Makale


SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ

Ömer Miraç YamanM. Ali Akyurt

Türkiye’de sosyal hizmet, toplumu modernleştirme hedefinin bir parçası olarak kurumlaşmış, toplumla ilişkisini de modernleştirme çabasının evrenselci varsayımlarına uygun olarak kurmuştur. Bu durumun sonucunda kültürün dil, din, adet, gelenek ve günlük alışkanlıklar gibi farklı cephelerinde, “evrensel” ve “modern” olmayan özelliklerin dönüştürülmesi, topluma sosyal hizmet götürülmesinde öncelikli görev sayılmıştır. Bu da, “yerel”, “kültürel” ve “geleneksel” özelliklerin görülmemesi ve göz ardı edilmesi gibi sonuçlar doğurmuş, kültürel dokunun kavranamaması sebebiyle sosyal hizmet götürme sürecinde çeşitli aksaklıklar ortaya çıkmıştır. Bu makalede, sosyal hizmet alanında kültürel farklılıkların önemi, diğer sosyal bilimlerdeki ve sosyal teorideki tartışmalardan da destek alınarak ortaya konmuş, 2011 Van Depremi sürecinde bölgede yapılan sosyal çalışma sırasındaki gözlemler üzerinden, sözü geçen aksaklıklar ve bunların giderilme yolları gösterilmeye çalışılmıştır. Buna göre sosyal çalışmacıların, müracaatçıların dil, din, adet ve ihtiyaçlarını bilmesi ve bunlara saygılı davranması, onlarla “modernleştirici yabancılar” olarak değil “yardımcı tanıdıklar” olarak iletişim kurması gerekmektedir. Travma sonrası normale dönme sürecine ancak bölgedeki normal günlük hayatın kültürel kodları bilinerek katkıda bulunulabilir.

CULTURAL APPROACH TO SOCIAL WORK: A CASE STUDY OF THE 2011 VAN EARTHQUAKE

Ömer Miraç YamanM. Ali Akyurt

In Turkey, social work has been institutionalized as a part of the modernization aim, and its relationship with society has been organized according to universalist assumptions of this modernizing effort. As a result, with various aspects of culture such as language, religions, customs, tradition and daily life practices, transformation of “non-universal” and “pre-modern” qualities have been accepted as the primary aim of social work. This resulted in ignorance and indifference regarding the “local”, “cultural” and “traditional” qualities, and created some defects and deficiencies in terms of social services. In this article, the importance of culture in the field of social work is underlined drawing support from discussions held in other social sciences and social theory. Based on observations collected during social work in the region short after Van Earthquake in 2011, we present the mentioned deficiencies and their probable solutions. Accordingly, social workers have to know and respect the applicants’ language, religion, customs, and needs, and to communicate with them as “helpful friends” rather than “modernizing outsiders”. Without knowing the cultural codes of daily life in the region, none can contribute to the post-traumatic normalization process.


