CHAPTER


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.21   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.21    Full Text (PDF)

Obscure Testimonies of a Friendship: Letters From Serif Muhiddin to Mehmet Âkif

Bilen Işıktaş

Mehmet Âkif’s correspondence with his friends sheds light on many aspects of his life. The letters to be presented in this paper, which are the manifestation of the friendship and devotion between Âkif, who is mentioned among the last great epic writers in Turkish poetry, and Şerif Muhiddin, who is the equivalent of the Western virtuoso concept raised by Turkish music, not only shed light on the history of literature, but also are the living witnesses of the changes and transformations experienced in the difficult processes of the 20th century at the time. Another important point is how the concepts of fidelity and loyalty reflect the personal characteristics of the two great personalities in these unknown letters. These letters from 1925 tell us so many things. First of all, life on the other side of the Atlantic or on the Eastern Mediterranean is by no means easy. Life is made even harder with monetary and spiritual difficulties for Âkif, as well as for Muhiddin, who sought to assert his talent in the world scene. Nevertheless, these two major figures not only talk about their problems in their letters but their expectations and hopes about the future too. It is clear from their correspondence that their friendship and strong bond were resilient even under the direst of circumstances. It’s thanks to these letters that we have first-hand knowledge about the challenges a young artist experienced while trying to build a career in 1920s New York, about patronage networks, the state of artistic institutions, and the workings of the gramophone record industry. The letters of Şerif Muhiddin to Mehmet Âkif are important not only because they contain details about their personal stories, but also because they describe the socioeconomic conditions of their time.


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.21   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.21    Full Text (PDF)

Bir Dostluğun Gölgede Kalan Tanıkları: Şerif Muhiddin’den Mehmet Âkif’e Mektuplar

Bilen Işıktaş

Mehmet Âkif’in dostlarıyla mektuplaşmaları yaşamının birçok yönüne ışık tutmaktadır. Türk şiirinde son büyük destancılar arasında anılan Âkif ve Türk müziğinin yetiştirdiği Batılı anlamdaki virtüoz kavramının karşılığı olan Şerif Muhiddin arasındaki dostluğun ve bağlılığın tezahürü olan bu çalışmada sunulacak mektuplar yalnızca edebiyat tarihine ışık tutmakla kalmayıp, 20. yüzyılın zorlu süreçlerinde yaşanan değişim ve dönüşümlerin de canlı tanıklarıdır aynı zamanda. Bir başka önemli nokta ise, vefa ve sadakat kavramlarının pek bilinmeyen bu mektuplarda iki büyük şahsiyetin kişisel özelliklerini nasıl yansıttığıdır. 1925 yılına ait bu mektuplar bize birçok şey anlatmaktadır. Her şeyden önce ister Atlantik Okyanusu’nun ötesinde ya da ister Akdeniz’in doğusunda yaşam hiç de kolay değildir. Hem Âkif hem de yeteneğini dünyaya duyurma arayışındaki Muhiddin için maddi ve manevi sıkıntılar yaşamı daha da zorlu kılmaktadır. Bununla birlikte iki büyük şahsiyet mektuplarında birbirlerine yalnızca sıkıntıları değil, geleceğe yönelik beklenti ve umutlarını da aktarmaktadırlar. En olumsuz koşullar altında bile dostlukları ve aralarındaki güçlü bağın direnme gücü verdiği bu mektuplardan anlaşılmaktadır. Bunun yanında genç bir sanatçının 1920’li yılların New York’unda kendi kariyerini inşa etmede yaşadığı güçlükler, himaye ağları, sanat kurumlarının durumu, plak endüstrisinin işleyişi hakkında ilk elden bilgileri yine bu mektuplar sayesinde öğrenebiliyoruz. Muhiddin’in Âkif’e yazdığı mektuplar bireysel hikâyelerine dair ayrıntıların yanı sıra dönemin toplumsal ve ekonomik koşullarını aktarması açısından da önem taşıyor.



