Felsefede Kent ve Kent Hakkı
Küçük Kent-Özgür Kent Özdeşliği Bakımından Bookchın’in Bakuninci Komünal Toplum İdeali Üzerine Eleştirel Bir Okuma
Armağan ÖztürkBu metin, Murray Bookchin’in eko-anarşizm düşüncesini Bakunin’in temel tezleri üzerinden düşünerek ele almaktadır. Bookchin’in eko-anarşimi yerelliği enternasyonalizmle uzlaştıran özgürlükçü bir komünist toplum ideali olarak da okunabilir. Bookchin düşüncesinin teorik arka planında Aristoteles ve Hegel felsefeleri önemli bir yere sahiptir. Bütünsel ve organizmacı bakış açısı Bookchin’i Aristoteles dolayımıyla Antik Yunan mirasına yaklaştırır. Bookchin’deki Hegel etkisi özellikle diyalektik düşünce ve ilerlemeci tarih anlayışı bakımından söz konusu olur. Bookchin Bakunin’i devrim, devrimci özne ve komünal toplum gibi başlıklara dönük bakış açısı üzerinden takip etmektedir. Fakat Bookchin’in düşüncesi, Bakunin’in aksine, ekolojist bir hassasiyete sahiptir. Bookchin’in toplumsal ekoloji olarak adlandırılan ekolojizmi, ekolojik sorunlar ile toplumsal örgütlenme tarzları arasında bir ilişkinin bulunduğunu ileri sürmektedir. Bu anlamda, ekolojik felaketi kalıcı bir biçimde engellemek ancak kapitalizmin yıkılması yoluyla mümkündür. Bu eko-anarşist bakış iki noktadan şiddetle eleştirilmektedir; birincisi, modern dünyada komünal tarzın uygulanabilirliği; ve ikincisi, hümanist dünya görüşünün ekolojik hassasiyet üzerindeki zararlı etkileri. Bookchin’in eko-anarşizmi, böylece, ekolojist ideoloji içerisinde kendine özgü bir yere sahiptir. Kapitalizme karşı çıkan, toplum ve doğayı eş değerde gören ve bu yolla insanın özgürleşeceğini düşünen Bookchin kendi anarşizmini toplumsal ekoloji kavramı üzerinden formül eder. Toplumsal ekoloji ekolojik sorunları toplumsal sorunlarla ilişkilendiren bir perspektifin izdüşümünde anlamlı hale gelir. Bookchin’in devrimci çabasının iki tane temel uğrağı vardır: Öncelikle düşünür kendi toplumsal ekoloji perspektifinin hayata geçmesi noktasında ekolojik komünleri ve bu komünlerden oluşan enternasyonel birliği zorunlu görür.
A Critical Reading on Bakuninist Communal Society Ideal of Bookchin in Terms of the Identicalness of the Small City and the Free City
Armağan ÖztürkThis text elaborates on Murray Bookchin’s eco-anarchism by taking Bakunin’s main theses into account. Bookchin’s eco-anarchism can be read as a libertarian communist society ideal which conciliates the locality with internationalism. In the theoretical background of Bookchin’s thought, the philosophies of Aristotle and Hegel occupy an important place. A holistic and organism-based point of view makes Bookchin closer to Ancient Greek heritage through Aristotle. Hegel’s influence on Bookchin is at stake especially in terms of the dialectical thought and progressivist notion of history. Bookchin follows the Bakunin in a perspective on issues such as revolution, revolutionary subject and communal society. Still, unlike Bakunin, Bookchin’s thought has an ecologist sensibility. Bookchin’s ecologism, labelled as social-ecology, argues there is a relation between ecological problems and modes of social organization. Thus, permanently resolving the ecological disaster is only possible through the dissolution of capitalism. This eco-anarchism isseverely criticized on two points; first on the practicality of the communal mode of social organization in modern world, and second, on the detrimental effects of the humanist outlook on ecologist sensitivity. Bookchin’s eco-anarchism thus holds a distinct place within ecologist ideology. Bookchin who is opposed to capitalism, considers society and nature as identical, and thus embraces that humanity will be liberated in this way, formulates his anarchism through the concept of social ecology. Social ecology becomes meaningful within a projection of a perspective which relates the ecological problems with social ones. Bookchin’s revolutionary effort has two fundamental moments: Firstly, the thinker considers ecological communes and the international union consisted of these communes in the point of realizing his social ecology perspective.