PDF Görünüm

Referanslar

  • Acar H. ve Duyan, G. Ç. (2003). Dünyada sosyal hizmet mesleğinin ortaya çıkışı ve gelişimi. Toplum ve Sosyal Hizmet (Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayını), 14 (1), 1-19. google scholar
  • Akman, Y. ve Gündoğdu, M. (2002). Türkiye-Marmara depremi sonrası gerçekleştirilen psikolojik destek çalışmaları. Journal of Qafqaz University, 9 (1), http://journal. qu.edu.az/article_pdf/1028_325.pdf. google scholar
  • Akbaş, E. (2003). Kültürel sembollerini yorumsamacı bir bakış açısıyla okuma ve sosyal hizmet ilişkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 14 (1), 20-24. google scholar
  • Akbaş, E. (2007). Bir disiplin aracı olarak sosyal hizmetler. Sosyal Politikalar Dergisi, 2; Sosyal Siyaset Kürsüsü, http://www.sosyalsiyaset.net/documents/soyal_hizmetler.htm. google scholar
  • Aktaş, A. M. (2000). Kriz döneminde sosyal refah hizmetleri ve hizmet organizasyonlarının değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 8 (2), 27-37. google scholar
  • Aktaş, A. M. (2003). Kriz durumlarında sosyal hizmet müdahalesi. Kriz Dergisi, 11 (3), 37-44. google scholar
  • Arama Kurtarma Derneği (AKUT) (ts.). Deprem eğitimi el kitabı. google scholar
  • Babalıoğlu, N. (Şubat 2001). Afetlerde ruhsal yardım. (Ed.) Serdar Esin, Türkan Oğuzhan, Kader Cengiz Kaya, Toker Ergüder, Ayşegül Taylan Özkan ve İzzet Yüksel. Afetlerde Sağlık Hizmetleri Yönetimi (24-28 Ekim 2000-Yalova) Kurs Notları içinde (s. 130-146). Ankara: Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü. google scholar
  • Barker, R. L. (1995). Milestones in the development of social work and social welfare 1900 to 1950. The social work dictionary (3. Bs.), National Association of Social Workers (NASW) Press. google scholar
  • Barth, F. (Der.) (2001). Etnik gruplar ve sınırları –kültürel farklılığın toplumsal organizasyonu–. Ayhan Kaya ve Seda Gürkan (Çev.). İstanbul: Bağlam. google scholar
  • Budak, A., Uysal, H. ve Aydın, A. C. (2004). Kırsal yapıların deprem karşısındaki davranışı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35 (3-4), 209-219. google scholar
  • Demirel, S. (2010). Deprem ve psiko-sosyal destek programları. Manevi Sosyal Hizmet, (12 Mart), http://www.manevisosyalhizmet.com/?p=525, 27.12.2011. google scholar
  • Dinçer, Ö. (1998). Stratejik yönetim ve işletme politikası, 5. Baskı, İstanbul: Beta, s. 128’den akt. Handan Temizel, Erol Turan ve Metehan Temizel (2008), Küresel işletmecilikte ülkelerin sosyo-kültürel yapılarından kaynaklanan sorunlar. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 459-474. google scholar
  • Duyan, V., Sayar, Ö. Ö. ve Özbulut, M. (2008). Sosyal hizmeti tanımak ve anlamak. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği. google scholar
  • Duyan V. (2010). Sosyal hizmet: temelleri-yaklaşımları-müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği. google scholar
  • Erdentuğ, N. (1971). Modernleşme çabalarında dikkate alınması gereken eğitim’e ilişkin temel hususlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4 (1), 1-4. google scholar
  • Giddens, A. (2005). Sosyal teorinin temel problemleri: Sosyal analizde eylem, yapı ve çelişki. Ü. Tatlıcan (Çev.). İstanbul: Paradigma. google scholar
  • Güler, Ç. ve Çobanoğlu, Z. (1994). Afetler. Ankara: Sağlık Bakanlığı. google scholar
  • Işıklı, S. (2001). Deprem ve travma, Toplum ve Bilim, 90, Güz, 105-113. google scholar
  • İleri, M. ve Ali, S. (2001). Deprem ve deprem psikolojisi, seminer raporu. google scholar
  • İşmen, A. E. (2006). Depremin psikolojik etkileri: daha az zarar görmek mümkün mü? Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (1), 349-362. google scholar
  • Koçu, N. ve Korkmaz, S. Z. (2004). Kerpiç malzeme ile üretilen yapılarda deprem etkilerinin tespiti. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, 2. Ulusal Yapı Malzemesi Kongresi, 6-8 Ekim, İstanbul, s. 52-62 (ayrı basım, s. 1-11). google scholar
  • Kongar, E. (1972) Sosyal çalışmaya giriş. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği. google scholar
  • Limoncu, S. ve Bayülgen, C. (2005). Türkiye’de afet sonrası yaşanan barınma sorunları. Megaron Y.T.Ü. Mim. Fak. E-Dergisi, 1 (1), 24-26. google scholar
  • Mannheim K. (2004), İdeoloji ve ütopya. Mehmet Okyayuz (Çev.), 2. Baskı, Ankara: Epos. google scholar
  • Morris, M. W., Leung, K., Ames D. ve Lickel B. (1999). Views from inside and outside: integrating emic and etic insights about culture and justice judgment. Academy of Management Review, 24 (4), 781-796. google scholar
  • Mutlu, E. C. (1999). Uluslararası işletmecilik, İstanbul: Beta google scholar
  • Onat, Ü. (2001). Sosyal hizmet eğitiminde makro yaklaşım ve toplum organizasyonu. Toplum ve Sosyal Hizmet, 12 (3), 103-108. google scholar
  • Özdalga, E. (Ed.) (2009). Tarihsel sosyoloji, Ankara: Doğu Batı. google scholar
  • Özdemir, U. (2000). Sosyal hizmet uygulamasının genel çerçevesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 1 (10), 100-110. google scholar
  • Özdemir, U., Soykan, A., Doğan, S., Arıkan, R. N., Ayaz, H., Aygör, B., İnce, E., Küçüktepepınar, F. ve Kumbasar, H. (2002). Bir üniversite hastanesine sevk edilen depremzedelere yönelik multidisipliner ekip çalışması uygulamaları. Kriz Dergisi, 10 (2): 9-16. google scholar
  • Özlem, D. (2001). Evrenselcilik mitosu ve sosyal bilimler. Sosyal bilimleri yeniden düşünmek içinde (s. 53-66), Defter ve Toplum ve Bilim Ortak Çalışma Grubu, 2. Baskı, İstanbul: Metis. google scholar
  • Piaget, J. (1974). Need and significance of cross-cultural studies in genetic psychology. J. W. Berry ve P. R. Dasen (Ed.), Culture and cognition: readings in cross-cultural psychology içinde. Londra: Methuen google scholar
  • Pincha, C. (2009), Toplumsal cinsiyete duyarlı afet yönetimi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi google scholar
  • Sargut, A. S. (2010). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim (3. Bs.), Ankara: İmge. google scholar
  • Seyyar, A. (2010). Afetlerin kişiler üzerine psiko-sosyal etkileri ve manevî sosyal hizmet uygulamaları. İstanbul’un afetlerden zarar görebilirliği–2010 Sempozyumu (4-5 Ekim 2010), İstanbul, http://www.sosyalsiyaset.net/documents/30092010.asp. google scholar
  • Şahin, F. (1999). Sosyal hizmetin doğası ve paradigmaları. Nesrin G. Koşar ve Veli Duyan (Ed.), Prof. Dr. Sema Kut’a armağan kitabı: yaşam boyu sosyal hizmet içinde (s. 60-74). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu. google scholar
  • Şeker, A. (2009) 101 soruda sosyal çalışma ve sosyal hizmetler, Ankara: Sosyal Hizmetler Araştırma, Belgeleme, Eğitim Vakfı (SABEV). google scholar
  • Şengün, H. (2007). Afet yönetimi sistemi ve Marmara Depremi sonrasında yaşananlar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
  • Şişman, Y. (Ed.). (2010). Sosyal hizmete giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi. google scholar
  • Tatlıpınar, E. (2011). Metin Yeğin: Türkiye’nin ilk ‘komünü’ Viranşehir’de kuruluyor. Akşam, 21 Mayıs 2011, http://www.aksam.com.tr/ekler/pazar/turkiyenin-ilk-komunu-viransehirde-kuruluyor--42033h/haber-42033. google scholar
  • Temizel, H., Turan E., Temizel M. (2008). Küresel işletmecilikte ülkelerin sosyo-kültürel yapılarından kaynaklanan sorunlar. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1), 459-474. google scholar
  • Tomanbay, İ. (1999). Sosyal çalışmayı yapılandırmak. Ankara: Sosyal Hizmetler Araştırma, Belgeleme, Eğitim Vakfı (SABEV). google scholar
  • Tomanbay, İ. (2000). Deprem, insan ve sosyal hizmetler. Toplum ve Sosyal Hizmet, 1, Ekim, Ankara, 123-137. google scholar
  • Tuna, K. (2011). Batılı bilginin eleştirisi üzerine. (Gözden geçirilmiş 4. baskı) İstanbul: İz google scholar
  • Williams, R. (1993). Kültür. Ertuğrul Başer (Çev.). İstanbul: İletişim google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Yaman, Ö.M., & Akyurt, M.A. (2013). SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(26), 105-144. https://doi.org/null


