Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/MED.1468635   IUP :10.26650/MED.1468635    Tam Metin (PDF)

Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma

Erdem Saçan

Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve önemli artışı olarak tanımlanır ve ekonomik süreçler üzerinde büyük etkilere sahiptir. Bu tanım, olayın sadece yüzeysel bir açıklaması gibi görünse de aslında derinlemesine incelendiğinde, enflasyonun etkileri oldukça karmaşık ve geniş kapsamlıdır. Enflasyon, işletme bilançosundaki varlık ve kaynakların reel değerlerinde azalmaya neden olurken, gelir tablosundaki nominal değerler üzerindeki değişiklikler gerçek performansın doğru bir şekilde yansıtılmasını engeller. Özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde, işletmelerin finansal performansı ve istikrarı ciddi şekilde tehlikeye girebilir. Ancak unutmamak gerekir ki, enflasyonun etkileri sektöre, işletmeye ve ekonomik koşullara göre değişkenlik gösterebilir. Finansal tabloların enflasyonun etkisinden arındırılarak sunulması bilgilerin daha tutarlı ve güvenilir olmasını sağlar, bu da finansal tablo kullanıcılarının daha doğru kararlar almaları açısından önemlidir. Enflasyonun finansal tablolar üzerindeki olumsuz etkilerini gidermek için “kısmi düzeltme yöntemleri” ve “kalıcı düzeltme yöntemleri” olmak üzere iki uygulama kullanılmaktadır. Bu çalışma, enflasyonun etkilerine karşı kullanılan uygulamaları ele almakta ve konuyla ilgili birtakım öneriler sunmaktadır . Araştırmada, 2016 Q2 - 2023 Q3 dönemleri arasındaki 3’er aylık çeyrek dönemler halinde toplam 30 döneme ait Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören imalat sektöründeki işletmelerin mali rasyoları incelenerek, enflasyonun likidite, finansal yapı, devir hızı ve kârlılık oranları üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Enflasyonun bazı mali rasyolar üzerinde istatistiksel olarak anlamlı etkileri olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular, enflasyonun mali rasyolar üzerindeki etkilerini anlamak ve analiz etmek, işletmelerin doğru kararlar almasına ve finansal durumlarını daha iyi değerlendirmelerine yardımcı olabilir.

JEL Classification : E31 , M21 , M41
DOI :10.26650/MED.1468635   IUP :10.26650/MED.1468635    Tam Metin (PDF)

Effect of Inflation on Financial Ratios: A Research in the Manufacturing Sector Traded in Borsa Istanbul

Erdem Saçan

Inflation is defined as a continuous and significant increase in the general price level, and it has profound effects on economic processes. Although this definition might seem like a superficial explanation of the phenomenon, a deeper examination reveals that the effects of inflation are quite complex and extensive. Inflation decreases the real values of assets and liabilities on the balance sheet, whereas changes in nominal values on the income statement prevent an accurate reflection of actual performance. In particular, during periods of high inflation, financial performance and business stability can be severely jeopardised. However, it is important to remember that the effects of inflation can vary depending on the sector, individual business, and economic conditions. Presenting financial statements adjusted for the effects of inflation ensures that the information is more consistent and reliable, which is crucial for users of financial statements to make more accurate decisions. To mitigate the adverse effects of inflation on financial statements, two approaches are employed: “partial adjustment methods” and “permanent adjustment methods.” This study discusses the practises used against the effects of inflation and offers suggestions on the subject. In this research,  the financial ratios of companies in the manufacturing sector that traded on Borsa Istanbul (BIST) for a total of 30 periods in three-month quarters between the 2016Q2 and 2023Q3 periods were examined, and the effects of inflation on liquidity, financial structure, turnover rate, and profitability were examined. Their effects on rates were analysed. It was found that inflation has statistically significant effects on some financial ratios. These findings can help in understanding and analysing the effects of inflation on financial ratios, assisting businesses in making informed decisions and better evaluating their financial positions. 

JEL Classification : E31 , M21 , M41

GENİŞLETİLMİŞ ÖZET


Inflation, a continuous and significant increase in the general price level, emerges as an economic reality. It is a crucial issue globally and is also felt in Turkey economically, socially, and morally. The resurgence of high inflation in Turkey has brought the issue of inflation accounting to the forefront. The impacts on financial statements become more pronounced as the inflation rate rises. This heightened impact necessitates that businesses and financial analysts pay closer attention to the distortions caused by inflation in their financial reporting. Historical cost accounting, which records assets and liabilities at their original purchase prices, becomes less relevant as the real value of money changes over time.

