Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/YTA2023-1138998   IUP :10.26650/YTA2023-1138998    Tam Metin (PDF)

The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk

Betül Batır

During the beginning of preparations for the 10th anniversary of the Republic of Türkiye, political and intellectual circles proposed the idea of establishing a museum that would exhibit the 10-year course of the revolutions in Türkiye by taking advantage of the possibilities contemporary museology had brought to the agenda. Upon adopting this idea, attempts were initiated to establish a revolution museum, for which a Committee of Museums was formed. The committee was requested to have the Republic’s first 10 years of struggle depicted in the planned museum. The committee members were knowledgeable about history and museology but had different ways of viewing the idea of the revolution. The desire was to also have the Revolution Museum be created similar to the Ankara People’s House. This study discusses the efforts at establishing the Revolution Museum that had been designed to be established in 1933 based on its counterparts in Russia, Germany, and Italy as well as the various arguments and opinions concerning the museum and the reasons for why it had failed. The subject and focus of this study are the Revolution Museum. The article mainly used the archival documents of the period, newspaper and journal news, and the minutes from Parliament in its writing, while also examining other sources.

DOI :10.26650/YTA2023-1138998   IUP :10.26650/YTA2023-1138998    Tam Metin (PDF)

Atatürk Döneminde “İnkılâp Müzesi” Kurulması Girişimleri

Betül Batır

Cumhuriyet’in onuncu yıldönümü hazırlıklarının başladığı günlerde politik ve aydın çevreler tarafından ortaya bir fikir atılmıştı. Çağdaş müzeciliğin imkânlarından yararlanılarak, Türkiye’de gerçekleşen inkılâpların on yıllık seyrini gösteren bir müze kurulması fikri gündeme gelmişti. Bu fikir benimsenerek bir “İnkılâp Müzesi” kurulması için girişimlere başlanmış ve bir Müzeler Komitesi oluşturulmuştu. Komiteden istenen, kurulması planlanan müzede cumhuriyetin ilk on yıllık mücadelesinin tasvir edilmesiydi. Ancak tarih ve müzecilik konularında bilgi sahibi olan komite üyelerinin inkılâp düşüncesine bakışlarında farklılıklar vardı. Komite üyelerinin fikir ayrılıkları müzenin kurulmasını engelledi. “İnkılâp Müzesi” buna benzer şekliyle Ankara Halkevi tarafından da oluşturulmak istendi. Bu çalışmada 1933’te oluşturulması tasarlanan İnkılâp Müzesi’nin Rusya, Almanya ve İtalya’daki benzerleri örnek alınarak kurulma çabaları, çeşitli tartışmalar ve görüş farklılıkları ile müzenin kurulamamasının nedenleri ele alınmıştır. Çalışmanın konusu ve odak noktası İnkılâp Müzesi olup, müzelerin genel tarihine değinilmemiştir. Makalenin yazımında ağırlıklı olarak dönemin arşiv belgeleri, gazete-dergi haberleri ve meclis tutanakları kullanılmış ve ayrıca diğer kaynaklardan da yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İnkılâpMüzeMüzecilikHalkeviCumhuriyet

GENİŞLETİLMİŞ ÖZET


While beginning the preparations for the 10th anniversary of Türkiye, political and intellectual circles proposed the newly emerging idea to establish a museum exhibiting the 10-year course of the revolutions that had taken place in Türkiye by making use of the possibilities of contemporary museology. Upon adopting this idea, attempts were initiated to establish a revolution museum. In fact, the Istanbul Municipality had initiated some local activities regarding this issue in previous years. However, officials had a more comprehensive concept for the Revolution Museum in mind compared to these previous activities. Although all the necessary artifacts for the museum were available, these were understood to be insufficient for inaugurating what would be a well-established museum. Thus, the need to have experts who’d been trained according to the museum discipline clearly came before these artifacts. 

As a result, the politicians and bureaucrats had no choice but to assign an authorized commission specifically for this job, upon which the Committee of Museums was formed to establish the Revolution Museum. The members of this committee consisted of names such as Kadro journal’s editor Şevket Süreyya Aydemir, Foreign Ministry Advisor and Secretary General of the Balkan Union Abdülhak Şinasi Hisar, historian Enver Behnan Şapolyo, Sami Çölgeçen, and Hamit Zübeyir Koşay. The missions the state officials expected from the museum were to keep the revolutionary movements alive, to revive their vital aspects, and to display the 10-year-old history using examples. The museum committee was requested to illustrate almost 10 years of flowing history in the museum. However, the committee members, who were the leading figures in terms of history and museology, had different views toward the idea of revolution. Another issue upon which they were unable to agree was whether to include the Tanzimat Reform Era or the Turkish National Struggle period as the historical starting point of the Revolution Museum. All these expectations and disagreements from the committee members prevented them from establishing the museum.  

