Türkiye’de Beşeri Coğrafya
Cumhuriyetin Yüzüncü Yılında Türkiye’de Ulaşım
Muzaffer BakırcıBu çalışmanın temel amacı Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar Türkiye’de ulaşıma ilişkin değişim ve gelişmeleri analiz etmektir. Türkiye’nin sahip olduğu yüzölçümü, fiziki coğrafya özellikleri, artan nüfusu ve büyüyen ekonomisi, ulaşım faaliyetlerinin kendine özgü bir yapı kazanmasına zemin hazırlamış ve ulaşımın önemli bir politika alanı olmasını sağlamıştır. Günümüzde ise, sadece asgari düzeyde ulaşıma yönelik taleplere cevap vermek değil, aynı zamanda hızlı, ekonomik ve güvenli ulaştırma yapmak temel hedefler arasına girmiştir. Uzun bir imparatorluk idari sisteminden sonra kurulan Türkiye Cumhuriyetinde de güvenlik endişeleri ve ekonomik kalkınma hedefleri doğrultusunda ulaşım yeniden organize edilmeye çalışılmıştır. Ülke sınırlarının korunması askeri yönden ulaşımı daha rantabl hale getirmeyi zorunlu kılarken, ülkenin sahip olduğu doğal kaynakların daha aktif kullanılması ve bölgelerarası gelişmişlik farklarının azaltılması konunun sivil boyutunu teşkil etmiştir. Cumhuriyetin ilanından itibaren ulaşıma ilişkin çok sayıda kurumsal ve yasal düzenleme yapılmış ve ulaşım planlamasına yönelik çabalar yoğunlaşmıştır. Türkiye’de ulaşıma yönelik olarak dönemsel yaklaşım farklılıkları ve gerçekleştirilen yatırımlar, ulaşım sistemlerinin toplam taşımalardaki payının da farklılaşmasına yol açmıştır. 1950’li yıllara kadar toplam taşımalarda demiryolunun etkinliği açık bir şekilde görülürken, bu tarihten sonra karayolu ulaşımı %90’ların üzerindeki bir payla özellikle yolcu taşımada adeta tek sistem haline gelmiştir. Günümüzde Türkiye tüm ulaşım sistemlerinden maksimum verim elde etmek ve ulaşım sistemleri arasındaki oransal dengesizliği azaltmak amacıyla yoğun bir çaba içine girmiştir. Karayolu ulaşımına yönelik, yol, tünel, köprü ve viyadük gibi altyapı çalışmaları hızla devam ederken, havayolu ulaşımı için yeni havaalanları inşa edilmekte ve daha fazla noktaya uçuş gerçekleştirilmekte, demiryolu ulaşımında yeni hızlı tren hatları hizmete girmekte ve yeni boru hatları devreye girmektedir.
Transportation in Türkiye in the Cententury of the Turkish Republic
Muzaffer BakırcıThe main purpose of this study is to analyze the changes and developments related to transportation in Türkiye from the foundation of the Republic to the present time. Surface area of Türkiye, physical geography features, increasing population and growing economy paved the way for transportation activities to gain a unique structure and made transportation an important policy area. At the present time, not only meeting the demands for minimum level of transportation, but also fast, economical and safe transportation has become one of the main objectives. In the Republic of Türkiye, which was established after a long imperial administrative system, transportation was tried to be reorganized in line with security concerns and economic development goals. While the protection of the country’s borders necessitates making transportation more profitable in terms of military, the more active use of the natural resources of the country and the reduction of interregional development differences constituted the civilian dimension. Since the proclamation of the Republic, many institutional and legal arrangements regarding transportation have been made and efforts for transportation planning. Periodic differences in approach towards transportation and investments made in Türkiye have led to a differentiation in the share of transportation systems in total transportation. While the efficiency of the railway was clearly seen in total transportation until the 1950s, after this date, road transportation has become the only system, especially in passenger transportation, with a share of over 90%. Today, Türkiye has made an intense effort to obtain maximum efficiency from all transportation systems and to reduce the proportional imbalance between transportation systems. While infrastructure works such as roads, tunnels, bridges and viaducts for road transportation continue rapidly, new airports are being built for air transportation and flights are made to more destinations, new high-speed train lines are put into service in railway transportation and new pipelines are put into operation.
