Kabulünün 100. Yılında İstiklal Marşı ve Mehmet Akif

EnglishTürkçe

BÖLÜM


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.11   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.11    Tam Metin (PDF)

Mehmet Âkif Ersoy’un Fikir Dünyasını Oluşturan Etkenler

Mustafa Karabulut

Mehmet Âkif Ersoy, fikir ve edebiyat dünyamızın en önemli isimlerindendir. Eserlerinde milli ve manevi değerlere önem veren şair, milli şuurun üst seviyelere yükselmesinde büyük katkılarda bulunur. Âkif, İslam dünyasının özüne dönerek yeniden yükselişe geçmesini ister. Âkif, yazı ve konuşmalarında toplumların çöküşlerinin arkasındaki sebepleri Kuran-ı Kerim’den ayetler ışığında dile getirir. Toplumu uçuruma sürükleyen en önemli hususlar arasında Kuran-ı Kerim’den uzaklaşma, sorumsuzluk, samimiyetsizlik ve tembellik olduğunu söyler. Ona göre toplumun gelişmesi için çalışma, birlik, beraberlik ve fedakârlık ruhunun artması gerekmektedir. Müslümanların yeryüzünde onurlu yaşaması için çalışması, ilimde yükselmesi ve milli ve manevi değerlerine sahip çıkmasının önemini ifade eder. İslam birliği idealini savunan şair, çalışmayı, yardımlaşmayı, ahlakı, dini değerleri, ilme yönelmeyi vb. öğütler. Mehmet Âkif, Kur’an’ın rehberliğinde insanları hak ve hakikate çağırır. Mehmet Âkif Ersoy’un sanat anlayışının ve fikir dünyasının oluşmasında ailesinin, öğrenim gördüğü okulların, yetiştiği semtin, Kur’an-ı Kerim’in ve Peygamber hadislerinin etkisi büyüktür. Âkif; Gazali, Fuzuli, Attar, Sa’di, Said Halim Paşa, Muhammed İkbal, Ferid Kam, Babanzade Ahmed Naim Bey, Hoca Kadri Efendi, Şeyhülislâm Hersekli Arif Hikmet, Hasan Basri Bey (Çantay), Elmalılı Hamdi Bey, Süleyman Nazif gibi isimlerden de çokça etkilenir. O, ayrıca Cemâleddin Afgâni ve Muhammed Abduh’un fikirlerinin tesirinde kalır. Âkif’in etkilendiği en önemli kişilerden birisi babası Tahir Efendi’dir. Mehmet Âkif, babasının kendisinin hem babası hem de hocası olduğunu ifade eder. Şair, fikir dünyasının oluşmasında babasının öneminin büyük olduğunu belirtir. Bu çalışmada amaç, Mehmet Âkif Ersoy’un fikir dünyasını oluşturan etkenleri ortaya koymaktır.


Anahtar Kelimeler: Mehmet Âkif Ersoy, fikir dünyası, Kur’an-ı Kerim, Tahir Efendi
DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.11   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.11    Tam Metin (PDF)

