Pandemi̇ Süreci̇ni̇n İstanbul Müzeleri̇ne Etki̇si̇

Ayşe Erdoğdu, Rahmi Asal, Ekrem Aytar, Mustafa Murat Bozcu, Tuba Danış Ketancı

İlk vakaların 2019 yılı sonlarında görüldüğü COVID-19 enfeksiyonu küresel bir salgına yol açmış ve COVID-19, 11 Mart 2020 tarihinde DSÖ tarafından pandemi (küresel salgın) olarak kabul edilmiştir. Bu büyük salgınla mücadele kapsamında İstanbul’da bulunan müzeler 2020 ve 2021 yıllarında toplamda en az 60 gün olmak üzere ziyarete tamamen kapatılmıştır. Bu süreçte müzelerin ziyarete açık olduğu günlerde de ziyaretçi kısıtlamaları, HES kodu uygulamaları, hijyenle ilgili sıkı düzenlemeler müzelerin ziyaret edilebilirliğini azaltmıştır. Bu çalışmada İstanbul’da faaliyet gösteren Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın (B) 3, Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı’nın (MS) 2, Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) 1, Devlet Üniversitesinin (DÜ) 2, Özel Üniversitenin (ÖÜ) 1, çeşitli vakıfların (V) 5 ve şahıslara (Ş) ait 2 olmak üzere ziyarete açık toplam 16 müzenin yetkilileri ile yapılan derinlemesine mülakattan elde edilen bilgi ve görüşlerin katkılarıyla, COVID-19 küresel salgınının İstanbul müzelerine etkileri araştırılmış, yurtdışındaki müzelerdeki durum ile ülkemizde ve dünyada yapılan önemli çalışma ve araştırmalara yer verilmiştir. Bu müzelerin belirlenmesinde, müzelerin ve bağlı olduğu kurumların çeşitliliği, ziyaretçi sayısı, müzeolojik çalışmalar, bilimsel çalışmalar ve etkinlikler ile diğer etkinlikler gibi araştırmaya veri sunabilecek faktörler dikkate alınmıştır. Derinlemesine mülakatlar sonucunda elde edilen verilere göre, pandeminin başta ziyaretçi sayıları, gelirler ve çeşitli etkinliklerin azalması olmak üzere pek çok konuda müzeleri etkilediği; devlet kurumlarına bağlı müzeler ile diğer müzelerin etkilendikleri alanların aynı olmadığı; bütçe, personel ve teknolojik/dijital altyapısı iyi olan, karar verme süreçlerinde hızlı davranan müzelerin süreci rahat ve olumlu atlattıkları görüşü hasıl olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Koronavirüs, COVID-19, pandemi, İstanbul, müzeler

