Sanat Tarihi Yıllığı

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/sty.2020.011   IUP :10.26650/sty.2020.011    Tam Metin (PDF)

Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala

Ramazan Uykur

Makalenin konusu Manisa İli’nin Soma ilçesine bağlı, günümüzdeki adı Darkale olan yerleşim yerindeki Türk dönemine ait yapıların tanıtılmasıdır. Tarhala, Antik dönemde ve Roma döneminde Pergamon’u doğudan gelecek tehlikelere karşı koruyan bir karakol niteliğindedir. Bizans ve Türk dönemlerinde aralıksız devam eden iskân günümüze kadar devam etmiştir. Tarhala isminin menşei konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Osmanlı arşiv kayıtlarında Tarhala olan yerleşim, Cumhuriyet dönemine Darkale ismini almıştır. Günümüzde Tarhala çok az sayıda hanenin yaşamaya devam ettiği, kaderine terk edilmiş bir yöredir. Köyde yaşamın terk edilmesiyle özellikle geleneksel konutlar büyük tahribata uğramıştır. Yerleşmede yaptığımız araştırmada Klasik Osmanlı döneminden kalma 1 metruk hamam, 19. yüzyıl Osmanlı döneminde yapılmış 2 cami, 14-15. yüzyıl özellikleri gösteren 1 çamaşırhane, 5 sağlam ve 2 metruk çeşme tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler: Soma, Tarhala, Darkale, Osmanlı Mimarisi, Batı Anadolu
DOI :10.26650/sty.2020.011   IUP :10.26650/sty.2020.011    Tam Metin (PDF)

The Settlement on which Turkish Architecture has Survived until Today: Tarhala

Ramazan Uykur

The subject of the article is the introduction of structures belonging to the Turkish Period in the settlement recently called Darkale, located in the Soma district of the Manisa province, together with its drawings and architectural features. During the Ancient and Roman periods, Tarhala used to serve as an outpost protecting Pergamon against the threats coming from the east. The constant habitation in the Byzantine and Turkish periods has continued until today. There have been many speculations about the the origin of the name Tarhala. In the Ottoman archives, the settlement is mentioned as Tarhala; and it took the name Darkale during the Republican Period. Today, Tarhala is an abandoned area on which a few householders continue to live. Due to such desolation, traditional houses have been extensively damaged. During the search we carried out in the settlement, we detected 1 abandoned bathhouse dating back to the Classical Ottoman Period, 2 mosques built in the 19th century, 1 laundry house bearing the characteristics of the 14th and 15th centuries, and 5 solid and 5 abandoned fountains.

Anahtar Kelimeler: Soma, Tarhala, Darkale, Ottoman Architecture, Western Anatolia

