İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Makale


DOI :10.16917/sd.64721   IUP :10.16917/sd.64721    Tam Metin (PDF)

ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR

Sibel Erdoğan Demir

Fordist dönemden sonraki süreçte çalışma ve emek üzerinde pek çok yapısal dönüşüm meydana gelmiştir. Bu dönüşümler isçi, işveren, çalışma, emek vb. kavramlarda da bir değişimi beraberinde getirmiş ve özellikle esneklik uygulamaları sonucu iş ve emek yapısı çeşitli prekarizasyon süreçlerine maruz kalmıştır. Bu değişimler liberal ideolojiler tarafından, eski Taylorist ve Fordist sistemde var olan rutin, çalışanı yabancılaştırıcı, çalışanın özerkliğinin yok sayıldığı çalışma biçimlerine alternatif olarak, çalışanların kendilerini geliştirmelerine imkan veren bir emek yapılanması sunduğu söylemleri ile pekiştirilmeye çalışılmıştır. Neo-liberal paradigmaya göre günümüz toplumu orta sınıfların genişlediği ve geleneksel mavi yakalı işlerin gittikçe emek piyasasından silindiği bir ekonomik yapılanmayı içermektedir. Beyaz yakalı islerin artması ise bilgi toplumu ve emek sürecinde artık bilginin önem kazanması ile açıklanmaktadır. Bu araştırmada yeni emek biçimlerinin söylenenin aksine kendi içerisinde Taylorist nitelikler barındırdığı ve önceki dönemlere kıyasla çeşitli sömürü mekanizmaları ile beraber islediği konusu üzerinde durulmaktadır.  

Anahtar Kelimeler: Enformasyon toplumu, Yeni orta sınıflar, Esneklik, Taylorizm, Post-Fordizm
DOI :10.16917/sd.64721   IUP :10.16917/sd.64721    Tam Metin (PDF)

INFORMATION SOCIETY AND NEW MIDDLE CLASSES

Sibel Erdoğan Demir

Many structural changes have occurred in work and labor processes in the period after the Fordist era. These  transformations have also brought about changes in concepts like worker, employer, work, and labor process.  In this sense, work and labor processes have been made precarious. The transformations have been provided  as an alternative to routines that are alienating-to-worker and non-autonomous work forms that existed in  Taylorist and Fordist systems; and these transformations have tried to be reinforced in human resources  discourses through liberal ideologies. According to the neo-liberal paradigm, today’s society includes an  economic structure that is expanding the middle classes and shrinking the traditional blue-collar working  class. The increase in white-collar jobs is explained by the information society and the importance of  knowledge in labor markets. This research mentions new labor forms that include Taylorist features and  cooperate with various exploitive mechanisms rather than demonstrating liberal discourses.  

Anahtar Kelimeler: Information society, New middle class, Flexibilization, Taylorism, Post-Fordism

