Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/JARHS2024-1339528   IUP :10.26650/JARHS2024-1339528    Tam Metin (PDF)

BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Mustafa Filiz, Yalçın Karagöz

Amaç: Bu çalışmada bireysel sağlık algısının siberkondri eğilimi üzerindeki etkisinin belirlenmesi ve çeşitli demografik değişkenlere göre bireysel sağlık algısı ve siberkondri eğilimin farklılıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın örneklemi, Türkiye’nin İstanbul ilinde ikamet eden 18 yaş üstü 400 kişiden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak bireysel sağlık algısı ve siberkondri ciddiyet ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde, fark analizleri için t testi ve ANOVA testi, ölçek alt boyutları arasındaki ilişkinin yönünü ve çoklu bağlantı sorununu incelemek için korelasyon analizi ve son olarak bireysel sağlık algısının siberkondri eğilimi üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla çoklu regresyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular: Bireylerin siberkondri eğilimlerinin ortalamanın altında olduğu, sağlık algılarının ise iyi düzede olduğu bulgulanmıştır. Medeni duruma, cinsiyete, yaşa, gelir durumuna, yerleşim türü, hastane türüne ve yıllık hastaneye gitme sayısına göre bireylerin sağlık algısının değişmediği görülmektedir (p>0,05). Lisans mezunu bireylerin siberkondri davranışları, önlisans ve lise mezunu bireylere göre daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Bireysel sağlık algısının siberkondri eğilimi üzerinde anlamlı şekilde etkili olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). 

Sonuç: Bireylerin, siberkondri düzeylerinin %49'unun sağlık algısı tarafından açıklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bireysel sağlık algısı ve siberkondri eğiliminde eğitim faktörünün önemli etkisi olduğu, ancak cinsiyet, yaş, gelir, yerleşim türü, hastane türü ve yıllık hastaneye gitme durumu gibi demografik faktörlerin herhangi bir etkisi olmadığı tespit edilmiştir. Belirli eğitim gruplarına yönelik potansiyel yanılgıları düzeltmek ve sağlık okuryazarlığını artırmak amacıyla özelleştirilmiş bilgilendirme kampanyaları veya müdahaleler tasarlamak faydalı olacağı öngörülmektedir

Anahtar Kelimeler: Sağlık algısı, hastalık algısı, siberkondri, dijital sağlık
DOI :10.26650/JARHS2024-1339528   IUP :10.26650/JARHS2024-1339528    Tam Metin (PDF)

THE IMPACT OF INDIVIDUAL HEALTH PERCEPTION ON CYBERCHONDRIA BEHAVIOR

Mustafa Filiz, Yalçın Karagöz

Objectives: The aim of this study is to determine the effect of individual health perception on cyberchondria tendency and to identify differences in individual health perception and cyberchondria tendency according to various demographic variables.

Material and Methods: The sample of the study consists of 400 individuals over the age of 18, residing in Istanbul, Turkiye. The individual health perception scale and cyberchondria severity scale were used as data collection tools. The t-test and ANOVA tests for difference analyses, correlation analysis to examine the direction of the relationship and multiple connection problem between sub-dimensions of the scale, and multiple regression analysis were used to determine the effect of individual health perception on cyberchondria tendency.

Results: The results indicate that participants exhibit sub-average tendencies towards cyberchondria but maintain favorable perceptions of their health. Upon examination, no significant variations in health perception were identified based on marital status, gender, age, income level, place of residence, healthcare facility type, or annual frequency of hospital visits (p>0.05). Notably, individuals with a bachelor's degree manifested more pronounced cyberchondria behaviors compared to those with associate degrees or high school diplomas (p<0.05). The data also underscores a significant correlation between individual health perceptions and the propensity towards cyberchondria (p<0.05).

Conclusion: It was concluded that 49% of individuals' cyberchondria levels are explained by health perception. It was found that the education factor had a significant effect on individual health perception and cyberchondria tendency, but demographic factors such as gender, age, income, type of settlement, type of hospital, and annual hospital visit status did not have any effect. It is recommended to design customized informational campaigns or interventions aimed at specific educational groups to correct potential misunderstandings and improve health literacy.