PDF Görünüm

Referanslar

  • Akpınar Figen, “Bir Yerel Koruma Çabasının Öznesi Olarak Darkale Köyü”, Ege Mimarlık, Ocak 2016 s. 20-25. google scholar
  • Altıner Avni, “Tarhala Obasını Tanıyalım 4”, Gediz, Cilt 1, Sayı 7, Manisa Halkevi Dergisi, 1937, s. 8-9. google scholar
  • Altıner Avni, “Tarhala Obasını Tanıyalım”, Gediz, Cilt 3, Sayı 25, Manisa Halkevi Dergisi, 1939, s. 7. google scholar
  • Arel Ayda, “Soma Yakınlarında Eski Bir Dağ Yerleşmesi: Tırhala Köyü” IX. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Çanakkale, 27-31 Mayıs 1991, A. Ü. Basımevi, Ankara 1992, s. 119-130. google scholar
  • Balkır Betül Özcan, Çankırı (Merkez İlçe ve Köyleri) Türk Dönemi Mimari Eserleri, Gazi Üniversitesi, S. B. E., Sanat Tarihi A. D. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara 2018. google scholar
  • Çerkez Murat, “Soma İlçesi”, Türk Kültür Varlıkları Envanteri 45, Manisa İlçeleri, Ed. Hakkı Acun, TTK Yayınları, Ankara, 2013. google scholar
  • Emecen Feridun, “Hudâvendigâr”, DİA, Cilt 18, 1998, s.285-286. google scholar
  • Ermiş Ü. Melda, “Darkale in The Byzantine Period: Settlement And Some Architectural Notes”, Turkish Studies, Volume 11/1 Winter 2016, s. 59-76. Ermiş Ü. Melda, “Darkale’deki Bizans Dönemine Ait Mimari Plastik Eserler”, Uluslararası XIX. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 21-24 Ekim 2015, Bildiriler, C.1, Ankara 2019, s. 573-599 google scholar
  • Etlacakuş Ayşen, Conservation Aimed Evaluation of Darkale Rural Settlement in Soma, Manisa, Volume I, Degree of Masters of Sciences in Architectural Restoration, Graduate School of Engineering and Sciences of İzmir Institute of Technology, İzmir, 2015. google scholar
  • Etlacakuş Ayşen ve Hamamcıoğlu Mine Turan, “Historical Development of Darkale rural settlement in Soma, Manisa”, ITU A|Z, İstanbul, 2017, Vol 14 No 3, s. 13-23. google scholar
  • Gökçen İbrahim, Saruhan’da Yörük ve Türkmenler, Marifet Basımevi, İstanbul, 1946. Gökçen İbrahim, Manisa Tarihinde Vakıflar ve Hayırlar I, Marifet Basımevi, İstanbul, 1946. google scholar
  • Günay Vehbi, “XVI. Yüzyılda Tarhala Örneğinde Batı Anadolu’da İskân Değişimi”, Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt XXI, Sayı 1, 2006, s. 107-122. google scholar
  • İlhan Gamze, Manisa Soma’da Bulunan Türk Devri Yapıları, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, S. B. E., (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale, 2019. google scholar
  • Kutlusoy İhsan, Soma, Tan Matbaası, İstanbul 1971. google scholar
  • Ramsay W. M., The Historical Geography of Asia Minor, Volume IV, Royal Geographical Society, Supplementary Papers, London 1890. google scholar
  • Uçarkuş Gülşah, Manisa Soma Darkale Mahallesi Geleneksel Konutları, Trakya Üniversitesi S. B. E., Sanat Tarihi A. D. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Edirne 2019. google scholar
  • Uluçay Çağatay ve Gökçen İbrahim, Manisa Tarihi, Resimli Ay Matbaası, İstanbul, 1939, s. 22-23. google scholar
  • Uzunçarşılıoğlu İsmail Hakkı, Kitabeler II, Devlet Matbaası, İstanbul, 1347/1929. Zeren Mine Tanaç, “Soma-Darkale Kültür Mirasının Korunması Ve Yerel Kalkınmanın Sağlanması İle İlgili Bilimsel Görüş (Rapor) Taslak”, Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü, Mart 2011, s. 1-20. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Uykur, R. (2020). Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala. Sanat Tarihi Yıllığı, 0(29), 247-278. https://doi.org/10.26650/sty.2020.011


AMA

Uykur R. Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala. Sanat Tarihi Yıllığı. 2020;0(29):247-278. https://doi.org/10.26650/sty.2020.011


ABNT

Uykur, R. Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala. Sanat Tarihi Yıllığı, [Publisher Location], v. 0, n. 29, p. 247-278, 2020.


Chicago: Author-Date Style

Uykur, Ramazan,. 2020. “Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala.” Sanat Tarihi Yıllığı 0, no. 29: 247-278. https://doi.org/10.26650/sty.2020.011


Chicago: Humanities Style

Uykur, Ramazan,. “Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala.” Sanat Tarihi Yıllığı 0, no. 29 (Aug. 2025): 247-278. https://doi.org/10.26650/sty.2020.011


Harvard: Australian Style

Uykur, R 2020, 'Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala', Sanat Tarihi Yıllığı, vol. 0, no. 29, pp. 247-278, viewed 13 Aug. 2025, https://doi.org/10.26650/sty.2020.011


Harvard: Author-Date Style

Uykur, R. (2020) ‘Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala’, Sanat Tarihi Yıllığı, 0(29), pp. 247-278. https://doi.org/10.26650/sty.2020.011 (13 Aug. 2025).


MLA

Uykur, Ramazan,. “Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala.” Sanat Tarihi Yıllığı, vol. 0, no. 29, 2020, pp. 247-278. [Database Container], https://doi.org/10.26650/sty.2020.011


Vancouver

Uykur R. Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala. Sanat Tarihi Yıllığı [Internet]. 13 Aug. 2025 [cited 13 Aug. 2025];0(29):247-278. Available from: https://doi.org/10.26650/sty.2020.011 doi: 10.26650/sty.2020.011


ISNAD

Uykur, Ramazan. “Türk Mimarisinin Günümüze Kadar Geldiği Yerleşim: Tarhala”. Sanat Tarihi Yıllığı 0/29 (Aug. 2025): 247-278. https://doi.org/10.26650/sty.2020.011



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim13.01.2020
Kabul15.05.2020
Çevrimiçi Yayınlanma30.06.2020

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ



İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.