Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Ekonomisi

EnglishTürkçe

BÖLÜM


DOI :10.26650/B/SS10.2023.016.31   IUP :10.26650/B/SS10.2023.016.31    Tam Metin (PDF)

Türk Bütçe Hukuku’nda Bütçenin Temadi Unsuru ve Yeni Bütçe Tahmin Usulleri

Yeliz Neslihan Akın

6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda yapılan değişiklikler kapsamında, kamu bütçesine ilişkin düzenlemeler de bulunmaktadır. Bu yönüyle kamu bütçesinin unsurları ile bütçe gelirlerinin tahmin usulleri bağlamında konunun değerlendirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Bütçenin ilgili malî yıl başlamadan önce, Anayasa’da düzenlenen genel ve esas usul ile yürürlüğe girmesi hâlinde, tahdit, tasdik, tevzin ve tahmin şeklindeki bütçe unsurları geçerli olmaktadır. Durum bu olmakla birlikte, mezkûr Anayasal değişikliklerle birlikte genel ve esas bu usul uygulanamadığı hâllere özgü şekilde getirilen istisnaî bütçe kuralı kapsamında bir unsur olarak bütçenin temadi unsurunun ihdas edildiği düşünülmektedir. Sınırlı hâllerde uygulanabilen ve bütçenin yeni bir unsuru olan temadi unsuruna bağlı olarak da bütçe gelirlerinin tahmin usullerinde de yeni usuller karşımıza çıkmaktadır. Nitekim temadi unsurunun etkin olduğu bir bütçedeki gelir tahmin usullerinde, takdire dayalı tahmin usulünün yerine; sırasıyla geçici bütçe usulü ile yeniden değerleme oranının uygulandığı son bütçe yılı gelirinin tahmine esas alındığı usulün uygulanması söz konusu olacaktır. Bütçe gelirlerinin tahmin usullerindeki bu değişime koşut olarak da Türk Bütçe Hukuku’nda genel ve istisnaî nitelikteki tüm usul ve kuralları kapsayacak şekilde bütçenin unsurlarının ortaya konulması ve anlamlandırılmasında yeni bir hukukî çerçeve ortaya çıkmıştır.


Anahtar Kelimeler: Türk Bütçe Hukuku, Bütçenin Temadi Unsuru, Bütçe Gelirlerinin Tahmin Usulleri, Geçici Bütçe Usulü, Yeniden Değerleme Oranının Uygulandığı Son Bütçe Yılı Gelirinin Tahmine Esas Alındığı Usul

Referanslar

  • Aksoy, Ş. (2011). Kamu maliyesi. Gözden Geçirilmiş ve İlâveli 4. Bası. İstanbul: Filiz Kitabevi. google scholar
  • Altuğ, F. (2019). Kamu bütçesi. İstanbul: Beta Yayınları. google scholar
  • Anayasa Mahkemesi, 13.10.2022 Tarihli ve E. 2021/133, K. 2022/120 Sayılı Karar. google scholar
  • Ayverdi, İ. (2016). Misalli büyük Türkçe sözlük. 3. Baskı, İstanbul: Kubbealtı Lugatı. google scholar
  • Devellioğlu, F. (2015). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lûgat. 31. Baskı, Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları. google scholar
  • Edizdoğan, N. & Çetinkaya, Ö. (2013). Kamu bütçesi. 4. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi. google scholar
  • Erçin, C. (1938). Bütçe nazariyat ve tatbikatı. İstanbul: Devlet Basımevi, T.C. Kültür Bakanlığı Siyasal Bilgiler Okulu Yayınlarından No. 2. google scholar
  • Erginay, A. (2010). Kamu maliyesi. Güncellenmiş 18. Baskı, Ankara: Savaş Yayınevi. google scholar
  • Ertuğruloğlu, M. (1969). Maliye ilmi: maliye ilminin genel esasları. I. Kitap. Ankara: Özel Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Yüksek Okulu, A Serisi Yayınları No: 8, Başnur Matbaası. google scholar
  • Feyzioğlu, B. N. (1984). Nazarî, tatbikî mukayeseli bütçe. 7. Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi. google scholar
  • Gündoğdu, R., Adıgüzel, N. & Önal, E. F. (2017). Kâmûs-ı Türkî (Latin harfleriyle), Şemseddin Sami. 5. Baskı, İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık. google scholar
  • Güneş, G. (2000). “Hukuksal teknik açıdan bütçede önceden izin ilkesinin vergi gelirleri yönüyle işlevini kısmen yitirmesinin bütçe hakkı açısından irdelenmesi”. XIII. Türkiye maliye sempozyumu “Anayasal mali düzen”, 14-16 Mayıs 1998. İstanbul: T.C. Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No. 12, ss.173-196. google scholar
  • Gürsoy, B. (1980). Kamusal maliye: bütçe. İkinci Cilt. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 436. google scholar
  • Kaneti, S. (2011). “Türk kamu maliyesinin Anayasal temelleri (I)”. Makaleler. 1. Baskı, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, ss.157-176. google scholar
  • Kuyucak, H. A. (1952). Bütçe. İstanbul: İstanbul Akgün Matbaası. google scholar
  • Laufenburger, H. (1956). Mukayeseli maliye: Amerika Birleşik Devletleri-Fransa-İngiltere-Sovyet Rusya. Tercüme Edenler: Bedî N. Feyzioğlu, Süleyman Barda. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınlarından No. 687, İktisat Fakültesi No. 90, Maliye Enstitüsü No. 2, Sermet Matbaası. google scholar
  • Musaballı, H. (1970). Maliye: bütçe. Cilt II, İstanbul: Nebioğlu Yayınevi, Özel İstanbul İktisadî ve Ticari Bilimler Yüksek Okulu Yayınları: 3. google scholar
  • Mutluer, M. K. & Dayanç Kuzeyli, N. (2020). Kamu harcamaları kamu gelirleri bütçe. Ankara: Yetkin Yayınları. google scholar
  • Mutluer, M. K., Öner, E. & Kesik, A. (2018). Bütçe hukuku. 4. Baskı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Oktar, S. A. (2022). Vergi hukuku. Gözden Geçirilmiş ve Güncelleştirilmiş 16. Baskı. İstanbul: Türkmen Kitabevi. google scholar
  • Sur, F. H. (1946). Maliye dersleri. Cilt II, Ankara. google scholar
  • Susam, N. (2020). Kamu maliyesi: temel kavram ve esaslar. 4. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi. google scholar
  • Türk, İ. (1975). Maliye politikası (amaçlar-araçlar) ve çağdaş bütçe teorileri. Ankara: Doğan Yayınevi, Sevinç Matbaası. google scholar
  • Yılmaz, B. E. (2020). Maliye. Güncellenmiş 4. Basım, İstanbul: Der Yayınları: 453. google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.