BÖLÜM


DOI :10.26650/B/CH32.2024.010.043   IUP :10.26650/B/CH32.2024.010.043    Tam Metin (PDF)

Kroni̇k Hastalığı Olan Çocukta Aşı Uygulamaları

Öykü Özbörü AşkanGonca Keskindemirci

Aşı uygulamaları halk sağlığının en önemli ve uygun maliyetli stratejilerden biridir. Kronik hastalığı olan çocuklarda hastaneye sık yatışlar veya sağlık kuruşlularına sık ziyaretler de enfeksiyon riskini artırabilir. Bu nedenlerle kronik hastalığı olan çocukların aşı ile önlenebilir hastalıklardan korunması için hastalık durumu değerlendirilerek aşı uygulamaları aksatılmamalıdır. Hastalığın kendisi ya da aldığı tedaviler nedeniyle ortaya çıkan bağışıklık sisteminin baskılanması, kan ya da kan ürünlerinin kullanımı gibi durumlar, bir yandan bazı hastalık risklerini artırırken bir yandan da aşı yanıtını olumsuz etkileyebilmektedir. Dolayısyla kronik hastalığı olan çocukların aşı uygulamalarında farklılıklar bulunabilmektedir. Bu nedenle bu çocuklarda bağışıklama çocuk özelinde planlanmalıdır. Eşlik eden hastalık ya da tedavi ilişkili durumlar değerlendirilerek özellikle risk oluşturun enfeksiyon etkenlerine karşı olan aşılara öncelik verilmeli, kontrendike olan aşılara dikkat edilmeli, en kısa sürede yaşına uygun aşılamaları tamamlanmalıdır. Kronik hastalığı olan çocuklar için aşı planlaması bu konuda deneyimli hekimler tarafından güncel kaynaklardan yararlanarak yapılmalı, değişen klinik durumlar da olabileceğinden aşı planlamasında oluşabilecek değişiklikler ile aşı uygulamaları yeniden gözden geçirilmelidir. Bu bölümde bazı özel durumlarda rutin ve rutin dışı aşı uygulamalarının anlatılması amaçlanmıştır. 


Anahtar Kelimeler: Kronik hastalıkçocukaşıbağışıklama
DOI :10.26650/B/CH32.2024.010.043   IUP :10.26650/B/CH32.2024.010.043    Tam Metin (PDF)

Vaccination of the Child with Chronic Disease

Öykü Özbörü AşkanGonca Keskindemirci

Vaccination is one of the most important and cost-effective public health measures. Frequent hospitalizations or frequent visits to healthcare facilities in a child with chronic disease may also increase the risk of infection or predispose the child to more serious complications during infection. To protect the child with chronic diseases against vaccine-preventable diseases, vaccination should be continued while the disease status is evaluated. Situations such as suppression of the immune system caused by the disease or the treatments received, and the use of blood or blood products increase the risk of several diseases and can have a negative effect on vaccine response. Therefore, vaccination practices for a child with chronic diseases may differ. Immunization for the child should be planned individually. Concomitant diseases or treatment-related conditions should be examined, and vaccines against infectious agents that pose a particular risk should be prioritized. Contraindicated vaccines should be avoided, and vaccinations should be completed as soon as possible based on age. Vaccination planning for a child with chronic diseases should be made by physicians experienced in this field using up-to-date resources. While clinical conditions may change, vaccination practices should be reassessed to account for possible changes in the vaccine plan. This section aims to explain the disease and case-specific immunization of routine and nonroutine vaccines in a child with special clinical conditions