Referanslar

American Alliance of Museums [AAM]. (2020, Haziran). National Survey of COVID-19 Impact on United States Museums. 4 Kasım 2022 tarihinde https://www.aam-us.org/wp-content/uploads/2020/07/2020_Na-tional-Survey-of-COVID19-Impact-on-US-Museums.pdf adresinden erişilmiştir. google scholar
Ada, M., İnce, E. ve Olcay, A. (2022). Sanal müze turlarının COVID-19 pandemi sürecinde eğitsel amaçlı kullanılması üzerine nitel bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (3), 1103-1112. google scholar
Agostino, D., Arnaboldi, M. ve Lampis, A. (2020). Italian state museums during the COVID-19 crisis: from onsite closure to online openness. Museum Management and Curatorship, 35 (4), 362-372. google scholar
Akyol, P. K. (2020). COVID-19 Küresel Salgın Dönemi ve Sonrası Müze Etkinlikleri. Millî Folklor, 16 (127), 72-86. google scholar
Antara, A. ve Sen, S. (2020). The Impact of COVID-19 on Museum and The Way Forward to be Resilience. Uluslararası Müze Eğitimi Dergisi, 2 (1), 54-61. google scholar
Art Fund (2020). Looking ahead: Insights from our museum directors’ research. 4 Kasim 2022 tarihinde https:// www.artfund.org/professional/blog/looking-ahead-insights-from-our-museum-directors-research adresinden erişilmiştir. google scholar
Art Fund (2020, Ekim). COVID-19 Impact: Museum sector research findings. 5 Kasim 2022 tarihinde https:// www.artfund.org/professional/news-and-insights/results-from-our-covid-19-survey-of-museum-directors adresinden erişilmiştir. google scholar
Baysal, İ., Çetinkaya, K. ve Aydin, M. (2021). Müzeler, Sergiler ve Tarihi Alanlarda Dijitalleşme. International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry. 5 (2): 271-280. google scholar
Birkandan, A. E., Kiliç, M. A., ve Kutsal, D. (2020). COVID-19 Salgini Sürecinde İstanbul’daki Sanat Müzelerinin Erişilebilirliği: Sosyal Medya ve Dijital Uygulamalar Üzerinden Bir Değerlendirme. MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (22), 271-289. google scholar
Brimblecombe, P., ve Querner, P. (2021). Silverfish (Zygentoma) in Austrian Museums before and during CO-VID-19 lockdown. International Biodeterioration & Biodegradation, 164, 105296. google scholar
Cengiz, H. (2010). İstanbul Müzeleri Literatürü. Türkiye Literatürü Araştırmaları Dergisi, 8 (16), 277-332. google scholar
Chia, K. (2021, 30 Haziran). The World’s Museums Are Working Out How to Remember the Pandemic. 3 Kasim 2022 tarihinde google scholar
https://www.bloomberg.com/news/features/2021-06-29/museums-are-memorializing-covid-in-singapore-vien-na-and-washington-d-c adresinden erişilmiştir. google scholar
Deutscher Bundestag (2020-2021). Auswirkungen der MaBnahmen zur Bekampfung der COVID-19-Pandemie auf das kulturelle Leben in Deutschland - Entwicklungen des Kultur- und Kreativsektors in den Jahren 2020-2021. 4 Kasım 2022 tarihinde https://www.bundestag.de/resource/blob/845792/af175ed2ab6db0f-12636d49fc8c5644f/WD-10-027-21-pdf-data.pdf adresinden erişilmiştir. google scholar
Ekinci, B. (2021). COVID-19 Salgını sürecinde çevrimiçi gerçekleştirilen müze eğitimi ve uygulamaları dersindeki öğrenci ürünlerinin incelenmesi. Uluslararası Müze Eğitimi Dergisi, 3 (1), 56-73. google scholar
Ertürk, N. (2020) Müzeler Karantinada! Turkish Studies, 15 (4), 389-402. google scholar
Ertürk, N. ve Şiramun, D. (2022). “COVID-19 Pandemi Döneminde Müzelerin Dijital Faaliyetleri”, 11. Uluslararası Kültür ve Medeniyet Kongresi, 1-2. google scholar
Gao, J. (2021). Museum Survival in China during the COVID-19 Pandemic. 2 Kasım 2022 tarihinde https:// globalhistorydialogues.org/projects/museum-survival-in-china-during-the-covid-19-pandemic/ adresinden erişilmiştir. google scholar
Hildebrand, L., Paetz, F. ve Küblböck, S. (2022). Museales Performance-Measurement in Krisenzeiten. Zeits-chrift für Tourismuswissenschaft, 14 (2), 107-133. google scholar
International Council of Museums [ICOM]. (2020, Mayıs). Museums, museum professionals and COVID-19. 3 Kasım 2022 https://icom.museum/wp-content/uploads/2020/05/Report-Museums-and-COVID-19.pdf adresinden erişilmiştir. google scholar
International Council of Museums [ICOM]. (2020, 20 Nisan). Museums will move on: message from ICOM Pre-sident Suay Aksoy. 3 Kasım 2022 https://icom.museum/en/covid-19/advocacy/museums-will-move-on-mes-sage-from-icom-president/ adresinden erişilmiştir. google scholar
International Council of Museums [ICOM]. (2020, 21 Haziran). Alberto Garlandini appointed new ICOM Pre-sident. 3 Kasım 2022 https://icom.museum/en/news/alberto-garlandini-appointed-new-icom-president/ adresinden erişilmiştir. google scholar
International Council of Museums [ICOM]. (2022). Museums and end of lockdown: Ensuring the safety of the public and staff. 3 Kasım 2022 https://icom.museum/en/news/museums-and-end-of-lockdown-ensuring-the-safety-of-the-public-and-staff/ adresinden erişilmiştir. google scholar