Anahtar Kelimeler: Health perception, disease perception, cyberchondria, digital health

PDF Görünüm

Referanslar

  • Starcevic V, Berle D, Arnâez S. Recent insights into cyberchondria. Cr Psychiatry Rep 2020;22(11):56. google scholar
  • Nadeem F, Malik NI, Atta M, Ullah I, Martinotti G, Pettorruso M, et al. Relationship between health-anxiety and cyberchondria: role of metacognitive beliefs. J Clin Med 2022;11(9):2590. google scholar
  • McMullan RD, Berle D, Arnâez S, Starcevic V. The relationships between health anxiety, online health information seeking, and cyberchondria: Systematic review and meta-analysis. J Affect Disord 2019;245:270-8. google scholar
  • Doherty-Torstrick ER, Walton KE, Fallon BA. Cyberchondria: parsing health anxiety from online behavior. Psychosomatics 2016;57(4):390-400. google scholar
  • Starcevic V, Schimmenti A, Billieux J, Berle D. Cyberchondria in the time of the COVID-19 pandemic. Hum Behav Emerg Technol 2021;3(1):53-62. google scholar
  • Abu Khait A, Mrayyan MT, Al-Rjoub S, Rababa M, Al-Rawashdeh S. Cyberchondria, anxiety sensitivity, hypochondria, and internet addiction: implications for mental health professionals. Curr Psychol 2022;42:27141. google scholar
  • Vismara M, Caricasole V, Starcevic V, Cinosi E, Dell’Osso B, Martinotti G, et al. Is cyberchondria a new transdiagnostic digital compulsive syndrome? A systematic review of the evidence. Compr Psychiatry 2020;99:152167. google scholar
  • Peng RX. How online searches fuel health anxiety: Investigating the link between health-related searches, health anxiety, and future intention. Comput Human Behav 2022;136:107384. google scholar
  • Nasiri M, Mohammadkhani S, Akbari M, Alilou MM. The structural model of cyberchondria based on personality traits, health-related metacognition, cognitive bias, and emotion dysregulation. Front Psychiatry 2023;13:960055. google scholar
  • Lee KS, Feltner FJ, Bailey AL, Lennie TA, Chung ML, Smalls BL, et al. The relationship between psychological states and health perception in individuals at risk for cardiovascular disease. Psychol Res Behav Manag 2019;12:317-24. google scholar
  • Bagaric B, Jokic-Begic N. Cyberchondria - Health anxiety related to ınternet searching. Socijalna Psihijatrija 2019;47(1):28-50. google scholar
  • Brown RJ, Skelly N, Chew-Graham CA. Online health research and health anxiety: A systematic review and conceptual integration. Clin Psychol Sci Pract 2020;27:e12299. google scholar
  • Khazaal Y, Chatton A, Rochat L, Hede V, Viswasam K, Penzenstadler L, et al. Compulsive health-related ınternet use and cyberchondria. Eur Addict Res 2021;27(1):58-66. google scholar
  • Schenkel SK, Jungmann SM, Gropalis M, Witthöft M. Conceptualizations of cyberchondria and relations to the anxiety spectrum: systematic review and meta-analysis. J Med Internet Res 2021;23(11):e27835. google scholar
  • Cohen L, Lawrence M, Keith M. Research Methods in Education. 5th ed. London: Routledge Falmer; 2000. google scholar
  • Coşkun R, Altunışık R, Yıldırım E. Research Methods in Social Sciences: SpSS Applied. 10th ed. Sakarya: Sakarya Publishing; 2019. google scholar
  • McElroy E, Shevlin M. The development and ınitial validation of the cyberchondria severity scale (CSS). J Anxiety Disord 2014;28(2):259-65. google scholar
  • Uzun SU, Zencir M. Reliability and validity study of the Turkish version of cyberchondria severity scale. Curr Psychol 2021;40:65-71. google scholar
  • Diamond JJ, Becker JA, Arenson CA, Chambers CV, Rosenthal MP. Development of a scale to measure adults’ perceptions of health: Preliminary findings. J Community Psychol 2007;35(5):557-61. google scholar
  • Kadıoğlu H, Yıldız A. The validity and reliability of the Turkish version of the health perception scale. Turkey Clinics 2012;32(1):47-53. google scholar
  • Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. 5th ed. New York: Allyn and Bacon; 2007. google scholar
  • Pallant J. SPSS survival manual a step by step guide to data analysis using SPSS for Windows (Version 12). Sydney: Allen & Unwin; 2005. google scholar
  • Starcevic V, Berle D. Cyberchondria: towards a better understanding of excessive health-related Internet use. Expert Rev Neurother 2013;13(2):205-213. google scholar
  • Malmusi D, Artazcoz L, Benach J, Borrell C. Perception or real illness? How chronic conditions contribute to gender inequalities in self-rated health. Eur J Public Health. 2012;22(6):781-6. google scholar
  • White RW, Horvitz E. Cyberchondria: Studies of the escalation of medical concerns in web search. ACM TOIS 2009;27(4):1-37. google scholar
  • Muse K, McManus F, Leung C, Meghreblian B, Williams JM. Cyberchondriasis: Fact or fiction? A preliminary examination of the relationship between health anxiety and searching for health information on the Internet. J Anxiety Disord 2012;26(1):189-96. google scholar
  • Tonsaker T, Bartlett, G, Trpkov, C. Health information on the Internet: gold mine or minefield? Canadian Family Physician Medecin de Famille Canadien 2014;60(5):407-8. google scholar
  • Blackburn J, Fischerauer SF, Talaei-Khoei M, Chen NC, Oh LS, Vranceanu AM. What are the Implications of Excessive Internet Searches for Medical Information by Orthopaedic Patients? Clin Orthop Relat Res 2019;477(12):2665-73. google scholar
  • Glinert L. H. Communicative and Discursive Perspectives on the Medication Experience. Pharmacy (Basel, Switzerland) 2021;9(1):42. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Filiz, M., & Karagöz, Y. (2024). BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, 7(2), 107-116. https://doi.org/10.26650/JARHS2024-1339528


