İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


Tam Metin (PDF)

Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri

Gülden Şengün, Akmyrat Amanov

Amaç – Döviz kurundaki hareketleri anlamak, belirsizlikleri ortadan kaldırarak hanehalkının karar almasını kolaylaştırmaktadır. Belirsizliklerin ortadan kalkmasıyla kaynaklar maksimum verimle kullanılabilmektedir. Hanehalkının farkındalık seviyesi yükseldikçe, politika otoriteleri ile hanehalkı arasındaki iletişim daha sağlıklı olacaktır. Bu çalışmada Türkiye ekonomisinin 2005A1-2018A10 dönemleri için, nominal döviz kurunun belirleyicileri incelenmiştir. 


Yöntem – Değişkenler arasında doğru bir ilişki kurabilmek için öncelikle birim kök sınaması gerçekleştirilmiştir. Sınama sonuçlarına göre uygun yöntemin Johansen Eşbütünleşme Analizi olduğuna karar verilmiştir. Böylece değişkenler arasındaki uzun vadeli ilişki saptanmıştır. 


Bulgular – İlk bulgu, Türkiye ile ABD TÜFE farkının nominal döviz kurunun en önemli belirleyicilerinden birisi olmasıdır. Merkez Bankası nominal döviz kurundaki sürekli yükselişi durdurmak için politika faizini kullanabilmektedir. Ayrıca, sanayi üretiminin ithalat girdilere bağımlı olmasından dolayı, sanayi üretimindeki artış döviz kurunun yükselmesine neden olmaktadır. Öte yandan, petrol fiyatlarındaki artış nominal döviz kuru üzerinde küçük bir etkiye sahiptir. Son olarak, enflasyon açığı ile nominal döviz kuru arasında çift taraflı bir nedensellik ilişkisi mevcuttur. 


Sonuç – Yerli paranın değer kaybını durdurmak için Merkez Bankası öncelikle enflasyondaki yükselişi durdurmalıdır. 10 birimlik enflasyon açığı (TÜFETürkiye-TÜFEABD), USDTRY’nin %40 yükselmesine neden olmaktadır. Merkez Bankası politika faizini bu beklenmeyen hareketleri kontrol etmek amaçlı kullanabilmektedir. Ayrıca, enflasyon açığı ancak sanayi üretiminde artış gerçekleştiğinde kapanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Nominal döviz kuru, enflasyon, Johansen Eşbütünleşme Analizi
JEL Classification : F39 , E31 , E50 , C32
Tam Metin (PDF)

DETERMINANTS OF NOMINAL EXCHANGE RATE

Gülden Şengün, Akmyrat Amanov

Purpose –Understanding the movements in the exchange rate will make it easier for households to make decisions by eliminating uncertainties. With the elimination of uncertainties, resources can be used in the most efficient way. As the level of awareness increases, a healthier communication will be established between the household and the policy authorities. In this study, the determinants of the nominal exchange rate in Turkey`s economy for a sample period of 2005M1-2018M10 were examined.


Methodology – In order to establish the relationship between the variables correctly, a unit root test was implemented. According to the test results, it was decided that the appropriate methodology was Johansen Cointegration Analysis. Thus, the long-term causality relationship between variables was indicated.


Findings – The first finding is that the most important determinant of USDTRY is the CPI difference between Turkey and USA. The Central Bank may use the policy interest rate as a policy tool to halt the continuous rise in the USDTRY. In addition, as the increase in industrial production is dependent on imported inputs, it leads to a depreciation in TRY. On the other hand, changes in oil prices have little impact on the USDTRY. Moreover, there is a mutual causality between inflation gap and USDTRY.


Conclusion – In order to prevent the depreciation of the domestic currency, the Central Bank should first reduce inflation. The 10 unit inflation gap (CPItur-CPIusa), causes a %40 rise in USDTRY. The Central Bank can use the interest rate as a policy tool to control this unexpected rise. Moreover, the inflation gap falls only if there is an increase in industrial production. 

