Şarkiyat Mecmuası

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Makale


Tam Metin (PDF)

FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Ümit Gedik

X./XVI. yy. Orta Asya Türk siyaset ve kültür tarihinin ana kaynaklarından birisi olan Mihmân-nâme-i Buhârâ, Fazlullâh b. Rûzbihân-i Huncî tarafından Muhammed Şîbânî Hân’ın (1451-1510) emri ile yazılmıştır. Rûzbihân-i Huncî tarafından Buhârâ’ da yazılmaya başlanan eser, 8 Eylül 1509’da Herât’ta tamamlanmıştır. Çalışmamızın konusunu oluşturan Fazlullâh b. Rûzbihân-i Huncî’nin bu eseri Şîbânîler dönemi, Özbek-Kazak ve Özbek-Safevî çatışmaları ve özellikle Muhammed Şîbânî Hân ile ilgili mevcut yegâne eserdir. Çalışmamızda; Şîbânîler Hanlığı ve bu dönem siyasî olayları, Fazlullâh b. Rûzbihân-i Huncî’nin hayatı, eserleri, yazarlığı ve üslubu, Mihmân-nâme-i Buhârâ’nın yazılış amacı ve içeriği, nüshaları, eser üzerinde yapılan çalışmalar, eserin dil ve üslup özellikleri tüm detayları ile incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Şîbânîler Dönemi, Muhammed Şîbânî Hân, Özbek–Kazak Tarihi, Farsça Tarih Kitapları.
Tam Metin (PDF)

AN EVALUATION ON FAZLULLAH B. RUZBIHAN-I KHUNJI AND HIS MIHMAN-NAMA-I BUKHARA

Ümit Gedik

The work titled Mihman-nama-i Bukhara which was written on request of Muhammed Shaybani Khan is a great source which contains important information for Central Asia of the period. This work has been written in Bukhara and completed in Harat on September 8,1509 by Fazlullah b. Ruzbihan-i Khunji. The work which is about the period of Shaybani and the comflict between Uzbek-Kazakh and Uzbek-Safavid has a characteristic of being unique work about Shaybani Khan and his time. In this work Shaybani’s Khanate, the politics of this period has been examined. The life of Fazlullah b. Rûzbihan-i Khunji, his works, his autorship and style has been emphasized, not only spelling, content, the language and style of Mihman-nama-i Bukhara but also its copies, the other studies have been conducted on work has been tried to convey in details. 

Anahtar Kelimeler: The Shaybani Period, Muhammed Shaybani Khan, Uzbek-Kazakh History, Persian History Books.

GENİŞLETİLMİŞ ÖZET


The work titled An Evaluation on Fazlullah B Ruzbihan-i Khunji and His Mihman-nama-i Bukhara which was written on request of Muhammed Shaybani Khan is a great source which contains important information for Central Asia of the period. This work has been written in Bukhara and completed in Harat on September 8,1509 by Fazlullah b. Ruzbihan-i Khunci. The work which is about the period of Shaybani and the comflict between Uzbek-Kazakh and Uzbek-Safavid has a characteristic of being unique work about Shaybani Khan and his time. This work of Fazlullah b. Ruzbihan-i Khunji constitutes the subject of our work. Due to this characteristic, our work has aimed to make a contribution to furter studies about that time. In the introduction of our work, Shaybanis Khanate, the politics of this period has been examined. Looking from a broad perspective has been tried to be provided both to the time of the work of the period. The life of Fazlullah b. Ruzbihan-i Khunji, his works, his autorship and style has been emphasized in our work. Not only spelling, content, the language and style of Mihman-nama-i Bukhara but also its copies have been conducted on work has been tried to convey in details. Mihman-nama-i Bukhara is contaning important historical and social information about its time. And this important book not only have view of historical topics but also have a direct impact on other social sciences like politics, law, literature, islamic law and hadith.