Anahtar Kelimeler: Chronic diseasechildvaccineimmunization

Referanslar

  • 1. Bernell S, Howard SW. Use Your Words Carefully: What Is a Chronic Disease?. Frontiers in public he-alth.2016; 4: 159. google scholar
  • 2. Beni A, Mazzilli S, Bellino E, Costagliola G, Ferretti E, Lopalco PL, Tavoschi L, Peroni DG. Uptake of Vaccinations among Children with Chronic Diseases Is Affected by Knowledge Gaps and Implementation Challenges in Italy. Vaccines (Basel). 2021; 9: 1217. google scholar
  • 3. Diallo D, Santal C, Lagree M, Martinot A, Dubos F. Vaccination coverage of children with chronic diseases is inadequate especially for specifically recommended vaccines. Acta Paediatr. 2020; 109: 2677-2684. google scholar
  • 4. Güney S. Özel Durumlarda Bağışıklama.Gökçay G, Beyazova U, editörler. İlk BeşYaşta Çocuk Sağlığı İzlemi. 2. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi; 2020. p.595-610. google scholar
  • 5. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Risk Grubu ve Sağlık Çalışanı Aşılamaları yazısı (2020) Sayı no: 21001706-131.02. google scholar
  • 6. American Academy of Pediatrics. Human Immunodeficiency virüs infection. In: Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, Sawyer MH, eds. Red Book: 2021 Report of the Committee on Infectious Diseases. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics: 2021.p:469, 724-725. google scholar
  • 7. T.C. Sağlık Bakanlığı Viral Hepatitler Eğitici Rehberi. Ankara. T.C Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Marbaasu; 2020. Erişim: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://hsgm-destek.saglik.gov.tr/depo/birimler/Bulasici-hastaliklar-db/hastaliklar/Hepatit_C/rehber/viral_hepatitler_egi-timci_rehberi.pd. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 8. American Academy of Pediatrics. Immunization in Special Clinical Circumstances. In: Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, Sawyer MH, eds. Red Book: 2021 Report of the Committee on Infectious Diseases. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics: 2021.p:420-421. google scholar
  • 9. World Health Organization. BCG vaccines: WHO position paper - February 2018. Erişim: https://www. who.int/publications/i/item/who-wer9308-73-96. Son erişim tarihi: 11.11.2023. google scholar
  • 10. Türk Neonatoloji Derneği Yüksek Riskli Bebek İzlem Rehberi (2018). Erişim Adresi: http://www.neonato-logy.org.tr/wp-content/uploads/2018/01/yuksek_riskli_bebek_izlem_rehberi.pdf. Erişim Tarihi: 12.09.2022. google scholar
  • 11. T.C. Sağlık Bakanlığı. Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi. Erişim: https://www.saglik.gov.tr/ TR,11080/genisletilmis-bagisiklama-programi-genelgesi.html. Son erişim tarihi: 11.11.2023. google scholar
  • 12. American Academy of Pediatrics. Immunization in Special Clinical Circumstances. In: Kimberlin DW, Barnett ED, Lynfield R, Sawyer MH, eds. Red Book: 2021 Report of the Committee on Infectious Diseases. Itasca, IL: American Academy of Pediatrics: 2021. 67-105. google scholar
  • 13. Centers for Disease Control and Prevention. Surround Babies with Protection. Erişim: https://www.cdc.gov/ pertussis/pregnant/mom/protection.html. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 14. Türk Neonatoloji Derneği. Palivizumab ile RSV profilaksisi önerileri. 11 Temmuz 2018. Erişim: chrome-ex-tension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.neonatology.org.tr/wp-content/uploads/2020/04/ TND-PalivizumabileRSVProflaksisiOnerileri-2018.pdf. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 15. Dreskin SC, Halsey NA, Kelso JM, Wood RA, Hummell DS, Edwards KM, Caubet JC, Engler RJ, Gold MS, Ponvert C, Demoly P, Sanchez-Borges M, Muraro A, Li JT, Rottem M, Rosenwasser LJ. International Consensus (ICON): allergic reactions to vaccines. World Allergy Organ J. 2016 Sep 16;9(1):32. google scholar
  • 16. The British Society for Allergy & Clinical Immunology (BSACI). MMR vaccine and egg allergy. Erişim: https://www.bsaci.org/professional-resources/allergy-management/food-allergy/vaccines-and-food-allergy/ mmr-vaccine-and-egg-allergy/. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 17. Andersen DV, Jorgensen IM. MMR vaccination of children with egg allergy is safe. Dan Med J. 2013;60(2):A4573. google scholar
