Engellilik Tarihi Yazıları

EnglishTürkçe

BÖLÜM


DOI :10.26650/B/AA09.2020.007.03   IUP :10.26650/B/AA09.2020.007.03    Tam Metin (PDF)

Çivi Yazılı Metinlerde Engelliler: Eski Mezopotamya’da Fiziksel Ve Zihinsel Yeti Yitimleri

Gökhan Kağnıcı

Bu çalışmada M.Ö. 3. binin ortalarından 1. binin ortalarına kadarki zaman dilimi çerçevesinde Eski Mezopotamya uygarlıklarında toplumsal ve kültürel normlar ile tıbbi yeterlilikler açısından fiziksel ve zihinsel anlamda “yeti yitimli” olan ve “anormal” olarak algılanan ve yorumlanan “sakatlık hallerinin” belirleniş süreçleri Sümerce ve Akadça çivi yazılı metinlerdeki bilgiler ışığında saptanmaya çalışılacaktır. Böylece bu toplumlarda görülen ve tanımlanan “sakatlık hallerinin”, kendine has tutum ve uygulamaları açığa çıkarılmaya ve söz konusu toplumlarda sakatlığın sakatlık tarihi açısından önemi ve yeri belirlenmeye çalışılacaktır. Sadece kasıtlı ve kazaen gerçekleşen fiziksel yeti yitimleri değil aynı zamanda zihinsel bozukluklar ve doğum anomalileri de çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmanın öncelikli hedefinin bu insanlarla ilgili bilgilerin çivi yazılı metinlere nasıl yansıdığını göstermek olduğu ifade edilmelidir. Mezopotamya toplumlarında ne türden sakatlıkların bulunduğu, bu durumlara nelerin yol açtığı ve bu insanların bu kayıpların üstesinden nasıl geldiğiyle ilgili bilgiler verilecektir. Böylece toplumun yeti yitimli kimselere karşı uygulama ve yaklaşımları belirlenmeye çalışılacak ve bu insanların Mezopotamya şehirlerinde kendilerine nasıl yer buldukları üzerinde durulacaktır.


Anahtar Kelimeler: Çivi yazılı metinler, eski Mezopotamya, fiziksel ve zihinsel yeti yitimleri ve sakatlıklar
DOI :10.26650/B/AA09.2020.007.03   IUP :10.26650/B/AA09.2020.007.03    Tam Metin (PDF)

The Disabled in Cuneiform Texts: Physical And Mental Impairments in Ancient Mesopotamia

Gökhan Kağnıcı

In this study, Sumerian and Akkadian cuneiform texts will be analyzed to elucidate the social and cultural norms underlying processes of identifying “disability status” and the recognition of the physically and mentally “impaired.” The period between ca. 3500 BC and ca. 1500 BC in Ancient Mesopotamian civilizations will be emphasized. In this way the status and importance of disability in historical context will be outlined, along with an exposition of specific attitudes and practices of “disability status” as seen and expressed by these societies. The study includes not only physical disabilities after accidents but also mental disorders and congenital anomalies. The primary objective is to show how information about the disabled was reflected in the cuneiform texts. There will be a focus on what disabilities existed in ancient Mesopotamian societies, the causes of these disabilities, and how Mesopotamians coped with them. Thus, the practices and attitudes of society towards the disabled will be identified, as well as the ways in which these people located themselves in Mesopotamian cities. 


Anahtar Kelimeler: Cuneiform texts, ancient Mesopotamia, physical and mental impairments and disabilities