Revolution museums had emerged as products of the new states and ideologies established after the revolutions. Considered as places of promotion, history, memory, and evidence collection, revolution museums are definable as places built as archives,research centers, educational institutions, and propaganda tools in the world states that had undergone ideological and structural revolution at the beginning of the 20th century.

Revolution museums feature more their educational functions than their exhibiting and preserving ones. These museums reflect cultural and modern developments of a nation as well as its vital struggles against its enemies in history. Thus, they have made important contributions to the field of public education both in Türkiye and the world. Şevket Süreyya (Aydemir) Bey also expressed this feature of revolution museums in his report from August 27, 1933. The four-page report lists information, documents, maps, photographs, tables, materials etc. about the Battle of Sakarya exhibit planned in the museum, after which he stated how this hall would instruct visitors about the Battle of Sakarya.

The Revolution Museum would finally come into existence in 1939 after Atatürk’s death, when the house where Atatürk had lived in Şişli, Istanbul was opened to the public as a museum. In addition, the Institute of Turkish Revolution History in affiliation with Ankara University Faculty of Language, History, and Geography was opened during the time when Hasan Ali Yücel was the Minister of Education. The Revolution History Museum was also established in Ankara in 1942 within the body of the Turkish Revolution History Institute. The materials that had been collected for the Revolution Museum planned in Ankara before were given to the Turkish Revolution History Institute in 1943.

The Revolution Museum had been intended to be created similar to the Ankara People’s House. This study will address the efforts to establish a revolution museum whose idea had been put forward in 1933; the criticisms, different views, and discussions of the examples of revolution museums in Russia and Italy; the attempts to establish a similar model of revolution museum; and the reasons why the museum had failed to be established. As sources, this article utilized the archival materials, newspapers, journals and official reports of the period. 