PDF Görünüm

Referanslar

  • Aka, İsmail, Timur ve Devleti, TTK Basımevi, Ankara, 2000. google scholar
  • Alışık, G. S., “Fazlullâh b. Rûzbihân-i Huncî’nin Yaşamı ve Yavuz Sultan Selim Hân’a Yazdığı Türkçe Manzum Yakarışı”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, c.2(4), Ankara 2005, s. 70-87. google scholar
  • ---------------, “Şeybaniler Dönemi için Kaynak Araştırmaları: Mihmân-nâme-i Buhârâ I”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, c.1(1), Ankara 2004, s. 118-140. google scholar
  • Alpargu, Mehmet, “Türkistan Hanlıkları, I. Özbekler ve Özbek Hanlıkları, 1.1. Terimler ve Özbeklerin Menşei”, Türkler, C.8, Ankara 2002, s.557-559. google scholar
  • Altıer, Semiha, “Bir Sanat Hamisi Olarak Muhammed Şiban Hân ve Maveraünnehir’deki Kültür Politikası”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C.5(4), Ankara 2008, s. 143-162. google scholar
  • Barthold, W., “Şeybânîler”, MEB İA, C.11, İstanbul 1993, s. 456-458. google scholar
  • ----------------, Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, haz. İsmail Aka-Kazım Yaşar Kopraman, TTK Yayınları, Ankara 2006. google scholar
  • Bouvat, L, “Şeybânî Hân” MEB İA, C.11, İstanbul 1993, s.610. google scholar
  • Browne, E. G., Târîh-i Edebiyât-i İrân, çev. Gulâmhuseyn Sadrî Efşâr, 4.bs., Tahran 1368. google scholar
  • Gömeç, Saadettin, Türk Cumhuriyetleri ve Toplulukları Tarihi, Ankara, Akçağ Yayınları, 2011. google scholar
  • Gündoğdu, Abdullah, “Şiban Hân Sülalesi ve Özbek Ulusunun Teşekkülü”, Türkler, C.8, Ankara 2002, s.606-611. google scholar
  • Hasan, Rumlu, Şâh İsmail Tarihi (Ahsenü’t-Tevarih), çev. Cevat Cevan, Ardıç Yayınları, Ankara 2004. google scholar
  • Huncî, Fazlullâh b. Rûzbihân, Bed’î῾u’z-Zamân Fî Kıssatî Hayy İbn Yakzân, haz. Derya Örs, Divan Kitap, Ankara 2009. google scholar
  • ------------------, Mihmân-nâme-i Buhârâ, Minûçihr Sutûde neşr., Tahran 1341. google scholar
  • Kafalı, Mustafa, Altınordu Hanlığının Kuruluş ve Yükseliş Devirleri, İ.Ü Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul 1976. google scholar
  • -------------------, “Cöçi Sülalesi ve Şu’beleri”, Tarih Enstitüsü Dergisi, sa.1, İÜ Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul 1970, s.103-120. google scholar
  • -------------------, “Şiban Hân Sülalesi ve Özbek Ulusu”, Atsız Armağanı, Ötüken Yayınevi, İstanbul 1976. google scholar
  • Örs, Derya, “Fazlullâh b. Rûzbihân-i Huncî ve Târih-i ῾Âlem-ârây-i Emînî’si”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doğu Dilleri ve Edebiyatları ABD Fars Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı, 1998. google scholar
  • Ötemiş Hacı, Çengiz-nâme, haz. İlyas Kamalov, TTK Basımevi, Ankara 2009. google scholar
  • Öztuna, Yılmaz, Devletler ve Hahnedanlar, İslam Devletleri, C.I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1989. google scholar
  • Roux, Jean Paul, Orta Asya Tarih ve Uygarlık, çev. Lale Arslan, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2001. google scholar
  • Safâ, Zebîhullâh, Târîh-i Edebîyât der İrân, C.4, 2. bs, Tahran 1363. google scholar
  • Sümer, Faruk, Safevî Devleti’nin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü, TTK Basımevi, Ankara 1999. google scholar
  • Togan, Zeki Velidî, Bugünkü Türk İli Türkistan ve Yakın Tarihi, Enderun Kitabevi, İstanbul 1981. google scholar
  • Türkoğlu, İsmail, “Şeybânî Hân”, DİA, C.XXXIX, İstanbul 2010, s.43-45. google scholar
  • ------------------, “Şeybânîler”, DİA, C.XXXIX, İstanbul 2010, s.45-47. google scholar
  • Yazıcı, Tahsin, “Safeviler” MEB İA, C.10, İstanbul Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1993, s. 53-59. google scholar
  • ------------------, “Şâh İsmail”, MEB İA, C.11, İstanbul Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1993, s. 275-279. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Gedik, Ü. (2018). FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Şarkiyat Mecmuası, 0(32), 95-128. https://doi.org/null


AMA

Gedik Ü. FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Şarkiyat Mecmuası. 2018;0(32):95-128. https://doi.org/null


ABNT

Gedik, Ü. FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Şarkiyat Mecmuası, [Publisher Location], v. 0, n. 32, p. 95-128, 2018.


Chicago: Author-Date Style

Gedik, Ümit,. 2018. “FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME.” Şarkiyat Mecmuası 0, no. 32: 95-128. https://doi.org/null


Chicago: Humanities Style

Gedik, Ümit,. “FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME.” Şarkiyat Mecmuası 0, no. 32 (Nov. 2024): 95-128. https://doi.org/null


Harvard: Australian Style

Gedik, Ü 2018, 'FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME', Şarkiyat Mecmuası, vol. 0, no. 32, pp. 95-128, viewed 22 Nov. 2024, https://doi.org/null


Harvard: Author-Date Style

Gedik, Ü. (2018) ‘FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME’, Şarkiyat Mecmuası, 0(32), pp. 95-128. https://doi.org/null (22 Nov. 2024).


MLA

Gedik, Ümit,. “FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME.” Şarkiyat Mecmuası, vol. 0, no. 32, 2018, pp. 95-128. [Database Container], https://doi.org/null


Vancouver

Gedik Ü. FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. Şarkiyat Mecmuası [Internet]. 22 Nov. 2024 [cited 22 Nov. 2024];0(32):95-128. Available from: https://doi.org/null doi: null


ISNAD

Gedik, Ümit. “FAZLULLÂH B. RÛZBİHÂN-İ HUNCÎ VE MİHMÂN-NÂME-İ BUHÂRÂ’SI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME”. Şarkiyat Mecmuası 0/32 (Nov. 2024): 95-128. https://doi.org/null



ZAMAN ÇİZELGESİ


Çevrimiçi Yayınlanma03.10.2018

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.