Referanslar

  • Alster, Bendt. “Halt or Dwarf: the Meaning of ba-za = pessû”. Vom Alten Orient Zum Alten Testament. Festschrift für Wolfram Freiherrn von Soden zum 85. Geburtstag am 19. Juni 1993, ed. Oswald Loretz- Manfried Dietrich, 1-6, Vluyn: Neukirchener Verlag, 1995. google scholar
  • Braddock, D.L., Parish, S.L. “Sakatlığın Kurumsal Tarihi”. Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak. Der. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı, Yıldırım Şentürk. 101-187. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2011. google scholar
  • Caplice, R.I. The Akkadian Namburbi Texts: An Introduction. Los Angeles: Undena Publication, 1974. google scholar
  • Cassin, Elena. Le Semblable et le different. Paris: Editions La Decouverte, 1987. google scholar
  • Catagnoti, Amalia. “Les nains a Ebla”. Nouvelles Assyriologiques Breves et Utilitaires 2 (1989): 20-21. google scholar
  • Ceccarelli, Manuel. Enki and Ninmaḫ: Eine mythische Erzählung in sumerischer Sprache. Tubingen: Mohr Siebeck, 2016. google scholar
  • Charpin, Dominique v.dğr. Archives royales de Mari XXVI/2, Paris: Editions Recherche sur les Civilisations, 1988. google scholar
  • Charpin, Dominique. “Compte rendu du CAD volume S (1984)”. Archiv für Orientforschung 40/41 (1993/1994): 1–23. google scholar
  • Charpin, Dominique. Writing, Law, and Kingship in Old Babylonian Mesopotamia. Çev. Maire Todd. Chicago: University of Chicago Press, 2010. google scholar
  • Civil, Miguel. “Ancient Mesopotamian Lexicography”. Civilizations of the Ancient Near East IV. Ed. Jack M. Sasson. 2305-2314. New York: Scribner, 1997. google scholar
  • De Backer, Fabrice. “Cruelty and Military Refinements”. Res Antiquae 6 (2009): 13-50. google scholar
  • De Zorzi, Nicla. “The Omen Series Šumma Izbu: Internal Structure and Hermeneutic Strategies”. Kaskal 8 (2011): 43-75. google scholar
  • Farber, Walter. “Akkadisch Blind”. Zeitschrift für Assyriologie 75 (1985): 210-233. google scholar
  • Finkelstein, Jacob Joel. “The Laws of Ur-Nammu”. Journal of Cuneiform Studies 22/3-4 (1968-1969): 66-82. google scholar
  • Foster, Benjamin R. “The Babylonian Theodicy”. The Context of Scripture. Ed. W.W.Hallo. 1: 492-495. Brill: Leiden, 1997. google scholar
  • Foster, Benjamin R. Before the Muses: An Anthology of Akkadian Literature I. 2. Edition. Bethesda-Maryland: CDL Press, 1996. google scholar
  • Frayne, Douglas R. Presargonic Period (2700-2350 BC): The Royal Inscriptions of Mesopotamia (Early Periods 1). Toronto: University of Toronto Press, 1998. google scholar
  • Freedman, Sally M. If A City is Set on A Height I: The Akkadian Omen Series Šumma Alu ina Mēlē Šakin (Tablet 1-21). Philadelphia: Occasional Publications of Samuel Noah Kramer Fund 17, 1998. google scholar
  • Gelb, Ignace J. “Prisoners of War in Early Mesopotamia”. Journal of Near Eastern Studies 32-1/2 (1973): 70-98. google scholar
  • Geller, Markham J. Ancient Babylonian Medicine: Theory and Practice. Chichester: Wiley-Blackwell, 2010. google scholar
  • Hallo, William W. “The Lame and the Halt”. Eretz-Israel: Archaeological, Historical and Geographical Studies 9 (1969): 66-70. google scholar
  • Heimpel, Wolfgang. “Blind Workers in Ur III Texts”. Kaskal 6 (2009): 43-48. google scholar
  • Hughes, Bill ve Kevin Paterson. “Sakatlık Sosyal Modeli ve Kaybolan Beden: Bir Yeti Yitimi Sosyolojisine Doğru”. Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak. Der. Dikmen Bezmez, Sibel Yardımcı, Yıldırım Şentürk. 63-81. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2011. google scholar
  • Johnson, J. Cale., Geller, Markham J. The Class Reunion-An Annotated Translation and Commentary on the Sumerian Dialogue Two Scribes. Leiden: Brill, 2015. google scholar
  • Jones, Philip. “Divine and Non-Divine Kingship”. A Companion to the Ancient Near East. Ed. Daniel Snell. 330-342. Oxford: Blackwell Publishing, 2005. google scholar