Anahtar Kelimeler: Nominal exchange rate, inflation, monetary policy, Johansen Cointegration Analysis
JEL Classification : F39 , E31 , E50 , C32

PDF Görünüm

Referanslar

  • Aktaş, C. (2012). Türkiye’de reel döviz kuru ile ihracat ve ithalat arasındaki ilişkinin VAR tekniğiyle analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 6(11), 123-140. google scholar
  • Gül, E., & Ekinci, A. (2006). Türkiye'de Reel Döviz Kuru İle İhracat Ve İthalat Arasindaki Nedensellik İlişkisi: 1990-2006. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (16), 165-190. google scholar
  • Gül, E., & Ekinci, A. (2006). Türkiye’de enflasyon ve döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisi: 1984-2003.Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (16), 91-106. google scholar
  • Işık, N., Acar M., ve Işık, H. (2004). Enflasyon ve döviz kuru ilişkisi: bir eşbütünleşme analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 325-340. google scholar
  • Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of economic dynamics and control, 12(2-3), 231-254. google scholar
  • Johansen, S. (1995). Identifying restrictions of linear equations with applications to simultaneous equations and cointegration. Journal of econometrics, 69(1), 111-132. google scholar
  • Kara, H., & Öğünç, F. (2012). Döviz kuru ve ithalat fiyatlarının yurt içi fiyatlara etkisi. İktisat İşletme ve Finans, 27(317), 9-28. google scholar
  • Öncel, A., & İnal, V. (2016). Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile Dış Ticaret Dengesi Arasındaki İlişki: 2000-2015 Dönemi için ARDL Modeli ile Amprik Bir Analiz.Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 786799. google scholar
  • Pantula, S. G. (1989). Testing for unit roots in time series data. Econometric Theory, 5(02), 256271. google scholar
  • Tapşin, G., & Karabulut, A. T. (2013). Reel Döviz Kuru, İthalat ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Akdeniz İİ BF Dergisi,(26), 190-205. google scholar
  • Yilmaz, A., & Altay, H. (2016). Ithal Ham Petrol Fiyatlari ve Döviz Kuru Arasindaki Esbütünlesme ve Oynaklik Yayilma Etkisinin Incelenmesi: Türkiye Örnegi/Examining The Cointegration Relationship and Volatility Spillover Between Imported Crude Oil Prices and Exchange Rate: The Turkish Case. Ege Akademik Bakis, 16(4), 655-671. google scholar
  • Yurdakul, F. (2016). Döviz Kuru Modellemesi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Döviz Kurunun Belirleyicileri, Ed. Yurdakul, F., Ankara, Gazi Kitabevi, 1-50. google scholar
  • Zengin, A., & Çaycuma, İ. İ. B. F. (2001). Reel Döviz Kuru Hareketleri ve Dış Ticaret Fiyatları (Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bulgular). Cumhuriyet Üniv. Iktisadi ve Idari Birimler Dergisi, 2(2), 27-41. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Şengün, G., & Amanov, A. (2019). Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 6(1), 31-42. https://doi.org/null


AMA

Şengün G, Amanov A. Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi. 2019;6(1):31-42. https://doi.org/null


ABNT

Şengün, G.; Amanov, A. Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, [Publisher Location], v. 6, n. 1, p. 31-42, 2019.


Chicago: Author-Date Style

Şengün, Gülden, and Akmyrat Amanov. 2019. “Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri.” İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi 6, no. 1: 31-42. https://doi.org/null


Chicago: Humanities Style

Şengün, Gülden, and Akmyrat Amanov. “Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri.” İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi 6, no. 1 (Nov. 2024): 31-42. https://doi.org/null


Harvard: Australian Style

Şengün, G & Amanov, A 2019, 'Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri', İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, vol. 6, no. 1, pp. 31-42, viewed 25 Nov. 2024, https://doi.org/null


Harvard: Author-Date Style

Şengün, G. and Amanov, A. (2019) ‘Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri’, İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 6(1), pp. 31-42. https://doi.org/null (25 Nov. 2024).


MLA

Şengün, Gülden, and Akmyrat Amanov. “Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri.” İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, vol. 6, no. 1, 2019, pp. 31-42. [Database Container], https://doi.org/null


Vancouver

Şengün G, Amanov A. Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi [Internet]. 25 Nov. 2024 [cited 25 Nov. 2024];6(1):31-42. Available from: https://doi.org/null doi: null


ISNAD

Şengün, Gülden - Amanov, Akmyrat. “Nominal Döviz Kurunun Belirleyicileri”. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi 6/1 (Nov. 2024): 31-42. https://doi.org/null



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim08.01.2019
Çevrimiçi Yayınlanma22.01.2019

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.