References

  • Bardakçı, Murat, Safiye, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2017. google scholar
  • Bilgegil, Kaya, Mehmet Âkif Resmî Hâl Tercümesi, Basılmamış Bazı Mektup ve Manzumeleri, Atatürk Üniversitesi, Erzurum 1972. google scholar
  • Cündioğlu, Dücane, Bir Kur’an Şâiri Mehmed Âkif ve Kur’an Meâli, Kapı Yayınları, İstanbul 2010. google scholar
  • Çağatay, Ali Rifat, Mûsikî Yazıları, inceleme Nilgün Doğrusöz, çev. yaz. Celal Volkan Kaya, Vakıf Bank Kültür Yayınları, İstanbul 2021. google scholar
  • Derdiyok, İ. Çetin, “Osmanlı Devrinde Mektup Yazma Geleneği”, Osmanlı, c. IX, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 1999, s. 731-740. google scholar
  • Erden, Ali Fuad, Çölde Son Türk Destanları Suriye Hatıraları, c. II, haz. Yusuf Turan Günaydın, Kopernik Yayınları, İstanbul 2018. google scholar
  • Erişirgil, Emin, İslâmcı Bir Şairin Romanı, haz. Aykut Kazancıgil-Cem Alpar, Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara 1986. google scholar
  • Ersoy, Emin Âkif, Babam Mehmet Âkif İstiklâl Harbi Hatıraları, Denizli Belediyesi Kültür Yayınları, Denizli 2011. google scholar
  • Esen, Nüket, İki Gözüm Aziz Kardeşim Efendim: İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e Edebiyatçı Mektupları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1995. google scholar
  • Fergan, Eşref Edib, Mehmed Âkif Hayatı ve Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, c. I, Sebilürreşad Neşriyatı, İstanbul 1962. google scholar
  • Gibran, Jean - Kahlil G. Gibran, Kahlil Gibran, Beyond Borders, İnterlin Books, Northampton 2017. google scholar
  • Guilbaut, Serge, New York Modern Sanat Düşüncesini Nasıl Çaldı, çev. Elif Gökteke, Sel Yayıncılık, İstanbul 2009. google scholar
  • Gürel, Şevket, “Âkif’in Gün Işığına Çıkmamış Mektupları”, Kültür, sayı 2 (Ocak 2006), s. 71. google scholar
  • Işıktaş, Bilen, Harflerin ve Seslerin Ruhundaki Seyyahlar Mehmet Âkif Ersoy ve Şerif Muhiddin Targan, Pendik Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2017. google scholar
  • ________, Peygamber’in Dâhi Torunu Şerif Muhiddin Targan: Modernleşme, Bireyselleşme, Virtüozite, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2018. google scholar
  • Kabulünün 100. Yılında Millî Mutabakat Metnimiz İstiklâl Marşı ve Mehmet Akif Ersoy Belgeler, ed. Ahmet Balıbey - Ömer Kesikbaş, TBMM Yayınları, Ankara 2021. google scholar
  • Kafadar, Cemal, Asiye Hanım’ın Rüya Mektupları, Oğlak Yayınları, İstanbul 1994. google scholar
  • Kara, İsmail, “Âkif’ten Şerif Muhiddin’e İki Mektup”, Kültür, sayı 2 (Ocak 2006), s. 74-75. google scholar
  • ________, Aramakla Bulunmaz, Dergâh Yayınları, İstanbul 2014. google scholar
  • Karaoğuz, Tahir, “İstiklâl Marşı Şairimiz Mehmed Âkif Ersoy”, Sessiz Yaşadım: Matbuatta Mehmed Âkif 1936-1940, ed. İsmail Kara- Fulya İbanoğlu, Zeytinburnu Belediyesi Yayınları, İstanbul 2011. google scholar
  • Kıcıman, Naci Kâşif, Medine Müdafaası, Sebil Yayınları, İstanbul 1994. google scholar
  • Mehmet Âkif Ersoy’un Aile Mektupları, ed. Nihat Karaer, Mehmet Âkif Ersoy Üniversitesi Yayınları, Burdur 2010. google scholar
  • Nâzım Hikmet, Kemal Tahir’e Mahpushaneden Mektuplar, Tekin Yayınevi, İstanbul 2002. google scholar
  • Nicholas, Jeremy, Godowsky, the Pianists’ Pianist. a Biography of Leopold Godowsky, Travis and Emery Music Bookshop, 2013. google scholar
  • Okay, Orhan, “Mektup”, DİA, c. XXIX, İstanbul 2004, s. 17-18. google scholar
  • ________, Mehmed Âkif, Kalabalıklar Bir Yalnız Adam, Dergâh Yayınları, İstanbul 2017. google scholar
  • Özalp, M. Nazmi, Biyografi, Ruşen Ferit Kam, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1995. google scholar
  • Öztürkçü, İbrahim, “Peygamber Torununun Hatıraları”, Türk Edebiyatı, sayı 500 (Haziran 2015), s. 184-188. google scholar
  • Princess Musbah Haidar, Arabesque, Hutchington & Co., London 1944. google scholar
  • Roosevelt, Archie, For Lust of Knowing Memoirs of an Intelligence Officer, Little, Brown and Compony, Boston 1988. google scholar
  • Sayar, Ahmet Güner, Çekiç ile Örs Arasında Mehmet Âkif Ersoy, Ötüken Yayınları, İstanbul 2021. google scholar
  • Sertel, Zekeriya, Hatırladıklarım, Gözlem Yayınları, İstanbul 1977. google scholar
  • Stitt, George, A Prince of Arabia The Emir Shereef Ali Haider, George Allen & Unwin Ltd, London 1948. google scholar
  • Şahin, Ahmet Metehan, “Hususi Mektuplarına Göre Mehmet Âkif Ersoy”, Türk Dili Dergisi, sayı 831 (Mart 2021), s. 78-87. google scholar
  • Tansel, Fevziye Abdullah, Mehmet Âkif Ersoy Hayatı ve Eserleri, haz. Abdullah Uçman, Ötüken Yayınları, İstanbul 2021. google scholar
  • Targan, Şerif Muhiddin, “Hatıralarım”, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 1047. google scholar
  • Uzun, Mustafa, “Münşeât”, DİA, c. XXXII, İstanbul 2006, s. 18-20. google scholar
  • Weil, François, New York Bir Kent Tarihi, çev. Neslişah Başaran, Kitap Yayınevi, İstanbul 2013. google scholar
  • Yazıcı, Hüseyin, Göç Edebiyatı: Doğu’yu Batı’ya Taşıyanlar: Ortadoğu Hıristiyan Arap Edebiyatçılarının Batı’daki Öncü İsimleri, Kaknüs Yayınları, İstanbul 2003. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.