SON KLASİK, İLK MODERN: PITIRIM ALEKSANDROVIC SOROKIN VE TOPLUMSAL HAREKETLİLİK
Rusya'da doğup ilk akademik çalışmalarını Çarlık Rusya’sından Bolşevizm'e geçişin sancılı yıllarında veren Sorokin, ABD'de Harvard Üniversitesi'nde bir sosyoloji bölümünü kurmanın yanı sıra önemli eserler vermiş bir isimdir. Bu eserlerin en önemlilerinden olan Toplumsal Hareketlilik kitabı, toplumsal tabakalar arası hareketliliği ve bunu mümkün kılan mekanizmaları gerek Rusya'da gerekse ABD'de bizzat tecrübe eden Sorokin'in son klasik-ilk modern olarak anılmasını sağlayacak çaptadır. Toplumsal tabakalaşmayı iktisadi, siyasi ve mesleki eksenlerde çoklu bir koordinat düzleminde inceleyen Sorokin, bu sayede tabakalaşma literatürüne hâkim anlayış olan Marxçı ve Weberyan toplumsal tabakalaşma kuramları dikotomisini oldukça erken dönemde aşan bir çaba sunmaktadır. Sorokin'in toplumsal tabakalaşma ve hareketlilik kuramı tarihselliği analizine katmakla ayrıca, yapısal-işlevselciliğe getirilen eleştirileri savuşturur tarzda bir metodolojik önerme de içermektedir.
THE LAST CLASSICAL, THE FIRST MODERN: PITIRIM ALEXANDROVICH SOROKIN AND SOCIAL MOBILITY
A Russian sociologist, Sorokin produced his first major academic works during a harsh period that led to the fall of Tsarist Russia and the breakout of the Bolshevik Revolution. Then, after Sorokin immigrated to the United States, he led the establishment of a separate sociology department at Harvard University and wrote classical works on several subfields of the emerging sociology discipline, for example, on rural sociology and social stratification. One of his most important works is Social Mobility, which can be considered a product of Sorokin’s very personal biography that passed through Russian and US social layers. This major effort enables us to call Sorokin the last classical and the first modern sociologist. In Social Mobility, Sorokin analyzes social stratification from a multi-dimensional approach; he defines economic, political, and occupational stratifications as separate but interwoven. Sorokin also suggests a methodological alternative to the weakness of structural-functionalism by taking historicity into account in his analysis.