  • Kağnıcı, Gökhan. “Insights from Sumerian Mythology: The Myth of Enki and Ninmaḫ and the History of Disability”. Tarih İncelemeleri Dergisi XXXIII/2 (2018): 429-450 google scholar
  • Kağnıcı, Gökhan. “M.Ö. II ve I. Binyıllarda Eski Mezopotamya’da Cüzzamla İlgili Kayıtlar”. Tarihsel Süreçte Anadolu’da Cüzzam. Ed. Çağrı Büke, Şükran Köse, Fevzi Çakmak, Eren Akçiçek. 37-51. Ankara: Gece Kitaplığı, 2018. google scholar
  • Kağnıcı, Gökhan. “Mental Disability (?): On the Akkadian Word Lillu”. Archivum Anatolicum 12/1 (2018): 49-70. google scholar
  • Kellenberger, Edgar. “Children and Adults with Intellectual Disability in Antiquity and Modernity: Toward a Biblical and Sociological Model”. Crosscurrent. 63 (2013): 449-472. google scholar
  • Kellenberger, Edgar. “Mesopotamia and Israel”. Disability in Antiquity. Ed. Christian Laes. 47-60. New York: Routledge, 2017. google scholar
  • Kellenberger, Edgar. Der Schutz der Einfaltigen: Menschen mit einer geistigen Behinderung in der Bible und in weiteren Quellen. Zurich: Theologischer Verlag, 2011. google scholar
  • Lambert, Wilfred G. “Enmeduranki and Related Matters”. Journal of Cuneiform Studies 21 (1967): 126-138. google scholar
  • Lambert, Wilfred G. Babylonian Wisdom Literature, Winona Lake-Indiana: Eisenbrauns, 1996. google scholar
  • Lecompte, Camille. “Representation of Women in Mesopotamian Lexical Lists”. The Role of Women in Work and Society in the Ancient Near East. Ed. Brigitte Lion, Cecile Michel. 29-56. Berlin: Walter De Gruyter, 2016. google scholar
  • Leichty, Erle. The Omen Series Šumma Izbu. New York: J.J.Augustin Publisher, 1970. google scholar
  • Löhnert, Anne. “The Installation of Priests According to Neo-Assyrian Documents”. State Archives of Assyria Bulletin XVI (2007): 273- 286. google scholar
  • Pittl, Simone. “Some Considerations on Disabled People in the Sumerian Myth of Enki and Ninmaḫ”. Kaskal 12 (2015): 467-483. google scholar
  • Renger, Johannes. “Kranke, Krüppel, Debile: eine Randgruppe im Alten Orient?”. Auβenseiter und Randgruppen: Beiträge zu einer Sozialgeschichte des Alten Orients. Ed. Volkert Hass. 113-126. Constance: Universitatsverlag Konstanz, 1992. google scholar
  • Roth, Martha T. Law Collections from Mesopotamia and Asia Minor. 2. Basım. Atlanta-Georgia: Society of Biblical Literature Scholars Press, 1997. google scholar
  • Scurlock, Jo Ann., Andersen, Burton R. Diagnoses in Assyrian and Babylonian Medicine: Ancient Sources, Translations, and Modern Medical Analyses. Urbana–Chicago: University of Illinois Press, 2005. google scholar
  • Stol, Marten. Epilepsy in Baylonia. Groningen: Styx Publication, 1993. google scholar
  • Stol, Marten. Women in the Ancient Near East. Çev. Helen-Mervyn Richardson. Berlin: Walter De Gruyter, 2016. google scholar
  • Taylor, Jon. “A New OB Proto-Lu-Proto-Izi Combination Tablet”. Orientalia: Nova Series 70/3 (2001): 209-234. google scholar
  • Tigay, Jeffry H. “‘Heavy of Mouth’ and ‘Heavy of Tongue’ on Moses’ Speech Difficulty”. Bulletin of the American Schools of Oriental Research 231 (1978): 57-67. google scholar
  • Van der Toorn, Karel. Sin and Sanction in Israel and Mesopotamia. Assen: Van Gorcum, 1985. google scholar
  • Veldhuis, Niek. History of the Cuneiform Lexical Tradition. Münster: Ugarit-Verlag, 2014. google scholar
  • Walls, Neal H. “The Origins of the Disabled Body: Disability in Ancient Mesopotamia”. This Able Body: Rethinking Disabilities in the Biblical Studies. Ed. Hector Avalos, Sarah J.Melcher, Jeremy Schipper. 13-30. Atlanta: Society of Biblical Literature, 2007. google scholar
  • Walls, Neal H. “Sakat Bedenin Kökenleri: Eski Mezopotamya’da Sakatlık”. Çev. Gökhan Kağnıcı. Tarih Araştırmaları Dergisi 37/64 (2018): 369-394. google scholar
  • Weisberg, David B. “An Old Babylonian Forerunner to Šumma Alu”. Hebrew Uniorr College Annual 40/41 (1969-1970): 87-104. google scholar
  • Zola, Irving K. “Toward the Necessary Universalizing of a Disability Policy”. The Milbank Quarterly 83/4 (2005): 1-27. google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.