Tıp Bilişimi
Tıp Bilişim Hukuku
Mustafa AksuBu kitap bölümünde tıp bilişim hukukuna dair bazı sorunlara özel hukuk penceresinden genel bir bakış açısı ortaya konulmuştur. Bu ilk basıda, normalde ele alınması gereken ve/veya hedeflenen bazı konulara, zaman darlığından değinilememiştir. Önce tıp bilişim hukukunun diğer alanlarla (e-sağlık hukuku, tıp hukuku, bilişim hukuku, sorumluluk hukuku gibi) ilişkisi ve bu çerçevede konumu kısaca tespit edildikten sonra, bu alanda önemi olabilecek bazı temel düzenlemelere değinilmiştir. Ardından ele alınan temel sorunlardan birini oluşturan kişilik hakkı ve korunması, özellikle tıbbi müdahale kavramı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Böylece bu çerçevedeki kişilik hakkı ihlallerinin, bilişim tekniklerinin oldukça yaygın kullanıldığı tıp uygulamaları açısından tabi olduğu rejim ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede özellikle sağlık alanındaki mobil uygulamalar, algoritmalar, akıllı ve robotik yapılar açısından değerlendirme yapılmıştır. Bu mümkün olduğunca somut örnekler üzerinden yapılmıştır. Genel tıp hukuku sorunları değil, tıp bilişimine özgü veya bu yönüyle özellik gösteren sorunlar ele alınmıştır. Bu çerçevede ele alınan temel sorunlardan bir tanesi tıp bilişimi çerçevesinde kişilik hakkı ihlallerine dair sorumluluk rejimidir. Bu alanda hangi kural ve esasların geçerli olduğu ve/veya olması gerektiği örnekler üzerinden tartışılmıştır. Bu şekilde sorunlara dair genel bir çerçeve çizilerek, sorunlara, bu alandaki tartışmalara ve sorunların muhtemel çözümlerine dikkat çekilmiştir. Kitap bölümünde görece ayrıntılı ele alınan diğer konu kümesi, kişisel veriler ve genel olarak bunların korunması ve işlenmesi rejimidir. Bu açıdan da mümkün olduğunca tıp bilişimine özgü sorunlara değinilmeye çalışılmıştır. Hukukumuzda bu alanda geçerli temel rejim genel hatlarıyla ortaya konulduktan sonra, kişisel verilerin ve özellikle de hassas (özel nitelikli) kişisel verilerin işlenmesi rejimi tıp bilişimi penceresinden değerlendirilmiştir. Kişinin rızası ile diğer meşruiyet dayanakları arasındaki ilişki, rızanın kapsamı ve koşulları değerlendirilmiş, akabinde de doğrudan yasanın izin verdiği durumlara dair değerlendirmeler yapılmıştır. Kişisel verilerin işlenmesi kapsamında yerine getirilmesi gereken tedbirler de genel olarak açıklanmış, bunların farklı bağlam ve süreçlerdeki uygulanmasına dair düşünceler ortaya konulmuştur. Bu bölümde genel konulara, yani genel bilişim hukuku, genel tıp hukuku, genel sorumluluk hukuku sorunlarına ve bu açıdan ortaya çıkabilecek sonuçlara değinilmemiştir. Bu açıdan tıp bilişimi alanında gerçekleşen kişilik hakkı ihlallerinde ya da kişisel verilerin korunması hukukuna aykırılıkta ortaya çıkabilecek kişisel sonuçlara ve bu alandaki hukuki imkanlara -bunlar nihayetinde genel konularla örtüştüğünden- esas olarak değinilmemiştir.
Medical Informatics Law
Mustafa AksuThis book chapter provides a general overview on certain issues regarding medical informatics law from a private law perspective. In this first edition, some issues that should have been discussed and/or are intended to be discussed are not addressed because of the time constraints. This chapter initially evaluates the relationship between medical informatics law and other areas of law (such as e-health law, health law, IT law, and liability law), briefly identifies where medical informatics stands in this scope, and ultimately touches upon the fundamental regulations that can be of importance in this regard. Following that, this chapter assesses the personal rights and the protection of personal rights, which constitute one of the main issues in the medical informatics law, within the scope of the concept of medical intervention. Thereafter, this chapter aims at describing the regime to which the violations of personal rights are the subject in terms of medical practices in which information technology techniques are often used. In this context, the chapter evaluates mobile apps, algorithms, intelligent and robotic structures in the health care sector. This description has been illustrated with concrete examples as far as possible. Instead, of general medical law issues, this chapter addresses the issues specific to health informatics or that concern health informatics. One of the main issues in this context is the liability regime for the violation of personal rights in the scope of health informatics. The chapter discusses the rules and principles that apply or should apply in this area through examples from the sector, consequently providing a general framework for the discussed issues and highlighting the discussions held in this subject and possible solutions to such issues. The other subjects covered in detail in this book chapter are personal data and the regime of their protection and processing in general. In this regard, attempts have been made to address personal data problems in medical informatics as much as possible. After the basic regime in this area was outlined in the Turkish law, the regime for the processing of personal data and particularly sensitive personal data was assessed from the perspective of medical informatics. This chapter also assesses the relationship between the person’s clear consent and other bases of legitimacy, the scope and terms of the clear consent. The assessments were then made directly on the basis of the legally permissible situations. The measures to be taken in the context of processing the personal data are also generally explained, and opinions have been given on the application of these measures in different contexts and processes. This chapter does not deal with general questions, namely those of IT law, medical law and liability law. Therefore, the consequences of violation of personal rights within the context of medical informatics or violation of personal data privacy law are largely not discussed because they are more or less treated equally in general areas.
