Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/TurkJHist.2020.021   IUP :10.26650/TurkJHist.2020.021    Tam Metin (PDF)

Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar

Mustafa Budak

Paris Barış Konferansı, I. Dünya Savaşı’ndan sonra İtilaf Devletlerinin yeni uluslararası düzen kurmaya çalıştıkları bir konferans idi. Hiç şüphesiz, konferansın ana gündemi, Versay Antlaşması’ndan sonra Osmanlı Devleti’nin geleceği idi. Buna Osmanlı Devleti, üç farklı muhtırayla cevap vermiştir. Bu makalenin amacı, Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na resmen hangi şartlar altında katıldığını ve nasıl bir tavır gösterdiğini ortaya koymaktır. Bu çalışmanın ana kaynakları, devrin gazeteleri ile Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi belgeleri olacaktır.

DOI :10.26650/TurkJHist.2020.021   IUP :10.26650/TurkJHist.2020.021    Tam Metin (PDF)

Discussions About the Invitation of The Ottoman Empire and Presentation Memorandums in The Paris Peace Conference

Mustafa Budak

The Paris Peace Conference was a conference where The Allied Powers tried to establish a new international order. Without doubt, the main agenda of the conference was the future of the Ottoman Empire after the Treaty of Versailles. The Ottoman Empire responsed with three memorandums to this process. This paper’s aim is to verify under which conditions the Ottoman Empire officially participated in the Paris Peace Conference and how it showed its position. The main sources of this paper are the newspapers of the period and documents of the Ottoman Archives of The Presidency of the State Archives, Presidency of The Republic of Turkey.