ITU (2019). Measuring digital development Facts and figures. 4 Kasım 2022 https://www.itu.int/en/ITU-D/ Statistics/Documents/facts/FactsFigures2019.pdf adresinden erişilmiştir. google scholar
İralı, A. E. (2021). COVID-19 Pandemisi Döneminde Sanal Müze Farkındalığının İncelenmesi: Bir Veri Madenciliği Analizi. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6 (2) , 175-192. google scholar
Jiancheng, O. (2020). China Science and Technology Museum boosting fight against COVID-19. Museum Management and Curatorship, 35 (3), 227-232. google scholar
Karadeniz, C. (2020). Müzede Dijital Teknolojilerin Kullanımı ve Salgın Sürecinde Dijital Katılım. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 9 (70), 975-984. google scholar
Karkazi, E , Xiradakis, P., Papatheodorou, A. ve Chourmouziadi, A. (2020, Kasım). From Physical to Digital: The COVID-19 Challenge in Greek Museums. Museums Facing a Planetary Emergency Konferansında sunulan bildiri, ICOM Germany, Greece & Cyprus. google scholar
Keleş, A. (2021). COVID-19 Pandemisinin Kültür Turizmi Bağlamında Müze ve Ören Yerlerine Etkisi, G. S. Ergün (Yay. haz.), Multidisipliner Turizm Çalışmaları içinde, (s. 94-104), Konya: Çizgi Kitapevi. google scholar
Langwagen, K., ve Bretschneider, U. (2021). Der gescharfte Blick: Museale Praxis in Zeiten einer Pandemie, In COVID-19: Sinn in der Krise, google scholar
Museumbarometer (2021). Museumbarometer COVID-19 report. https://museumbooster.com/research/ google scholar
Network of European Museum Organisations [NEMO]. (2020). Survey on the impact of the COVID-19 situation on museums in Europe Final Report. 3 Kasım 2022 google scholar
https://www.ne-mo.org/fileadmin/Dateien/public/NEMO_documents/NEMO_COVID19_Report_12.05.2020. pdf adresinden erişilmiştir. google scholar
Network of European Museum Organisations [NEMO]. (2020, Mayıs). Reports on COVID-19 and museums. 3 Kasım 2022 google scholar
https://www.ne-mo.org/advocacy/our-advocacy-work/museums-during-covid-19.html adresinden erişilmiştir. google scholar
Network of European Museum Organisations [NEMO]. (2021, Haziran) Follow-up survey on impact of the COVID-19 pandemic on museums in Europe, Final Report. 3 Kasım 2022 https://www.ne-mo.org/file-admin/Dateien/public/NEMO_documents/NEMO_COVID19_FollowUpReport_11.1.2021.pdf adresinden erişilmiştir. google scholar
NTV (2021, 11 Mart). Türkiye’de corona virüs: Salgınla geçen bir yılda neler yaşandı? 4 Kasım 2022’de https:// www.ntv.com.tr/galeri/saglik/turkiyede-corona-virus-salginla-gecen-bir-yilda-neler-yasandi,SwPOvfWpx-kO_zGRco1rogA/OQ873eGIEkuCD11NbItJ4w adresinden erişilmiştir. google scholar
Ortaç, Ö. (2021). Yeni medya teknolojilerinin müze farkındalığı üzerindeki etkisi: COVID-19 pandemi sürecinde Türkiye’deki sanal müzeler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul. google scholar
Pasinli, A. (2003). İstanbul Arkeoloji Müzesi. İstanbul: Akbank Yayınları. google scholar
Rivero, P., Neri, I. N., Ceballos, S. C. ve Aso B. (2020). Spanish Archaeological Museums during COVID-19 (2020): An Edu-Communicative Analysis of Their Activity on Twitter through the Sustainable Development Goals. Sustainability 12 (19), 8224. google scholar
Tan, M. K. B. ve Tan, C. M. (2021). Curating wellness during a pandemic in Singapore: COVID-19, museums, and digital imagination. Public Health, 192, 68-71. google scholar
Türkoğlu, M. ve Kantaş Yılmaz, F., (2021). Sağlık Politikası Analizi: Türkiye’de COVID-19 Pandemi Döneminde Uygulanan Sağlık Politikaları. Toplumsal Politika Dergisi, 2 (1), 11-29. google scholar
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization [UNESCO]. (2020, 18 Mayıs). COVID-19: UNESCO and ICOM concerned about the situation faced by the world’s museums. 2 Kasım 2022 google scholar
https://en.unesco.org/news/covid-19-unesco-and-icom-concerned-about-situation-faced-worlds-museums adresinden erişilmiştir. google scholar
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization [UNESCO]. (2020, Mayıs). Museums Around The World In The Face of COVID-19. 2 Kasım 2022 https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000373530 adresinden erişilmiştir. google scholar
Ünal, S. (2020). Dünyada ve Türkiye’de 2019 Koronavirüs Pandemisi. Flora, 25 (1), 1-8. google scholar
Van, G. F. (2021). Les impacts de la COVID-19 et la «nouvelle normalite» des musees français. Heritage & Museography, 22, 43-61. google scholar
World Health Organization [WHO]. (2020). World Health Organization Novel Coronavirus (2019-nCoV) Si-tuation Report-51. 3 Kasım 2022 tarihinde https://www.who.int/publications/m/item/situation-report---51 adresinden erişilmiştir. google scholar
Yang, J. ve Liang M. (2021). Public Benefits or Commercial Gains: Chinese Museums’ Online Activities in the COVID-19 Age. Museum International, 73 (3-4), 32-43. google scholar

Zor Zamanda İstanbul’da Kültür Hayatı: Covid-19 Pandemisi, İstanbul’da Kültür Hayatı ve Dijital Dönüşüm

BÖLÜM

Pandemi̇ Süreci̇ni̇n İstanbul Müzeleri̇ne Etki̇si̇

Referanslar

PAYLAŞ