Financial statements provide critical information for decision makers; However, during the preparation of these statements, inflation is a significant obstacle to accurate and relevant financial reporting. To accurately evaluate real results, financial statements must be cleared of the negative effects of inflation. Because the information in financial statements based on historical cost loses its understandability as the nominal value of the local currency used as the unit of measurement changes, that is, the purchasing power of money varies on various dates. It is difficult to make comparisons between previous periods and different financial statements. This creates uncertainty about whether financial statements have the necessary qualitative characteristics. Therefore, correcting the financial statements of companies operating in countries affected by high inflation is of great importance to eliminate these negative effects. The methods applied in the literature and in practise to reduce the effects of inflation on financial statements are examined under two main categories: partial adjustment methods” and “permanent adjustment methods”. These methods offer different approaches to evaluating the effects of inflation on financial statements.

Financial ratios are based on important measures used to evaluate a business’ financial performance. The impact of inflation on these ratios can have serious consequences on the financial soundness of businesses and their decision-making processes. As inflation distorts the true value of financial statement items, it can lead to inaccurate financial ratios. For instance, profitability ratios may appear inflated due to nominal increases in revenue and profits; however, in reality, the real purchasing power of these returns might decrease. Similarly, real assets and liabilities may be affected by inflation. To address these issues, financial analysts and decision makers must adjust financial ratios for inflation to reflect more accurate and consistent measures of financial performance. This can involve using inflation-adjusted figures for revenues, expenses, assets, and liabilities to recalculate financial ratios. Overall, understanding and adjusting for the effects of inflation is essential for accurate financial analysis, sound business decision-making, and maintaining the financial health of businesses in an inflationary environment.

In this study, the sector average of liquidity, financial structure, turnover rate, and profitability rates of companies in the production sector operating in Borsa Istanbul are examined in three-month quarters between the 2016 and 2023 periods. Time series analysis was used to test the research hypotheses. ADF (Augmented Dickey Fuller) analysis was performed to check the stationarity of the series, and the research hypotheses were tested using ARDL (Automatic Distributed Lag) modelling. The effects of PPI rates, which represent inflation, on financial ratios are discussed and interpreted in detail. Many studies in the literature discuss inflation accounting theoretically. However, empirical studies on inflation accounting are limited. This study aims to fill an important gap in this field and make a significant contribution to the literature by examining the effects of inflation on financial statements in detail. In this research, it was concluded that the financial structure ratios, borrowing capacities and profitability of companies are directly affected by changes in PPI. Additionally, some suggestions have been made on the subject.