PDF Görünüm

Referanslar

  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA) google scholar
  • CHP Programı, Partinin Dördüncü Büyük Kurultayı Onaylamıştır, Mayıs 1935, Ankara: Ulus Basımevi. google scholar
  • Etnografya Müzesi İnkılâp Şubesi’ne kabul olunacak asâra dair, İstanbul, Devlet Matbaası, 1928. google scholar
  • TBMM Zabıt Cerideleri google scholar
  • Akşam google scholar
  • Hâkimiyet-i Milliye google scholar
  • İstanbul Belediye Mecmuası google scholar
  • İstanbul Şehremaneti Mecmuası google scholar
  • Kadro google scholar
  • Ülkü Halkevleri Mecmuası google scholar
  • Vakit google scholar
  • “Belediye Müzeleri”, Cumhuriyet Devrinde İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1949, s. 90-96. google scholar
  • Abdülhak Şinasi: “Eski Eserler: Bir İnkılâp Müzesi İçin”, Ülkü Halkevleri Mecmuası, C. 2, S. 9, Birinci Teşrin 1933, s. 260-265. google scholar
  • Batır, Betül: “Türkiye’de Mektep Müzesi’nin Açılışı ve Sergilenen Eşyaların Listesi”, Erdem, S. 75, 2018, s. 5-34. google scholar
  • Bayur, Yusuf Hikmet: Türk İnkılâbı Tarihi I, Maarif Matbaası, İstanbul, 1940. google scholar
  • Belge, Burhan Asaf: “İnkılâbımızın Sesi”, Kadro, S. 11, İkinci Teşrin 1932, s. 33-37. google scholar
  • Bolat, Mahmut: “Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nün Kuruluşu ve Misyonu”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 61, Güz 2017, s. 47-77. google scholar
  • Çağdaş Müzecilik Anlayışı ve Ülkemizde Müzeler, haz. Aysun Altınbaş, Çiğdem Özdemir, Ankara, 2012. google scholar
  • Çal, Halit: “Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Müzeler”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 7, S. 14, 2009, s. 315-333. google scholar
  • Çetin, Yusuf: “Mustafa Kemal Atatürk Döneminde (1920-1938) Müze ve Eski Eserler Konusunda Yapılan Çalışmalar”, Sanat Dergisi, S. 12, 2007, s. 117-121. google scholar
  • Daver, Abidin: “Sovyet Rusya intibaları:2 İhtilal ve Kızıl Ordu müzelerinde yaşayan ihtilal ve harp tarihi”, Cumhuriyet, 10 Teşrin-i evvel 1936, s. 2. google scholar
  • Edhem, Halil: Modern Sanat Müzesinin Tasarımı Müzecilik Yazıları, der. ve sun. Ali Artun, İletişim Yayınları, İstanbul, 2019. google scholar
  • Enver Behnan: “Müzecilik: Müzeciliğin Tarihi”, Ülkü Halkevleri Mecmuası, C. 3, S. 18, Ağustos 1934, s. 428-431. google scholar
  • Ergin, Osman: “Hars ve Terbiye İşleri: İnkılâp Müzesi”, İstanbul Belediye Mecmuası, S. 109-110, 29 Ekim 1933 (Cumhuriyetin Onuncu Yıl Dönümü Şerefine Çıkarılmıştır), s. 72-74. google scholar
  • Gerçek, Ferruh: Türk Müzeciliği, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara, 1999. google scholar
  • Gülekli, Nurettin Can: “Milli servetlerimiz: Türk İnkılâp Müzesi”, Zafer, No. 1078, 15 Nisan 1952, s. 2-3. google scholar
  • Hamit Zübeyr: Tarihi Abidelerimizi Koruyalım, Hâkimiyet-i Milliye Matbaası, Ankara, 1932. google scholar
  • Hasan Fehmi: “İnkılâp Müzelerine Dair”, Çankaya, No. 1, 1 Mayıs 1928, s. 16. google scholar
  • Hisar, Abdülhak Şinasi: “Yangın Var: Başlarken-Kadro ve Şevket Süreyya”, Dünya, 31 Mart 1967. google scholar
  • Küçük, Mine: Müze Tarih-Kavram-Deneyim, İletişim Yayınları, İstanbul, 2022. google scholar
  • Malkoç, Eminalp: Cumhuriyetten BüyükSöylev’eAnkara-İstanbulİkilemi (1923-1927), Derin Yayınları, İstanbul, 2014. google scholar
  • Oral, Mustafa: “Ankara Etnografya Müzesi İnkılâp Şubesi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 29-30, Mayıs-Kasım 2002, s. 117130. google scholar
  • Oral, Mustafa: “Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü (1933)”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 27-28, Mayıs-Kasım 2001, s. 321-333. google scholar
  • Sait Faik: “Atatürk İnkılâp Müzesinde”, Yedigün Türk Mecmuası, No. 721, 29 Aralık 1946, s. 4-5, 12, 19. google scholar
  • Şapolyo, Enver Behnan: Müzeler Tarihi, Remzi Kitapevi, İstanbul, 1936. google scholar
  • Turan, Murat: “Türkiye Büyük Millet Meclisinin 100. Yılında Mustafa Kemal Paşa’nın Başkumandanlık ve Meclis Reisliği Mühürleri”, Ankara Araştırmaları Dergisi, C. 8, S. 2, 2020, s. 381-388. google scholar
  • Turinay, Necmettin: “Cumhuriyetin Onuncu Yılında Bir İnkılâp Müzesi Tasavvuru”, Türk Yurdu, Y. 99, S. 270, Şubat 2010. google scholar
  • Yakup Kadri: Zoraki Diplomat, 2. Baskı, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1967. google scholar
  • Yolun, Murat: “Türkiye’de Ulus Devletin İnşa Sürecinde İnkılapları Görselleştirmek: İnkılap Müzesi Arayışları”, Belgi Dergisi, S. 24, Yaz 2022/II, s. 1-16. google scholar
  • Yücel, Hasan Âli: “Sayın Gürsel’e 23 Ocak 1961”, Öğretmen-Öğrenci Köşesi, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1995, s. 594-597. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Batır, B. (2024). The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 0(44), 283-322. https://doi.org/10.26650/YTA2023-1138998


AMA

Batır B. The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları. 2024;0(44):283-322. https://doi.org/10.26650/YTA2023-1138998


ABNT

Batır, B. The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, [Publisher Location], v. 0, n. 44, p. 283-322, 2024.


Chicago: Author-Date Style

Batır, Betül,. 2024. “The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0, no. 44: 283-322. https://doi.org/10.26650/YTA2023-1138998


Chicago: Humanities Style

Batır, Betül,. The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0, no. 44 (Dec. 2024): 283-322. https://doi.org/10.26650/YTA2023-1138998


Harvard: Australian Style

Batır, B 2024, 'The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk', Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, vol. 0, no. 44, pp. 283-322, viewed 23 Dec. 2024, https://doi.org/10.26650/YTA2023-1138998


Harvard: Author-Date Style

Batır, B. (2024) ‘The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk’, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 0(44), pp. 283-322. https://doi.org/10.26650/YTA2023-1138998 (23 Dec. 2024).


MLA

Batır, Betül,. The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, vol. 0, no. 44, 2024, pp. 283-322. [Database Container], https://doi.org/10.26650/YTA2023-1138998


Vancouver

Batır B. The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları [Internet]. 23 Dec. 2024 [cited 23 Dec. 2024];0(44):283-322. Available from: https://doi.org/10.26650/YTA2023-1138998 doi: 10.26650/YTA2023-1138998


ISNAD

Batır, Betül. The Attempts at Establishing a "Revolution Museum" During the Time of Atatürk”. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0/44 (Dec. 2024): 283-322. https://doi.org/10.26650/YTA2023-1138998



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim01.07.2022
Kabul05.10.2022
Çevrimiçi Yayınlanma05.01.2024

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.