  • 18. Leech SC, Ewan PW, Skypala IJ, Brathwaite N, Erlewyn-Lajeunesse M, Heath S, Ball H, James P, Murphy K, Clark AT. BSACI 2021 guideline for the management of egg allergy. Clin Exp Allergy. 2021 Oct;51(10):1262-1278. google scholar
  • 19. T.C Sağlık Bakanlığı. Aşı Portalı. KKK (Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak). Erişim: https://asi.saglik. gov.tr/asi-kimlere-yapilir/liste/9-asi-takvimi/12-kkk-k%C4%B1zam%C4%B1k-k%C4%B1zam%C4%-B1k%C3%A7%C4%B1k-kabakulak.html. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 20. Sipahi S, Ozceker D, Gokcay G, Guler N, Tamay Z. A case of anaphylaxis to measles vaccination in an infant with Cow’s Milk allergy. Pediatric Allergy, Immunology, and Pulmonology. 2019; 32: 135-8. google scholar
  • 21. Pinones M, Landaeta M, Bustos P, Toche P, Morales P, Escobar C, Borzutzky A, Hoyos-Bachiloglu R. Hypersensitivity reactions to measles-mumps-rubella vaccine in patients with IgE-mediated cow’s milk allergy. The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice. 2020; 8: 349-51. google scholar
  • 22. Uysal P, Şenol Al, Demir F, Duygu Er, Yenıgün A. Anaphylaxis Developoing after Measles Vaccine in an Infant with Cows Milk Allergy. Asthma Allergy Immunology. 2022; 16: 171-4. google scholar
  • 23. Tsai MH, Chiu CY. Allergic Reactions to Vaccines in Children: From Constituents to Specific Vaccines. Biomedicines. 2023; 11: 620. google scholar
  • 24. Velipaşaoğlu S. Bağışıklama programları ve güvenli aşı uygulamaları. Gökçay G, editör. Aşılar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2021. p.6-11. google scholar
  • 25. Rubin LG, Levin MJ, Ljungman P, Davies EG, Avery R, Tomblyn M, Bousvaros, A., et al. 2013 IDSA cli-nical practice guideline for vaccination of the immunocompromised host. Clin Infect Dis. 2014;58:309-318. google scholar
  • 26. . T.C. Sağlık Bakanlığı. HIV/AIDS Tanı Tedavi Rehberi. ISBN: 978-975-590-720-8 Ankara 2019. Erişim: https://hsgmdestek.saglik.gov.tr/tr/yayinlarimiz/rehberler.html. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 27. Velipaşaoğlu S.Özel Durumlarda Bağışıklama. Ed. Prof. Dr. Gülbin Gökçay, Prof. Dr. Ufuk Beyazova. İlk Beş Yaşta Çocuk Sağlığı İzlemi. 2020, İstanbul s:606. google scholar
  • 28. Keskindemirci G. Çocuklarda özel durumlarda ve kronik hastalıklarda aşılama. Gökçay G, editör. Aşılar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2021. p.142-52. google scholar
  • 29. World Health Organization. Haemophilus influenzae type b (Hib) Vaccination Position Paper - July 2013. Erişim: file:///C:/Users/Pc/Downloads/WER8839_413-426%20(1).PDF. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 30. Rubin LG, Levin MJ, Ljungman P, Davies EG, Avery R, Tomblyn M, Bousvaros, A., et al. 2013 IDSA cli-nical practice guideline for vaccination of the immunocompromised host. Clin Infect Dis. 2014;58:309-318. google scholar
  • 31. Meningococcal Vaccination: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices, United States, 2020. Erişim Adresi: https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/69/rr/pdfs/rr6909a1-H.pdf. Erişim Tarihi: 12.09.2022. google scholar
  • 32. World Health Organization.Human papillomavirus vaccines: WHO position paper (2022 update). Erişim: file:///C:/Users/Pc/Downloads/WER9750-eng-fre.pdf. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 33. World Health Organization. Safety of BCG vaccine in HIV-infected children. Erişim: https://www.who.int/ groups/global-advisory-committee-on-vaccine-safety/topics/bcg-vaccines. Erişim Tarihi: 14.09.2022. google scholar
  • 34. World Health Organization. Polio vaccines: WHO position paper - June 2022. Erişim: file:///C:/Users/Pc/ Downloads/WER9725-eng-fre%20(2).pdf. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 35. Ramos BCF, Aranda CS, Cardona RSB, Martins AM, Sole D, Clemens SAC, Clemens R. Vaccination strategies for people living with inborn errors of metabolism in Brazil. J Pediatr (Rio J). 2023; 99 Suppl 1: S70-S80. google scholar
  • 36. van Wegberg, A.M.J., MacDonald, A., Ahring, K. et al. The complete European guidelines on phenylketo-nuria: diagnosis and treatment. Orphanet J Rare Dis 2017; 12: 162. google scholar
  • 37. Maiorana A, Sabia A, Corsetti T, Dionisi-Vici C. Safety of vaccines administration in hereditary fructose intolerance. Orphanet J Rare Dis. 2020; 15: 274. google scholar