The Factors That Formed Mehmet Âkif Ersoy's World of Ideas

Mustafa Karabulut

Mehmet Âkif Ersoy is one of the most important names in our world of ideas and literature. The poet, who placed importance on national and spiritual values in his works, made great contributions to the rise of national consciousness to higher levels. Âkif wanted the Islamic world to return to its essence and rise again. In his writings and speeches, Âkif expressed the reasons behind the collapse of societies in the light of verses from the Qur'an. He stated that estrangement from the Qur'an, irresponsibility, insincerity and laziness are among the most important issues that drag society into the abyss. According to him, the spirit of work, unity, togetherness and self-sacrifice should increase for the development of society. He stated that Muslims should work, rise in science, and protect their national and spiritual values so that they could live in dignity on earth. The poet, who defended the ideal of Islamic unity, focused on work, cooperation, morality, religious values, orientation to science, and advice. Mehmet Âkif invited people to truth, and truth under the guidance of the Qur'an. Mehmet Âkif Ersoy's understanding of art and his world of ideas were greatly influenced by his family, the schools he studied at, the district he grew up in, the Qur’an, and the hadiths of the Prophet. Âkif was heavily influenced by people such as Gazali, Fuzuli, Attar, Sa’di, Said Halim Paşa, Muhammed İkbal, Ferid Kam, Babanzade Ahmed Naim Bey, Hoca Kadri Efendi, Şeyhülislâm Hersekli Arif Hikmet, Hasan Basri Bey (Çantay), Elmalılı Hamdi Bey, and Süleyman Nazif. He was also influenced by the ideas of Cemaleddin Afgani and Muhammed Abduh. One of the most important people who influenced Âkif was his father, Tahir Efendi. Mehmet Âkif stated that his father was both his father and teacher. The poet stated that the importance of his father in the formation of the world of ideas was great. The aim of this study is to reveal the factors that make up Mehmet Âkif Ersoy's world of ideas.


Anahtar Kelimeler: Mehmet Âkif Ersoy, world of ideas, Kur’an-ı Kerim, Tahir Efendi

Referanslar

  • Düzdağ, M. Ertuğrul, “Mehmet Âkif Ersoy Hayatı ve Eserleri”, Bilimin ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, yıl 7, sayı 73, Mart 2006. google scholar
  • Ersoy, Mehmet Âkif, Safahat, haz. Cemal Kurnaz vd., Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1996. google scholar
  • ________, “Hutbe ve Mev’ıza-üçüncü mev’ıza”, Sebilürreşad, IX/2, 7 Şubat 1328, 14 Rebiülevvel 1331. google scholar
  • ________, “Nasrullah Kürsüsünde”, Sebilürreşad, XVIII/464, 25 T.sani (Kasım) 1920. google scholar
  • Eşref Edib, Mehmed Âkif - Hayatı Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, haz. Fahrettin Gün, Beyan Yayınları, İstanbul 2011. google scholar
  • Kapukaya, Zeliha, “Hasan Basri Çantay-Mehmet Akif Ersoy Dostluğu ve Akifnâme”, Kırıkkale İslami İlimler Fakültesi Dergisi (KİİFAD), yıl: 1, sayı: 1 (2016). google scholar
  • Karabulut, Mustafa, Mehmet Âkif Ersoy ve İstiklâl Marşı, Hiperyayın, İstanbul 2021. google scholar
  • Karakoç, Sezai, Mehmed Âkif, Diriliş Yayınları, İstanbul 1996. google scholar
  • Süleyman Nazif, Mehmed Âkif, haz. M. Ertuğrul Düzdağ, İz Yay., İstanbul 1991 google scholar
  • Sümer, Mehmet, “Şuara Ayetleri Karşısında Mehmed Âkif”, Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve google scholar
  • Bütünlük Sempozyumu, 12-14 Ekim 2011, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2011. google scholar
  • Şeker, Fatih M., “Yerli Kalarak Modernleşmek: Mekteple Memleket Arasında Bir Mütefekkir ve Vaiz Olarak google scholar
  • Âkif”, Vefatının 75. Yılında Mehmet Âkif Ersoy, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2013. google scholar
  • Şen, Hasan, “Mehmed Âkif Ersoy’un Düşüncelerinin Biyografik Analizi”, Sosyoloji Dergisi, sayı 34 (2016). google scholar
  • Tansel, Fevziye Abdullah, Mehmet Âkif’in Hayatı ve Eserleri, İrfan Yayınları, İstanbul 1973. google scholar
  • Topçu, Nurettin, Mehmet Âkif, Dergâh Yay., İstanbul 2006. google scholar
  • Yıldırım, Suat, “Mehmed Âkif’in Kur’an Anlayışı”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 8 (1988). google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.