PDF Görünüm

Referanslar

  • Dahiliye Nezâreti (DH) google scholar
  • İdâre-i Umumiye Belgeleri (İ.UM) google scholar
  • Kalem-i Mahsus (KMS) google scholar
  • A. Selahaddin, “Akd-i Sulha Ehliyet ve Meclis-i Milli”, Vakit, nr. 576, 4 Haziran 1335/1919, s. 1. google scholar
  • Ahmet İzzet Paşa, Feryadım II, yay. haz. Süheyl İzzet Furgaç-Yüksel Kanar, Nehir Yayınları, İstanbul 1993. google scholar
  • Akşin, Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele I-Mutlakiyete Dönüş (1918-1919), Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara 1998. google scholar
  • Arıburnu, Kemal, Millî Mücadele’de İstanbul Mitingleri, Ankara 1975. Atatürk, Kemal, Nutuk, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1987. google scholar
  • Bayur, Yusuf Hikmet, Atatürk’ün Hayatı ve Eseri I, Güven Basımevi, Ankara 1963. google scholar
  • Berber, Engin, Sancılı Yıllar 1918-1922 (Mütareke ve Yunan İşgal Döneminde İzmir Sancağı), Ayraç Yayınevi, Ankara 1997. google scholar
  • Bilsel, Cemil, Lozan I, Tıpkıbasım, Sosyal Yayınlar, İstanbul 1998. google scholar
  • Budak, Mustafa, “Birinci Dünya Savaşı Sonrası Yeni Dünya Düzeninin Kurulmasına Osmanlı Devleti’nin Bakışı”, Modernite ve Dünya Düzen(ler)i, der. Mesut Özcan-Muzaffer Şenel, Klasik Yayınları, İstanbul 2010, s. 157-178. google scholar
  • ________, İdealden Gerçeğe Misak-ı Milli’den Lozan’a Dış Politika, Birinci Baskı, Küre Yayınları, İstanbul 2002. google scholar
  • Çavdar, Necati, “Tevfik Paşa Hükümetinin Sulh Hazırlıkları ve Paris Sulh Konferansı’na Sunduğu Ermeni Meselesine Dair Bir Çözüm Önerisi”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, I, Tokat, (2011), s. 19-33. google scholar
  • Çetin, Nurten, Son Sadrazam Ahmet Tevfik Paşa, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2015. google scholar
  • Çoşar, Ömer Sami, Günü Gününe İstiklal Harbi Gazetesi, İstanbul 1969. Erdem, Can, Damad Ferid Paşa, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2002. google scholar
  • Erdem, Nilüfer, Yunan Tarihçiliğinin Gözüyle Anadolu Harekâtı, Derlem Yayınları, İstanbul 2010. google scholar
  • Evans, Laurance, Türkiye’nin Paylaşılması, Türkçesi Tevfik Alanay, Milliyet Yayınları, İstanbul 1972. google scholar
  • Gökbilgin, Tayyip, Millî Mücadele Başlarken (Mondros Mütarekesi’nden Sivas Kongresi’ne) I, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1959. google scholar
  • İnal, İbnülemin Mahmud Kemal, Son Sadrazamlar IV, 3. Baskı, Dergah Yayınları, İstanbul 1982. Jaeschke, Gotthard, Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri, 2. Baskı, çev. Cemal Köprülü, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1986. google scholar
  • Kaymaz, İhsan, “Wilson Prensipleri ve Liberal Emperyalizm”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XXIII/67-68-69, Ankara, Mart-Temmuz-Kasım 2007, s. 145-174. google scholar
  • Kazemzadeh, Firuz, The Struggle For Transcaucasus (1917-1921), New York 1951. Kissinger, Henry, Diplomasi, çev. İbrahim H. Kurt, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1998. google scholar
  • Kocaoğlu, Bünyamin, “Mütareke İle Musalaha Arasında Türkiye: Mütareke Hükümetleri ve İstanbul Basınının Sulh Meselesine Bakışları”, İlk Adımdan Cumhuriyet’e Millî Mücadele, ed. Osman Köse, Mavi Yayıncılık, Samsun İlk Adım Belediyesi, İstanbul 2008, s. 191-204. google scholar
  • Köse, İsmail, “Paris Barış Konferansı Tutanakları ve Başkan Woodrow Wilson’un Türk Algısı”, History Studies, Şerafettin Turan Özel Sayısı, VI/3, April 2014, s. 217-238 google scholar
  • ________, Büyük Oyunun Küçük Aktörü Şerif Hüseyin, Kronik Kitap, İstanbul 2018. M. Asım, “Müdafaa-i Hukuk Heyeti”, Vakit, nr. 577, 5 Haziran 1335/1919, s. 1. google scholar
  • ________, “Ne Görüyoruz, Ne İşitiyoruz”, Vakit, nr. 567, 26 Mayıs 1919, s. 1. google scholar
  • ________, “Söz Milletindir”, Vakit, nr. 563, 22 Mayıs 1335/1919, s. 1. MacMillan, Margaret, Paris 1919 -1919 Paris Barış Konferansı ve Dünyayı Değiştiren Altı Ayın Hikayesi-, çev. Belkis Dişbudak, ODTÜ Yayıncılık, Ankara 2001. google scholar
  • Muharriri M, “Murahhaslarımız Avdet Etti”, İleri, 165/547, 16 Temmuz 1335/1919, s. 1. google scholar
  • ________, “Son Gayret”, İleri, 4 Haziran 1335/1919, s. 1. Olcay, Osman, Sevres Andlaşmasına Doğru (Çeşitli Konferans ve Toplantıların Tutanakları ve Bunlara İlişkin Belgeler), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara 1981. google scholar
  • Osmanlı Belgelerinde Ermenilerin Sevk ve İskanı (1878-1920), Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara 2007. google scholar
  • Öke, Mim Kemal, Uluslararası Boyutlarıyla Anadolu ve Kafkasya Ekseninde Ermeni Sorunu, Genişletilmiş Üçüncü Baskı, İz Yayıncılık, İstanbul 1996. google scholar
  • Öncü, Ali Servet, “Tevfik Paşa Hükümeti’nin Programı ve Meclis-i Mebusan’daki Müzakereleri”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED), 49, Ankara, 2013, s. 265.-280. google scholar
  • Ryan, Sir Andrew, Sonuncu Dragoman, çev. Dilek Berilgen Cenkçiler, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2015. google scholar
  • Satan, Ali, 100 Soruda Millî Mücadele, Timaş Yayınları, İstanbul 2019. google scholar
  • Sertoğlu, Mithat, “Mütareke Devrinde Saltanat Şurası ve Milli Şura Hazırlıkları (Gizli Belgeler) I”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi (BTTD), sayı 22, Temmuz 1969, s. 28-29. google scholar
  • ________, “Mütareke Devrinde Saltanat Şurası ve Milli Şura Hazırlıkları (Gizli Belgeler) II”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi (BTTD), sayı 23, Ağustos 1969, s. 49-58. google scholar
  • Simavi, Lütfi, Son Osmanlı Sarayında Gördüklerim (Sultan Mehmed Reşad Hanın ve Halifenin Sarayında Gördüklerim), 2. Baskı, Örgün Yayınevi, İstanbul 2004. google scholar
  • Sonyel, Salahi, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika I, Türk Tarih Kurum Yayınları, Ankara 1973. google scholar
  • Şimşir, Bilal, Malta Sürgünleri, 1. Baskı, Milliyet Yayınları, İstanbul 1976. Tansel, Salahattin, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar I, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1991. google scholar
  • Türkgeldi, Ali Fuat, Görüp İşittiklerim, 4. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1987. google scholar
  • Ürer, Levent, “Woodrow Wilson’un İdeal Dünya Tasarımının Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Felsefesine Etkileri”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, sayı 28, Mart 2003, s. 1-22. google scholar
  • Yıldız, Hasan, Fransız Belgeleriyle Sevr-Lozan-Musul Üçgeninde Kürdistan, Genişletilmiş 4. Baskı, Doz Yayıncılık, İstanbul 2005. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Budak, M. (2020). Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar. Tarih Dergisi, 0(71), 445-472. https://doi.org/10.26650/TurkJHist.2020.021