PDF Görünüm

Referanslar

  • Açık, S. (2006). Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerini Giderici Bir Tedbir Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 345-360. google scholar
  • Agha, S. R. (2019). How the Economic Inflation Affects the Financial Statement. International Journal of Multicultural and Multireligious Understanding, 6(6), 526-539. google scholar
  • Altınışık, İ. (2004). Enflasyonun İşletmeler Üzerindeki Etkisi ve Bu Etkileri Gidermeye Yönelik Yöntemler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(1-2), 119-136. google scholar
  • Ata, F. İ. (2023). Enflasyonun İşletmelerin Varlık ve Finansal Yapılarına Etkisi: BİST 30 Analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 18(72), 526-546. google scholar
  • Arzova, S. B., ve Şahin, B. Ş. (2022). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Süreçleri ve Enflasyon Muhasebesinin Finansal Tablolara Etkisi. Mali Cözüm Dergisi, 32(170), 13-31. google scholar
  • Asuquo, A. I., et al. (2017). Effect of İnflation Accounting on Business İncome Measurement of Quoted Manufacturing Companies in Nigeria. Imperial Journal of Interdisciplinary Research, 3(1), 1886-1894. google scholar
  • Bilici, N. (2003). Enflasyonun Mali Tablolar Üzerindeki Etkilerini Azaltmak İçin Türkiye’de Uygulanan Önlemler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1-2), 65-85. google scholar
  • Gökçen, G. (2004). Enflasyonun Mali Tablolar Analizine Etkileri. Mali Çözüm Dergisi, 69, 14-25. google scholar
  • Hussein, A. L. A. M., Mohsin, A. L. A. O. M., and Hussein, L. M. A. (2024). The Impact of Inflation on Financial Statement Data. World Economics and Finance Bulletin, 30, 151-161. google scholar
  • Ilter, C. (2012). Exploring The Effects of Inflation on Financial Statements Through Ratio Analysis. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2186707 27.02.2024 google scholar
  • Kantar, M., A., Abar, ve H., Öndeş, T. (2021). Enflasyonun İşletmelerin Finansal Oranlarına Etkisi: BİST İmalat Sektöründe Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (90), 1-18. google scholar
  • Keleş, D. (2015). TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Çerçevesinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi ve Finansal Analiz Sonuçları Üzerine Etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 31-52. google scholar
  • Köroğlu, Ç. ve Uçma, T. (2005). Enflasyonun Mali Tablolar Üzerine Etkisi Ve Enflasyon Düzeltmesinin İşletmelere Uygulanması. Mevzuat Dergisi, 90, 1-14. google scholar
  • Mbambo, M. A. (2020). Effects of Inflation Accounting on The Financial Performance of Retail Stores in Kwazulu-Natal, South Africa Master of Accountıng (Financial) Degree, Durban University of Technology. google scholar
  • Özdemir, F. S., ve Arslan, S. (2007). Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırılmalı Analizi. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 87-104. google scholar
  • Özkan, T., (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Firmaların Finansal Yapıları Üzerine Etkileri. Muhasebe ve Denetime Bakış, (15), 49-72. google scholar
  • Riordan, D. A., and Riordan, M. P. (2009). Inflation and Financial Statement Analysis in The İnternational Accounting Classroom. Journal of Teaching in International Business, 20(2), 174-187. google scholar
  • Saçan, E. (2014). Türkiye’de Bankacılar Açısından Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesinin Yaşanan Finansal Krizlerdeki Rolü. Mali Çözüm Dergisi, 24(126), 57-79. google scholar
  • Saçan, E. (2018). Türk Vergi Mevzuatında Şirketlerin Vergiden Kaçınma Stratejileri. Vergi Dünyası, 37(441), 44-54. google scholar
  • Shamsadini, H., Bekhradi Nasab, V., and Mulla, J. R. (2022). The Moderating Effect of The Inflation on The Relationship between Asset Revaluation and the Financial Statements of Companies Listed on the Tehran and Bombay Stock Exchanges. Iranian Journal of Accounting, Auditing and Finance, 6(2), 53-68. google scholar
  • Stojanova, P., Popovski, N., and Petreska, L. (2022). Financial Reporting in Terms Of Inflation Accounting. International Dialogue: East-West, 9(1), 129-137. google scholar
  • Tamimi, O., and Orban, I. (2020). Hyperinflation and Its Impact on The Financial Results. Intellectual Economics, 15(1), 5-16. google scholar
  • Tekşen, Ö., ve Atay S. (2004). Vergi Hukuku Açısından Enflasyon Muhasebesinin Finansal Tablolara Etkileri. Sayıştay Dergisi, (55), 41-52. google scholar
  • Türel, A., ve Saçan, E. (2020). Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi Düzenlemesi ve Vergi Disiplini. Vergi Sorunları Dergisi, 43(379), 9-17. google scholar
  • Wang, Y., Ji, Y., Chen, X., and Song, C. (2014). Inflation, Operating Cycle, and Cash Holdings. China Journal of Accounting Research, 7(4), 263-276. google scholar
  • Varol, N. (2022). Inflation Accounting in Terms of Tax Legislation And Accounting Standards in Turkey. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (93), 19-30. google scholar
  • Yenisu, E. (2022). Enflasyonun Finansal Tablolara Etkisi ve Enflasyon Muhasebesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 717-741. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Saçan, E. (2024). Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 0(71), 39-57. https://doi.org/10.26650/MED.1468635


AMA

Saçan E. Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma. Muhasebe Enstitüsü Dergisi. 2024;0(71):39-57. https://doi.org/10.26650/MED.1468635


ABNT

Saçan, E. Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, [Publisher Location], v. 0, n. 71, p. 39-57, 2024.


Chicago: Author-Date Style

Saçan, Erdem,. 2024. “Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma.” Muhasebe Enstitüsü Dergisi 0, no. 71: 39-57. https://doi.org/10.26650/MED.1468635


Chicago: Humanities Style

Saçan, Erdem,. Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma.” Muhasebe Enstitüsü Dergisi 0, no. 71 (Dec. 2024): 39-57. https://doi.org/10.26650/MED.1468635


Harvard: Australian Style

Saçan, E 2024, 'Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma', Muhasebe Enstitüsü Dergisi, vol. 0, no. 71, pp. 39-57, viewed 23 Dec. 2024, https://doi.org/10.26650/MED.1468635


Harvard: Author-Date Style

Saçan, E. (2024) ‘Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma’, Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 0(71), pp. 39-57. https://doi.org/10.26650/MED.1468635 (23 Dec. 2024).


MLA

Saçan, Erdem,. Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma.” Muhasebe Enstitüsü Dergisi, vol. 0, no. 71, 2024, pp. 39-57. [Database Container], https://doi.org/10.26650/MED.1468635


Vancouver

Saçan E. Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma. Muhasebe Enstitüsü Dergisi [Internet]. 23 Dec. 2024 [cited 23 Dec. 2024];0(71):39-57. Available from: https://doi.org/10.26650/MED.1468635 doi: 10.26650/MED.1468635


ISNAD

Saçan, Erdem. Enflasyonun Mali Rasyolar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören İmalat Sektöründe Bir Araştırma”. Muhasebe Enstitüsü Dergisi 0/71 (Dec. 2024): 39-57. https://doi.org/10.26650/MED.1468635



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim15.04.2024
Kabul12.07.2024
Çevrimiçi Yayınlanma01.08.2024

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.