PDF Görünüm

Referanslar

  • Alkan, T. (2007). Esnek çalışma birimleri ve Çağrı merkezi örneği (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir. google scholar
  • Bhutyan, A. J. M. S. A. (2008). Peripheral view: Conceptualizing the information society as a postcolonial subject. International Communication Gazette, 70, 99-116. google scholar
  • Erdoğan Demir / Information Society and New Middle Classes Bora, T., Bora, A., Erdogan, N. & Ustiin, I. (2011). “Boşuna mı okuduk?” Türkiye’de beyaz yakalı işsizliği. İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • Braverman, H. (1998). Labor and monopoly capital. The degradation of work in the twentieth century. New York, NY: Monthly Review Press. google scholar
  • Callinicos, A. & Harman, C. (1994). Değişsen isçi sınıfı. İsçi sınıfının değişen yapısı üzerine denemeler. İstanbul: Z Yayinları. google scholar
  • Castells, M. (2005). Ağ toplumunun oluşumu. İstanbul: [İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Crowley, M., Tope, D., Chamberlain, L. J., & Hodson, R. (2010). Neo-Taylorism at work: Occupational change in the post-Fordist era. Social Problems, 57(3), 421-447. google scholar
  • Derber, C. (1983). Managing professionals: Ideological proletarianization and post-industrial labor. Theory and Society, 12(3), 309-341. google scholar
  • Edgell, S. (1998). Sınıf- Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. google scholar
  • Erdogan, S. (2012). Yeni emek sistemleri: Ev-ofis sistemi üzerine bir inceleme (Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Bolumu, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir. google scholar
  • Fuch, C. (2013). Capitalism or information society? The fundamental question of the present structure of society. European Journal of Social Theory, 16(4), 413-434. google scholar
  • Giddens, A. (2010). Modernite ve bireysel kimlik, geç modern çagda benlik ve toplum (U.Tatlican, Cev.). Ankara: Say YayInları. google scholar
  • Glenn, E. N., & Feldberg, R. L. (1977). Degraded and deskilled: The proletarianization of clerical work. Social Problems, 25(1), 52—64. google scholar
  • Halcli, A., & Webster, F. (2000). Inequality and mobilization in the information age. European Journal of Social Theory, 3(1), 67-81. google scholar
  • Hardt, M. & Negri, A. (2003). Imparatorluk. Istanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
  • Organisation for Economic Co-operation and Development. (2012). Self-employed with employees. Retrieved from _https://data.oecd.org/entrepreneur/self-employed-with-employees.htm#indicator-chart google scholar
  • Keser, A. (2006). Çağrı merkezi çalışanlarında is yükü düzeyi ile iş doyumu ilişkisinin araştırılması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 100-119. google scholar
  • Kocacik, F. (2003). Bilgi toplumu ve Türkiye. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), 1-10. google scholar
  • Kumar, K. (2013). Sanayi sonrası toplumdan post-modern topluma çağdaş dünyanın yeni kuramları (M. Küçük, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayinlar1. google scholar
  • Parlak, Z. (2004). Sanayi ötesi toplum teorilerinin eleştirel bir değerlendirmesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 95-125. google scholar
  • Parlak, Z. & Cetin, B. I. (2007). Bilgi toplumu ve bilgi isçisi bağlamında çağrı merkezleri: Emek süreci, iş ve istihdam. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 52, 107-134. google scholar
  • Parlak, Z. & Ozdemir, S. (2011). Esneklik kavramı ve emek piyasalarında esneklik. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 60, 1—60. google scholar
  • Poulantzas, N. (1992). Siyasal iktidar ve toplumsal sınıflar (S. Sen & L. F. Topaloğlu, Çev.). İstanbul: Belge Yayınları. google scholar
  • Sayın, O. (2002). Küreselleşme sürecinde sermaye-işgücü ilişkisi. JZ. Ulusal Sosyoloji Kongresi Dünyada ve Türkiye’de Farklılaşma, Çatışma Bütüleşme içinde (s. 299-311).Ankara: Sosyoloji Derneği. google scholar
  • Standing, G. (2014). Prekarya, yeni tehlikeli sınıf (E. Bulut, çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • Türkiye İstatistik Kurumu. (2015). İşgücü, bilim, teknoloji ve bilgi toplumu istatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist adresinden 05.04.2016 tarihinde edinilmiştir. google scholar
  • Webster, F. (1995). Theories of the information society. Oxford, UK: Routledge. google scholar
  • Wright, E. O. (1993), Typologies, scales, and class analysis: A comment on Halaby and Weakliem’s ownership and authority in the earnings function. American Sociological Review, 58(1), 31-34. google scholar
  • Wright, E. O., & Hahnel, R. (2014). Alternatives to capitalism: Proposals for a democratic economy. London, UK: New Left Project. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Demir, S.E. (2016). ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 36(1), 41-70. https://doi.org/10.16917/sd.64721


AMA

Demir S E. ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi. 2016;36(1):41-70. https://doi.org/10.16917/sd.64721


ABNT

Demir, S.E. ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, [Publisher Location], v. 36, n. 1, p. 41-70, 2016.


Chicago: Author-Date Style

Demir, Sibel Erdoğan,. 2016. “ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR.” İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi 36, no. 1: 41-70. https://doi.org/10.16917/sd.64721


Chicago: Humanities Style

Demir, Sibel Erdoğan,. “ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR.” İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi 36, no. 1 (Aug. 2025): 41-70. https://doi.org/10.16917/sd.64721


Harvard: Australian Style

Demir, SE 2016, 'ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR', İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, vol. 36, no. 1, pp. 41-70, viewed 16 Aug. 2025, https://doi.org/10.16917/sd.64721


Harvard: Author-Date Style

Demir, S.E. (2016) ‘ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR’, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 36(1), pp. 41-70. https://doi.org/10.16917/sd.64721 (16 Aug. 2025).


MLA

Demir, Sibel Erdoğan,. “ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR.” İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, vol. 36, no. 1, 2016, pp. 41-70. [Database Container], https://doi.org/10.16917/sd.64721


Vancouver

Demir SE. ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi [Internet]. 16 Aug. 2025 [cited 16 Aug. 2025];36(1):41-70. Available from: https://doi.org/10.16917/sd.64721 doi: 10.16917/sd.64721


ISNAD

Demir, SibelErdoğan. “ENFORMASYON TOPLUMU VE YENi ORTA SINIFLAR”. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi 36/1 (Aug. 2025): 41-70. https://doi.org/10.16917/sd.64721



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim13.09.2015
Kabul31.05.2016
Çevrimiçi Yayınlanma30.08.2016

PAYLAŞ



İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.