Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Ekonomisi

EnglishTürkçe

BÖLÜM


DOI :10.26650/B/SS10.2023.016.24   IUP :10.26650/B/SS10.2023.016.24    Tam Metin (PDF)

Türkiye Ekonomisinde Sürdürülebilirlik ve Yenilenebilir Enerji: Kamu Harcamalarının Etkisi Çerçevesinde Bir Değerlendirme

Halim Baş

Türkiye, ekonomik, sosyal, politik ve kültürel yönlerden hızlı ve köklü bir değişimin eşiğindedir. Bu açıdan, Türkiye ekonomisi için en önemli gündem maddelerinin başında sürdürülebilir kalkınma gelmelidir. Ekonomik anlamda sürdürülebilirlik çevreye zarar vermeden büyüme prensibini esas almaktadır. Ekonomik anlamda büyümek endüstriyel üretimi öne çıkarmaktadır. Bunun için ise, çeşitli enerji kaynakları gerekmektedir. Türkiye, söz konusu enerji ihtiyacı için büyük oranda dışa bağımlıdır ve enerji alımına önemli bir kaynak aktarmaktadır. Fosil enerji kaynaklarının, uluslararası anlaşmalar ve artan baskıdan dolayı dünyada endüstriyel üretimdeki payları hızla azalırken, yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımlar sayesinde temiz enerji kullanımı büyük oranda önem kazanmaktadır. Bu nedenle, Türkiye için yenilebilir enerji yatırımlarının artması ve teknolojik altyapının gelişimi ile dışa bağımlılığın azalması elzemdir. Bu çerçevede, kamu ar-ge harcamaları ile eğitim harcamalarının sosyal yatırım etkisi oldukça önem kazanmaktadır. Bu çalışmada amaç, Türkiye’nin gelecek vizyonunda sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak için kamu harcamalarının doğrudan ve dolaylı etkileri açısından yenilenebilir enerjinin önemini ortaya koymaktır. Çalışmada Türkiye’nin güncel kamu ar-ge ve eğitim harcama verileri üzerinden sürdürülebilir kalkınma ve yenilenebilir enerjinin önemi analiz edilecek ve genel bir değerlendirme yapılacaktır.


Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik, Yenilenebilir enerji, Kamu harcamaları