AMA

Filiz M, Karagöz Y. BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi. 2024;7(2):107-116. https://doi.org/10.26650/JARHS2024-1339528


ABNT

Filiz, M.; Karagöz, Y. BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, [Publisher Location], v. 7, n. 2, p. 107-116, 2024.


Chicago: Author-Date Style

Filiz, Mustafa, and Yalçın Karagöz. 2024. “BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ.” Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi 7, no. 2: 107-116. https://doi.org/10.26650/JARHS2024-1339528


Chicago: Humanities Style

Filiz, Mustafa, and Yalçın Karagöz. “BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ.” Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi 7, no. 2 (Nov. 2024): 107-116. https://doi.org/10.26650/JARHS2024-1339528


Harvard: Australian Style

Filiz, M & Karagöz, Y 2024, 'BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ', Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, vol. 7, no. 2, pp. 107-116, viewed 24 Nov. 2024, https://doi.org/10.26650/JARHS2024-1339528


Harvard: Author-Date Style

Filiz, M. and Karagöz, Y. (2024) ‘BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ’, Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, 7(2), pp. 107-116. https://doi.org/10.26650/JARHS2024-1339528 (24 Nov. 2024).


MLA

Filiz, Mustafa, and Yalçın Karagöz. “BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ.” Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, vol. 7, no. 2, 2024, pp. 107-116. [Database Container], https://doi.org/10.26650/JARHS2024-1339528


Vancouver

Filiz M, Karagöz Y. BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi [Internet]. 24 Nov. 2024 [cited 24 Nov. 2024];7(2):107-116. Available from: https://doi.org/10.26650/JARHS2024-1339528 doi: 10.26650/JARHS2024-1339528


ISNAD

Filiz, Mustafa - Karagöz, Yalçın. “BİREYSEL SAĞLIK ALGISININ SİBERKONDRİ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ”. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi 7/2 (Nov. 2024): 107-116. https://doi.org/10.26650/JARHS2024-1339528



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim08.08.2023
Kabul11.12.2023
Çevrimiçi Yayınlanma06.05.2024

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.