BÖLÜM

DOI :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.011 IUP :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.011 Tam Metin (PDF)

Toplum Beslenmesi̇ ve Gıda Güvenli̇ği̇

Günümüzde beslenme, tüm dünyada sağlığı korumanın ve tam iyilik hali ile sürdürmenin temel bir etkenidir. Beslenme halk sağlığının en önemli öğelerinden biri olup kaliteli yaşam ve sağlıklı toplum oluşturmakla yakından ilintilidir. Sağlığın korunması, hastalıkların önlenmesi, iyileştirilmesi ve sosyoekonomik gelişmenin sağlanması bağlamında halk sağlığı açısından toplum beslenmesi önemli bir yer tutar. Halk sağlığı beslenmesi, toplumdaki beslenmeyle ilgili hastalıkların/sorunların önlenmesi yoluyla sağlığın geliştirilmesi ve bu sorunları çözmeye yönelik kamu politika ve programlarıyla ilgilenen çalışma alanıdır. Toplum sağlığında beslenme uygulamaları, sağlıklı beslenme ve birincil ve ikincil korunma ile toplumda beslenmeye bağlı hastalıkların önlenmesine ve sağlığın geliştirilmesine yönelik çabalardır. Halk sağlığı beslenmesi, gıdalardan kaynaklanan problemleri önlemek ve sağlıklı beslenmeyi özendirmek için tüm nüfus düzeyinde bir bakış açısı uygularken, topluluk beslenmesi daha küçük bir coğrafi alanla tanımlanan yerel düzeyde bir bakış açısı benimser. Bu amaçla kullanılan epidemiyoloji bilimi, risk altındaki nüfusta beslenme ile ilintili hastalıkların tanımlanması, beslenme sorunlarının nedenlerinin araştırılması, çözümlerine yönelik en uygun yaklaşımların belirlenmesi ve sorunların çözümlerine yönelik kullanılan değerlendirme yöntemlerinin bütünüdür. Beslenme sorunlarının önlenmesi için farklı birçok yaklaşımın birlikte uygulanması ve sürekli olarak izlenmesi halk sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler: Halk sağlığı, toplum beslenmesi, gıda güvenliği, beslenme sorunları

DOI :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.011 IUP :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.011 Tam Metin (PDF)

Community Nutrition and Food Security

Hülya Gül, Ayşe Emel Önal

Nutrition is a fundamental factor in protecting health and maintaining complete well-being all over the world. Nutrition is one of the most important elements of public health and is closely related to creating a quality life and a healthy society. Community nutrition has an important place in terms of public health in the context of protecting health, preventing and curing diseases and ensuring socioeconomic development. Public health nutrition is the field of study that deals with promoting health through the prevention of nutrition-related diseases/problems in society and public policies and programs to solve these problems. Nutrition practices in community health are efforts to prevent nutrition-related diseases and improve health in society through healthy nutrition, primary and secondary prevention. While public health nutrition applies a whole-population-level perspective to prevent food-related problems and promote healthy eating, community nutrition takes a local-level perspective defined by a smaller geographic area. Epidemiology used for this purpose is the whole of the evaluation methods used to identify nutrition-related diseases in the population at risk, to investigate the causes of nutritional problems, to determine the most appropriate approaches for their solutions, and to solve the problems. The combined implementation of many different approaches and continuous monitoring to prevent nutritional problems is of great importance for public health.

