Public Health: Today and Always

EnglishTürkçe

CHAPTER


DOI :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.012   IUP :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.012    Full Text (PDF)

Health Promotion

Selma Karabey, Meryem Merve Ören Çelik

In the Lalonde Report (1974), which had an important place in the emergence of the health promotion approach, it was estimated that a person’s lifestyle could be responsible for 50% of premature diseases and deaths. The Ottawa Charter for Health Promotion was developed by the World Health Ogranization (WHO) in 1986, which took its roots from the Declaration on Primary Health Care (Alma-Ata) accepted in 1978 and made the basic concepts therein more comprehensive. The Ottawa Charter defines three basic strategies for health promotion: advocacy, activation/ empowerment and mediation, and defines peace, shelter, education, food, income, a stable ecosystem, sustainable resources, social justice and equity as prerequisites and resources for health. The Ottawa Charter clearly emphasizes that the primary goal of health promotion is to achieve health equity by ensuring that all people achieve their full health potential. To achieve this goal, 5 action areas have been defined: (1) Building healthy public policies, (2) Creating supportive environments, (3) Strengthening community action, (4) Developing personal skills, (5) Reorienting health services.

Since the Ottawa Charter, WHO has established and developed global principles and action areas for health promotion through the Global Health Promotion Conferences. In recent years, the concept of “Health in All Policies”, a strategy that helps connect health and other policy sectors with an inclusive intersectoral approach to improve health and well-being and reduce health inequalities, has come to the fore.


Keywords: Health promotion, health inequalities, new public health
DOI :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.012   IUP :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.012    Full Text (PDF)

Sağlığın Geli̇şti̇ri̇lmesi̇

Selma Karabey, Meryem Merve Ören Çelik

Sağlığın geliştirilmesi yaklaşımının ortaya çıkışında önemli bir yeri olan Lalonde Raporu’nda (1974) kişinin yaşam tarzının erken hastalık ve ölümlerin %50’sinden sorumlu olabileceği tahmin edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1986 yılında, köklerini 1978 yılında yayınlanan Temel Sağlık Hizmetleri (Alma-Ata) Bildirgesi’nden alan, oradaki temel kavramları daha kapsamlı hale getiren Sağlığı Geliştirme için Ottawa Şartı geliştirildi. Ottawa Şartı’nda sağlığın geliştirilmesi çalışmalarında üç temel strateji olarak: savunuculuk, etkinleştirme/güçlendirme ve aracılık etme tanımlanmış olup, barış, barınma, eğitim, gıda, gelir, istikrarlı bir ekosistem, sürdürülebilir kaynaklar, sosyal adalet ve eşitlik sağlık için önkoşul ve kaynaklar olarak sayılmaktadır. Ottawa Şartı, sağlığın geliştirilmesinin temel amacının, tüm insanların sağlık potansiyelinin tamamını elde etmelerini sağlayarak sağlıkta eşitliği gerçekleştirmek olduğunu net bir şekilde vurgulamıştır. Bu amaca ulaşabilmek için 5 eylem alanı tanımlanmıştır: (1) Sağlıklı kamu politikaları oluşturmak, (2) Destekleyici ortamlar yaratmak, (3) Topluluk eylemini güçlendirmek, (4) Kişisel becerileri geliştirmek, (5) Sağlık hizmetlerini yeniden yönlendirmek.

Ottawa Şartı’ndan bu yana, DSÖ Küresel Sağlığı Geliştirme Konferansları yoluyla sağlığın geliştirilmesine yönelik küresel ilkeleri ve eylem alanlarını oluşturmuş ve geliştirmiştir. Son yıllarda ise sağlığı ve iyilik halini geliştirme ve sağlıkta eşitsizliği azaltmaya yönelik kapsayıcı bir sektörler arası yaklaşımla sağlık ve diğer politika sektörlerini birbirine bağlamaya yardımcı bir strateji olan “Her Politikada Sağlık” kavramı ön plana çıkmaktadır. 


Keywords: Sağlığın geliştirilmesi, sağlık eşitsizlikleri, yeni halk sağlığı

References

  • Allensworth, D. D., & Fertman, C. I. (2010). Sağlığı Geliştirme Programları Teoriden Pratiğe Çev: Health promotion programs: from theory to practice (1 ed.): John Wiley & Sons. google scholar
  • Birleşmiş Milletler Türkiye. (2023). Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları çalışmalarımız. Retrieved 20.12.2023, from https://turkiye.un.org/tr/sdgs google scholar
  • Göçmen, L., & Meydan, A. (2017). Dünden Günümüze Türkiye’de Sağlığın Geliştirilmesi Serüveni. Sağlık ve Toplum, 27(3), 14-19. google scholar
  • Haugan, G., & Eriksson, M. (2021). An introduction to the health promotion perspective in the health care services. Health Promotion in Health Care—Vital Theories and Research, 3-14. google scholar
  • Hills, M., & Carroll, S. (2015). Health promotion, health education, and the public’s health. In G. M. Detels R, google scholar
  • Karim QA, Tan CC (Ed.), Oxford textbook of public health (pp. 736-750). New York: Oxford University Press. google scholar
  • HSGM. (2019). Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı Yetişkin ve Çocukluk Çağı Obezite-sinin Önlenmesi ve Fiziksel Aktivite Eylem Planı 2019 - 2023 Available from https://hsgm.saglik.gov.tr/ tr/dokumanlar-6.html google scholar
  • HSGM. (2021). Türkiye Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planı ve Uygulama Programı 2021-2026 Available from https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/dokumanlar-kronikhastaliklar.html google scholar
  • Lalonde, M. (1974). A new perspective on the health of Canadians. www. phac-aspc. gc. ca/ph-sp/phdd/pdf/ perspective. pdf. google scholar
  • Rasanathan, K., & Sharkey, A. (2016). Global health promotion and the social determinants of health. Introdu-ction to Global Health Promotion, 49. google scholar
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2014). Çok sektörlü sağlık sorumluluğunu geliştirme programı (2013-2023). Ankara: Sağlık Bakanlığı. google scholar
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2021). Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı (2021-2023) Available from https://hsgm.saglik. gov.tr/tr/dokumanlar-4.html google scholar
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2023a). Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Retrieved 20.12.2023, from https://hsgm. saglik.gov.tr/tr/ google scholar
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2023b). Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü. Retrieved 20.12.2023, from https:// sggm.saglik.gov.tr/ google scholar
  • WHO. (1978). Primary health care: report of the International Conference on primary health care, Alma-Ata, USSR, 6-12 September 1978: World Health Organization. google scholar
  • WHO. (1986). Ottawa charter for health promotion. Paper presented at the First International Health Promotion Conference, Ottawa, Canada, 1986. google scholar
  • WHO. (2009). Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesine Yönelik Dönüm Noktaları: Global Konferanslardan Bildiriler Çev: Milestones in health promotion (1 ed.). Ankara: Sağlık Bakanlığı. google scholar
  • WHO. (2016). Health promotion Q&A. Retrieved 20.12.2023, from https://www.who.int/news-room/questi-ons-and-answers/item/health-promotion google scholar
  • WHO. (2021). Health Promotion Glossary of Terms. Geneva: World Health Organization. google scholar
  • WHO. (2023). Health promotion. Retrieved 20.12.2023, from https://www.who.int/health-topics/health-pro-motion#tab=tab_1 google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.