İngiliz raporları (1861-1892). Ankara: Maliye Bakanlığı yayınları. google scholar
  • Velay, A. Du (1978). Türkiye maliye tarihi. Ankara: Maliye Bakanlığı. google scholar
  • Yeniay, İ. H. (1964). Yeni Osmanlı borçları tarihi. İstanbul: Ekin Yayınevi. google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.