Anahtar Kelimeler: Public health, community nutrition, food safety, nutrition related problems

Referanslar

Abbaspour N, Hurrell R, Kelishadi R. (2014).Review on iron and its importance for human health. J Res Med Sci. 19(2):164-174. google scholar
Akdeniz, V., Kınık, Ö., Yerlikaya, O., & Ecem, A. K. A. N. (2016). İnsan sağlığı ve beslenme fizyolojisi açısından çinkonun önemi. Akademik Gıda, 14(3), 307-314. google scholar
Api, O., Breyman, C., Çetiner, M., Demir, C., & Ecder, T. (2015). Diagnosis and treatment of iron deficiency anemia during pregnancy and the postpartum period: Iron deficiency anemia working group consensus report. Turkish journal of obstetrics and gynecology, 12(3), 173-181. https://doi.org/10.4274/tjod.01700. google scholar
BMC Medicine. (2023). Food insecurity: a neglected public health issue requiring multisectoral action. BMC Med 21, 130. https://doi.org/10.1186/s12916-023-02845-3. google scholar
Chen, G., Weiskirchen, S., & Weiskirchen, R. (2023). Vitamin A: too good to be bad?. Frontiers in Pharmaco-logy, 14, 1186336. google scholar
Christian P, Stewart CP. (2010).Maternal micronutrient deficiency, fetal development, and the risk of chronic disease. J Nutr.140:437-445. google scholar
Creo, A. L., Thacher, T. D., Pettifor, J. M., Strand, M. A., & Fischer, P. R. (2017). Nutritional rickets around the world: an update. Paediatrics and international child health, 37(2), 84-98. https://doi.org/10.1080/204690 47.2016.1248170. google scholar
FAO(2023).https://www.fao.org/3/cc3017en/online/state-food-security-and-nutrition-2023/food-security-nutri-tion-indicators.html Erişim tarihi: 19.09.2023. google scholar
FAO, IFAD, UNICEF, WFP and WHO. (2023). The State of Food Security and Nutrition in the World 2023. Urbanization, agrifood systems transformation and healthy diets across the rural-urban continuum. Rome, FAO. https://doi.org/10.4060/cc3017en. google scholar
FAO, Türkiye Gıda Okuryazarlığı, Stratejisi ve Eylem Planı, 2022-2028, (2023) https://www.tarimorman.gov. tr/GKGM/Belgeler/DB_Gida_Isletmeleri/Gida_Okuryazarligi_Eylem_Plani.pdf, Erişim Tarihi: 29 Ekim 2023. google scholar
Global Nutrition Report. (2022). Global Nutrition Report 2022. https://globalnutritionreport.org/report-s/2022-global-nutrition-report/. Erişim tarihi: 19.09.2023. google scholar
Gökçay G, Kılıç A. (2000). Çocuklarda demir eksikliği anemisinin epidemiyolojisi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 43: 3-13.12. google scholar
Grover, Z., & Ee, L. C. (2009). Protein energy malnutrition. Pediatric clinics of North America, 56(5), 10551068. https://doi.org/10.1016/j.pcl.2009.07.001.13. google scholar
İdiz C, (2013), 1999 İyot Profilaksisi Sonrası İstanbul Halkının İyot Durumunun Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Anabilim Dalı Beslenme Programı, Doktora Tezi, Danışman: Yarman S, İstanbul, 2013. google scholar
Kolsuz S, Saka G, Gördük MN, (2019), Diyarbakır Benusen’de 0-5 yaş çocuklarda malnütrisyon prevalansı ve ilişkili faktörler, Turk J Public Health ,17(1), Available online at: http://dergipark.gov.tr/tjph/, doi: 10.20518/ tjph.386079 google scholar
Miller, W. L., & Imel, E. A. (2022). Rickets, Vitamin D, and Ca/P Metabolism. Hormone research in paediatri-cs, 95(6), 579-592. https://doi.org/10.1159/000527011. google scholar
Önal AE, Eliuz B, Erbil S, Özel S, Apaydın Kaya MÇ, Ünalan GP. (2011). Evaluatıng the nutritional habits of the Turkish Medical Schools, European General Practice Research Network Congress. google scholar
Önal AE, Gürtekin B, Özel S, Erbil S, Ayvaz Ö, Güngör G. (2013). Nutrition habits and food consumption frequencies of medical students. Journal of Istanbul Faculty of Medicine. 76:2:25-30. google scholar