Referanslar

  • Acaravcı, A., & Erdoğan, S. (2018). Yenilenebilir enerji, çevre ve ekonomik büyüme ilişkisi: Seçilmiş ülkeler için ampirik bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(1), 53-64. google scholar
  • Ağırkaya, M. B. (2022). Türkiye Ekonomik Büyümesinde Yenilenebilir Enerji: Mevcut Durum, Gelecek Beklentileri, İstihdam Ve Yatırım Fırsatları. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2327-2350. google scholar
  • Ağpak, F., & Özçiçek, Ö. (2018). Yenilenebilir Enerji Kullanımında Toplumsal Bilgi Stokunun Rolü. Kastamonu Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 7-25. google scholar
  • Bayraktar, Y., & Kaya, H. İ. (2016). Yenilenebilir enerji politikaları ve rüzgâr enerjisi açısından bir karşılaştırma: Çin, Almanya ve Türkiye örneği. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(4), 1-18. google scholar
  • Bilginoğlu, M. A.., & Dumrul, C. (2012). Türk Ekonomisinin Enerji Bağımlılığı Üzerine Bir Eş-Bütünleşme Analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 7(26), 4392-4414. google scholar
  • Bobat, A., & Özdemir, N. (2016). Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Politikaları Yenilenebilir Enerjide Yeniden Yapılanma. Colleges, 148. google scholar
  • Canbay, Ş. (2020). Türkiye’de Özel Sektör İle Kamu Sektörüne Ait Araştırma Ve Geliştirme (Ar-Ge) Harcamalarının Kişi Başına Düşen Gelir Üzerine Katkısı Bulunuyor Mu?. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 5(10), 38-52. google scholar
  • Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (2022). Türkiye Ulusal Enerji Planı. https://enerji.gov.tr//Media/Dizin/ EIGM/tr/Raporlar/TUEP/T%C3%BCrkiye_Ulusal_Enerji_Plan%C4%B1.pdf 8.1.2023 google scholar
  • Erdem, K. O. Ç, & Kadir, K. (2015). Enerji Kaynakları-Yenilenebilir Enerji Durumu. Mühendis Ve Makina, 56(668), 36-47. google scholar
  • Gasser, M., Pezzutto, S., Sparber, W., & Wilczynski, E. (2022). Public Research and Development Funding for Renewable Energy Technologies in Europe: A Cross-Country Analysis. Sustainability, 14(9), 5557. 1-28. google scholar
  • Hak, T., Janouskova, S., & Moldan, B. (2016). Sustainable Development Goals: A need for relevant indicators. Ecological indicators, 60, 565-573. google scholar
  • İnançlı, S., & Akı, A. (2022). Empirical analysis of the relationship between energy imports and current account deficit in Turkey for the period of 2010-2019. Business & Management Studies: An International Journal, 10(1), 120. google scholar
  • İncekara, A., Demez, S., & Akyol, M. (2014). Ar-Ge Harcamalarına Yapılan Teşviklerin Etkinliği: Türkiye Brıcs Ülkeleri Karşılaştırmalı Analizi. Journal Of Economic Policy Researches, 1(2). 1-30. google scholar
  • Kaygusuz, K. (2009). Energy and environmental issues relating to greenhouse gas emissions for sustainable development in Turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 13(1), 253-270. google scholar
  • Kaygusuz, K., & Kaygusuz, A. (2002). Renewable energy and sustainable development in Turkey. Renewable energy, 25(3), 431-453. google scholar
  • Kılavuz, E., & Yücer, E. N. (2022). Ardl Sınır Testi Yaklaşımı İle Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri Üzerine Bir Analiz. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 23(2), 251-267. google scholar
  • Mırcıoğlu, D. Avrupa Birliği Enerji Politikalarının Uygulanmasında Rusya Faktörü. Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 96-122. google scholar
  • Miremadi, I., Saboohi, Y., & Arasti, M. (2019). The influence of public R&D and knowledge spillovers on the development of renewable energy sources: The case of the Nordic countries. Technological Forecasting and Social Change, 146, 450-463. google scholar
  • Pamir, A. N. (2003). Dünyada ve Türkiye’de Enerji, Türkiye’nin Enerji Kaynakları ve Enerji Politikaları. Me-talurji Dergisi, 134(23). google scholar
  • Polat, M. A. (2021). Cinsiyete Göre Eğitim Düzeyi ve Yenilenebilir Enerjinin Çevre Kalitesi Üzerindeki Rolü: Yüksek Gelirli Ülkeler İçin Panel VAR Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (69), 64-86. google scholar
  • Robert, K. W., Parris, T. M., & Leiserowitz, A. A. (2005). What is sustainable development? Goals, indicators, values, and practice. Environment: science and policy for sustainable development, 47(3), 8-21. google scholar
  • Sarıtaş, H., Genç, Ayşe, & Avcı, Tahsin, (2018). Türkiye’de Enerji İthalatı, Cari Açık Ve Büyüme İlişkisi: Var Ve Granger Nedensellik Analizi. Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(2), 181-200. google scholar
  • Seydioğulları, H. S. (2013). Sürdürülebilir kalkınma için yenilenebilir enerji. Planlama Dergisi, 23(1), 19-25. google scholar
  • TÜİK (2022a). Eğitim Harcamaları İstatistikleri, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Egitim-Harca-malari-Istatistikleri-2021, 30.12.2022. google scholar
  • TÜİK (2022b). Merkezi Yönetim Bütçesinden Ar-ge Faaliyetleri için ayrılan ödenek ve harcamalar, 2021. htt-ps://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Merkezi-Yonetim-Butcesinden-Ar-Ge-Faaliyetleri-Icin-Ayrilan-Ode-nek-ve-Harcamalar-2022-45702 8.1.2023 google scholar
  • TÜİK (2022c). Yıllık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yillik-Gayrisa-fi-Yurt-Ici-Hasila-2021-45834 9.1.2023 google scholar
  • TÜİK (2022d). Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=A-rastirma-Gelistirme-Faaliyetleri-Arastirmasi-2021 17.1.2023 google scholar
  • Türkiye Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı (2022). Paris Anlaşması. https://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa 8.1.2023 google scholar
  • Yorkan, A. (2009). Avrupa Birliği’nin Enerji Politikası ve Türkiye’ye Etkileri. Bilge Strateji, 1(1), 24-39. google scholar
  • Yumei, H., Iqbal, W., Irfan, M., & Fatima, A. (2022). The dynamics of public spending on sustainable green economy: role of technological innovation and industrial structure effects. Environmental Science and Pol-lution Research, 29(16), 22970-22988. google scholar
  • Yurdakul, S & Şahin-Demir, S.A. (2022). Yükseköğretime bakış 2022: İzleme ve değerlendirme raporu. Ankara: Eğitim-Bir-Sen. google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.