İdare Hukuku seminerinin toplu çalışmalarının bir eserini sunuyoruz. 1943-1944 ders yılının bir kısmı ile l944-1945 ders yılının seminer çalışmalarına konu olarak «idare Hukuku Bakımından İngiliz Hukuk Sistemini» aldık. Seminerimize devam edenlerin bir kısmı arasında yaptığımız bir iş bölümü ile bu hukuk sistemini, idare hukukunu ilgilendiren muhtelif bakımlardan incelemeğe çalıştık. Bu çalışmalara başta asistan Vakur Versan olmak üzere seminere devam edenlerden Vedad And, Sevinç Diblan, Âtıf Serdengeçti, Orhan Nasuhioğlu vazife aldılar. Versan, İngilterede İdare Hukuku; And, İngilterede İcra Uzvu; Serdengeçti, Âmme Hizmetleri Teşkilâtında Fransa ve İngilterede Tatbik Edilen Usullerin Sistem Bakımından Mukayesesi; Diblan İngilterede Mahallî İdareler ve nihayet Nasuhioğlu, İdarî Tasarrufların Kazaî Murakabesinde Fransa ve İngiliz-Amerikan Sistemleri üzerinde incelemeler yaptılar. Seminere devam eden diğer arkadaşlar da bu etüdler üzerinde yapılan münakaşalara iştirak ettiler. Bu vazifelerin telif ve terkibile eserin tanzimine asistan Vakur Versan nezaret etti.
Birer seminer vazifesi mahiyetinde olan bu etütlerle orijinal birer tez ortaya koymuş olmak iddiasında değiliz; bunlar, yukarıda da işaret ettiğimiz gibi, bir sistemin muhtelif bakımlardan tetkik, tahlil ve izahından başka bir şey değildir. Ancak çalışmalarımızda mukayeseli bir metod takip ettik: Sistemi olduğu gibi göstermekle iktifa etmeyerek kendi sistemimizle ve sistemimize yakın olan Avrupa sistemleriyle mukayese ve bu bakımdan izah ederek göstermeğe, yâni bizim sistemimize nazaran nasıl olduğunu anlamağa ve anlatmağa çalıştık. Bu suretle İngiliz idare ve idare hukuku sistemine daha iyi nüfuz edebildiğimiz ve bunu daha ziyade açıklayabildiğimiz kanaatindeyiz. Esasen bir sistemi veya müesseseyi en iyi anlayabilmek için tutulacak yol mukayese yoludur. Mukayeseli hukuk metodu bunu sağladığı gibi birçok defalar fizyonomileri arasında büyük farklar görülen müesseselerin hakikatte aynı bulunduğunu gösterir veya ayrılık sebeplerini ortaya koyar. Bu etüdlere hâkim olan düşünce ve takip edilen metod da budur. Çalışmalarımızda sistemler arasında bir mukayese ve tercih yoluna gitmedik; her sistemin kıymeti zaman ve mekân içindeki tatbik kabiliyetine ve verimine bağlı olduğu için böyle bir mukayeseden ziyade hangi ihtiyaçların hangi müesseseleri doğurduğunu, aynı ihtiyaçların doğurduğu müesseselerin zaman, mekân vesair âmiller dolayısile ne gibi farklar arzettiğini göstermeği daha doğru buluyoruz. Bu çalışmaları yayınlamakla takip ettiğimiz maksat, bir iş bölümü ve toplu çalışma ve münakaşalarla vardığımız neticeleri açıklamak ve alacağımız fikirlerle tetkiklerimizi genişletmek ve derinleştirmektir.
Seminer çalışmalarının bu ilk yayınlanması vesilesile bu mevzuların hazırlanmasına başarı ile iştirak eden sevgili öğrencilere, bunları İlmî bir surette telif, tasnif ve tanzim eden asistan Vakur Versan'a ve seminer işlerinin tanziminde, konuları aydınlatan münakaşaların idaresinde büyük ve değerli yardımı dokunan aziz meslekdasım Doçent Ragıp Sarıca'ya teşekkürü borç sayıyorum. |