  • 38. Saborido-Fiano R, Martinon-Torres N, Crujeiras-Martinez V, Couce ML, Leis R. Letter to the editor con-cerning the article ‘Safety of vaccines administration in hereditary fructose intolerance’. Hum Vaccin Im-munother. 2021; 17: 2593-2594. google scholar
  • 39. Immunization of persons with chronic diseases: Canadian Immunization Guide- Erişim: https://www.cana-da.ca/en/public-health/services/publications/healthy-living/canadian-immunization-guide-part-3-vaccina-tion-specific-populations/page-7-immunization-persons-with-chronic-diseases.html#p3c6a2.9. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 40. Farraye F.A, Melmed GY, Lichtenstein GR, Kane SV. ACG clinical guideline: Preventive care in inflamma-tory bowel disease. Am. J. Gastroenterol. 2017; 112: 241-258. google scholar
  • 41. Rahier, J.F.; Magro, F.; Abreu, C.; Armuzzi, A.; Ben-Horin, S.; Chowers, Y.; Cottone, M.; de Ridder, L.; Doherty, G.; Ehehalt, R.; et al. European Crohn’s and Colitis Organisation (ECCO). Second European evidence-based consensus on the prevention, diagnosis and management of opportunistic infections in inflammatory bowel disease. J. Crohn’s Colitis 2014; 8: 443-468. google scholar
  • 42. Goverment of Canada. Meningococcal vaccines: Canadian Immunization Guide. Erişim: https://www.cana-da.ca/en/public-health/services/publications/healthy-living/canadian-immunization-guide-part-4-active-vac-cines/page-13-meningococcal-vaccine.html#p4c12t1. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 43. Sosyal Pediatri Derneği. Sosyal Pediatri Derneğinin Sağlıklı Çocuklarda Rutin Dışı Aşılarının Uygulanmasına İlişkin Öneriler (Ocak 2022). Erişim: https://www.sosyalpediatri.org.tr/turkiye-genisletilmis-bagisik-lama-programi-18003.html. Son erişim tarihi: 15.09.2023. google scholar
  • 44. Sarah A Mbaeyi, Catherine H. Bozio, Jonathan Duffy, Lorry G Rubin, Susan Hariri,David S. Stephens, Jessica R. MacNeil. Meningococcal Vaccination: Recommendations of the Advisory Committee on Immu-nization Practices, United States, 2020. MMWR Recomm Rep 2020;69: 4. google scholar
  • 45. World Health Organization. Pneumococcal Vaccination: Summary of Who and When to Vaccinate -Erişim: https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/pneumo/hcp/who-when-to-vaccinate.html Erişim tarihi:15.08.2023. google scholar
  • 46. World Health Organization. Varicella and herpes zoster vaccines: WHO position paper, June 2014 Erişim: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/242229/WER8925.PDF?sequence=1. Erişim tarihi: 15.09.2023. google scholar
  • 47. McCrindle BW, Rowley AH, Newburger JBurns JC, Bolger AF, Gewitz M, et al. AHA Scientific Statement. Diagnosis, Treatment, and Long-Term Management of Kawasaki Disease. Circulation. 2017;135:e927-99. google scholar
  • 48. Centers for Disease Control and Prevention. General Recommendations on Immunization. Erişim Adresi: https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/genrec.html. Son erişim Tarihi: 12.09.2022. google scholar
  • 49. Winthrop KL, Arasaratnam RJ, Baden LR, Berard R, Bridges SL Jr, Cheah JTL, et al. 2022 American College of Rheumatology Guideline for Vaccinations in Patients With Rheumatic and Musculoskeletal Diseases. Arthritis Care Res (Hoboken). 2023; 75: 449-464. google scholar
  • 50. Centers for Disease Control and Prevention. Vaccine Recommendations and Guidelines of the ACIP. Altered Immunocompetence. Erişim: https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/acip-recs/general-recs/immunocompetence. html. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 51. Selinger CP, Bel Kok K, Limdi JK, Kent A, Cooney R, Nelson-Piercy C. Live vaccinations for infants exposed to maternal infliximab in utero and via breast milk - the need for nuanced decision making. BMJ Open Gastroenterol. 2022; 9: e001029. google scholar
  • 52. Fritzsche J, Pilch A, Mury D, Schaefer C, Weber-Schoendorfer C. Infliximab and adalimumab use during breastfeeding. J Clin Gastroenterol. 2012; 46: 718-9. google scholar