Önal AE, Şeker Ş, Kaya İ, Temizkan N, Gür SO, Tezoğlu c et al. (2012). Body Mass Index and related factors of aged living in a district of Istanbul, Turkey. International Journal of Gerontology, 6:3:177-181. google scholar
Pekcan, G., & Karaagaoglu, N. (2000). State of nutrition in Turkey. Nutrition and health, 14(1), 41-52. https:// doi.org/10.1177/026010600001400105. google scholar
Pfotenhauer, K. M., & Shubrook, J. H. (2017). Vitamin D Deficiency, Its Role in Health and Disease, and Cur-rent Supplementation Recommendations. The Journal of the American Osteopathic Association, 117(5), 301-305. https://doi.org/10.7556/jaoa.2017.055. google scholar
Popkin, B. M., Adair, L. S., & Ng, S. W. (2012). Global nutrition transition and the pandemic of obesity in developing countries. Nutrition Reviews, 70(1), Sezgin, A. C., & Özkaya, F. D. (2014). Toplu beslenme sistemlerine genel bir bakış. Akademik Gıda, 12(1), 124-128. google scholar
T.C. Sağlık Bakanlığı. (2004). Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Demir Gibi Türkiye Projesi Genelgesi 2004 / 21, Sayısı:21, 19 Şubat 2004, Ankara. T.C. Sağlık Bakanlığı (2023). google scholar
T.C. Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Dairesi Başkanlığı https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenmehareket-anasayfa T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2019). google scholar
T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (2019), Yetişkin ve Çocukluk Çağı Obezitesinin Önlenmesi ve Fiziksel Aktivite Eylem Planı 2019-2023, Ankara, 2019. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/ saglikli-beslenme-ve-hareketli-hayat-db/Dokumanlar/Programlar/Eylem_Plani_.pdf google scholar
Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2017 (TBSA). https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslen-me-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/TBSA_RAPOR_KITAP_20.08.pdf google scholar
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Beslenme Dostu Okul Projesi, (2023) https://okulsagligi.meb.gov.tr/www/beslen-me-dostu-okul-programi-projesi/icerik/16, Erişim Tarihi: 29 Ekim 2023. google scholar
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2004) Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Gıda Güvenliği Daire Başkanlığı, Toplum Beslenmesi Şubesi, “Sağlıklı Beslenelim, Kalbimizi Koruyalım Projesi”, Araştırma Raporu, Ankara, 2004. google scholar
T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. (1998), Türk Gıda Kodeksi, Yemeklik Tuz Tebliği. 09.07.1998 tarih ve 23397 sayılı Resmi Gazete, Tebliğ No:98/11. google scholar
T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı.(2008), 23.01.2008 tarihinde resmi gazetede yayınlanan 2007-53 no’lu Türk Gıda Kodeksi yemeklik tuz tebliği. google scholar
TUİK (2023). Türkiye Sağlık Araştırması, 2022, SAYI: 49747,Ankara. google scholar
TÜBER (2022). Türkiye Beslenme Rehberi T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031, Güncel Baskı, Ankara - 2022. http://beslenme.gov.tr. google scholar
UNICEF (2023). The State of the World’s Children 2023. Erişim tarihi: 19.09.2023 https://www.unicef.org/ reports/state-worlds-children-2023. google scholar
WHO (2021).Malnutrition, World Health Organization. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mal-nutrition erişim tarihi:19.09.2023. google scholar
WHO (2022).Food safety https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/food-safety Erişim tarihi: 19.09.2023. google scholar
Willett, W. (2012). Nutritional Epidemiology, 3rd edn, Monographs in Epidemiology and Biostatistics, Publisher: Oxford University Press, https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199754038.001.0001. google scholar

Halk Sağlığı: Bugün ve Her Zaman

BÖLÜM

Toplum Beslenmesi̇ ve Gıda Güvenli̇ği̇

Community Nutrition and Food Security

Referanslar

PAYLAŞ