AMA

Budak M. Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar. Tarih Dergisi. 2020;0(71):445-472. https://doi.org/10.26650/TurkJHist.2020.021


ABNT

Budak, M. Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar. Tarih Dergisi, [Publisher Location], v. 0, n. 71, p. 445-472, 2020.


Chicago: Author-Date Style

Budak, Mustafa,. 2020. “Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar.” Tarih Dergisi 0, no. 71: 445-472. https://doi.org/10.26650/TurkJHist.2020.021


Chicago: Humanities Style

Budak, Mustafa,. Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar.” Tarih Dergisi 0, no. 71 (Mar. 2025): 445-472. https://doi.org/10.26650/TurkJHist.2020.021


Harvard: Australian Style

Budak, M 2020, 'Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar', Tarih Dergisi, vol. 0, no. 71, pp. 445-472, viewed 14 Mar. 2025, https://doi.org/10.26650/TurkJHist.2020.021


Harvard: Author-Date Style

Budak, M. (2020) ‘Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar’, Tarih Dergisi, 0(71), pp. 445-472. https://doi.org/10.26650/TurkJHist.2020.021 (14 Mar. 2025).


MLA

Budak, Mustafa,. Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar.” Tarih Dergisi, vol. 0, no. 71, 2020, pp. 445-472. [Database Container], https://doi.org/10.26650/TurkJHist.2020.021


Vancouver

Budak M. Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar. Tarih Dergisi [Internet]. 14 Mar. 2025 [cited 14 Mar. 2025];0(71):445-472. Available from: https://doi.org/10.26650/TurkJHist.2020.021 doi: 10.26650/TurkJHist.2020.021


ISNAD

Budak, Mustafa. Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar”. Tarih Dergisi 0/71 (Mar. 2025): 445-472. https://doi.org/10.26650/TurkJHist.2020.021



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim16.05.2020
Kabul15.07.2020
Çevrimiçi Yayınlanma28.08.2020

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.