AMA

Yaman Ö M, Akyurt M A. SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi. 2013;3(26):105-144. https://doi.org/null


ABNT

Yaman, Ö.M.; Akyurt, M.A. SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, [Publisher Location], v. 3, n. 26, p. 105-144, 2013.


Chicago: Author-Date Style

Yaman, Ömer Miraç, and M. Ali Akyurt. 2013. “SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ.” İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi 3, no. 26: 105-144. https://doi.org/null


Chicago: Humanities Style

Yaman, Ömer Miraç, and M. Ali Akyurt. SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ.” İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi 3, no. 26 (Apr. 2024): 105-144. https://doi.org/null


Harvard: Australian Style

Yaman, ÖM & Akyurt, MA 2013, 'SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ', İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, vol. 3, no. 26, pp. 105-144, viewed 28 Apr. 2024, https://doi.org/null


Harvard: Author-Date Style

Yaman, Ö.M. and Akyurt, M.A. (2013) ‘SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ’, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(26), pp. 105-144. https://doi.org/null (28 Apr. 2024).


MLA

Yaman, Ömer Miraç, and M. Ali Akyurt. SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ.” İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, vol. 3, no. 26, 2013, pp. 105-144. [Database Container], https://doi.org/null


Vancouver

Yaman ÖM, Akyurt MA. SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi [Internet]. 28 Apr. 2024 [cited 28 Apr. 2024];3(26):105-144. Available from: https://doi.org/null doi: null


ISNAD

Yaman, ÖmerMiraç - Akyurt, M.Ali. SOSYAL HİZMETE KÜLTÜREL YAKLAŞIM: 2011 VAN DEPREMİ ÖRNEĞİ”. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi 3/26 (Apr. 2024): 105-144. https://doi.org/null



ZAMAN ÇİZELGESİ


Çevrimiçi Yayınlanma26.07.2013

PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.