  • 53. MASAC Recommendations on Administration of Vaccines to Individuals with Bleeding Disorders Erişim Adresi: https://www.hemophilia.org/healthcare-professionals/guidelines-on-care/masac-documents/masa-c-document-278-masac-recommendations-on-administration-of-vaccines-to-individuals-with-bleeding-di-sorders Erişim Tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 54. Santagostino E, Riva A, Cesaro S, & the HEVA Study Group. Consensus statements on vaccination in patients with haemophilia- Results from the Italian haemophilia and vaccinations (HEVA) project. Hae-mophilia: the official journal of the World Federation of Hemophilia.2019;25:656-67. google scholar
  • 55. Ocak S, Karaman S, Vural S, Keskindemirci G, Tugcu D, Unuvar A, Karakas Z. Hepatitis B Vaccination in Children With Ongoing Cancer Treatment: A Safety and Efficacy Study of Super-Accelerated Vaccination Scheme. Turk Arch Pediatr. 2021; 56: 469-473. google scholar
  • 56. Rubin LG, Levin MJ, Ljungman P, Davies EG, Avery R, Tomblyn M, et al. Infectious Diseases Society of America. 2013 IDSA clinical practice guideline for vaccination of the immunocompromised host. Clin Infect Dis. 2014 Feb;58(3):309-18. google scholar
  • 57. Mikulska M, Cesaro S, de Lavallade H, Di Blasi R, Einarsdottir S, Gallo G, et al., European Conference on Infections in Leukaemia group. Vaccination of patients with haematological malignancies who did not have transplantations: guidelines from the 2017 European Conference on Infections in Leukaemia (ECIL 7). Lancet Infect Dis. 2019 Jun;19(6):e188-e199. google scholar
  • 58. Royal College of Physicians of Ireland. Immunisation of Immunocompromised Persons Guidelines. 2023. google scholar
  • 59. Melbourne Vaccine Education Centre. Post-chemotherapy immunisation guideline. 2022. google scholar
  • 60. Westra J, van Assen S, Wilting KR, et al. Rituximab impairs immunoglobulin (Ig)M and IgG (su-bclass) responses after influenza vaccination in rheumatoid arthritis patients. Clin Exp Immunol. 2014;178(1):40-47. google scholar
  • 61. University of Maryland Baltimore. Development of a Pediatric Post-Chemotherapy Vaccination Protocol. Erişim: https://archive.hshsl.umaryland.edu/handle/10713/18690. Son erişim tarihi: 15.08.2023. google scholar
  • 62. Zhang L, Martin AM, Ruble K. Postchemotherapy Immunization Practices for Non-HSCT Pediatric Onco-logy Patients. J Pediatr Hematol Oncol. 2019; 41: 289-293. google scholar
  • 63. NHSGreater Glasgow and Clyde Paediatrics for Health Professionals. Adrenal insufficiency in children, emergency management protocol. Erişim: https://www.clinicalguidelines.scot.nhs.uk/nhsggc-guidelines/ nhsggc-guidelines/emergency-medicine/adrenal-insufficiency-in-children-emergency-management-proto-col/ Son erişim tarihi: 20.09.2023. google scholar
  • 64. Ali SR, Bryce J, Krone NP, Claahsen-van der Grinten HL, Ahmed SF. Management of Acute Adrenal Insuffi-ciency-Related Adverse Events in Children with Congenital Adrenal Hyperplasia: Results of an International Survey of Specialist Centres. Horm Res Paediatr. 2022; 95: 363-373. google scholar
  • 65. Middleman AB, Anding R, Tung C. Effect of needle length when immunizing obese adolescents with he-patitis B vaccine. Pediatrics. 2010;125:e508-12. google scholar
  • 66. Tagliabue C, Principi N, Giavoli C. et al. Obesity: impact of infections and response to vaccines. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2016; 35: 325-331. google scholar
  • 67. Centers for Disease Control and Prevention. Influenza (Flu). Erişim: https://www.cdc.gov/flu/professionals/ acip/background-epidemiology.htm. Son erişim tarihi: 20.09.2023. google scholar
  • 68. T.C. Sağlık Bakanlığı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Aşılar Guillan-Barre Sendromu’na Neden Oluyor mu?. Erişim: https://asi.saglik.gov.tr/genel-bilgiler/45-a%C5%9F%C4%B1lar-guillain-barr%C3%A8-send-romu%E2%80%99na-neden-oluyor-mu.html. Son erişim tarihi: 20.09.2023. google scholar
  • 69. Kroger A, Bahta L, Long S, Sanchez P. General Best Practice Guidelines for Immunization. Erişim: www. cdc.gov/vaccines/hcp/acip-recs/general- recs/downloads/general-recs.pd Son erişim tarihi: 20.09.2023. google scholar
  • 70. Australian Immunisation Handbook. Vaccination for people who are immunocompromised. https://immu-nisationhandbook.health.gov.au/contents/vaccination-for-special-risk-groups/vaccination-for-people-who-a-re-immunocompromised. Son erişim tarihi: 20.10.2023. google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.