CHAPTER


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.13   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.13    Full Text (PDF)

Portrait of the “Poet” as a Traveler: The Travels of Mehmet Akif in the Years of World War I and the National Struggle (1914-1923)

Mustafa Göleç

Mehmet Akif is a poet and thinker whose literary personality overshadows his historical individuality. He was not content with retreating to his corner, giving his lectures at Darülfünun and writing his works in a mansion; he took sides in the political and military struggles of the transition period from the Ottoman Empire to the Republic of Turkey. He represented the Ottoman Empire in foreign countries. During the long war years, he was the first name that came to mind as the only opinion leader that the empire would send to the Muslim communities, each of whom was in trouble. He also gave advice to the rebel elements in the regions of the empire where there was confusion and unrest during the war years. During the years of the National Struggle, he inspired those who were hesitant about the National Struggle in Anatolian cities and gave advice to the rebels who opposed Ankara. Akif’s travels were reflected in some official documents, the press, Akif's own works, scientific studies and literary fictions about Akif, as textual expressions and visual images. Therefore, his travels offer the opportunity to historicize Mehmet Akif as a man of action. The aim of this paper is to enrich Akif's biography in terms of time, place and events through the phenomenon of travel. Thus, it is desired to emphasize that Akif is also a man of politics and administration. Europe, Hijaz and Anatolia will be considered as places where Akif performed his historical mission and where Akif's personality was built. In the study, documents, news, comments, visuals, verse and prose autobiographical narrative pieces and fictional texts will be subjected to cross-reading.


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.13   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.13    Full Text (PDF)

Bir Seyyah Olarak “Şair”in Portresi: Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele Senelerinde Mehmet Akif’in Seyahatleri (1914-1922)

Mustafa Göleç

Mehmet Akif, edebi şahsiyeti tarihsel ferdiyetini gölgeleyen bir şair ve mütefekkirdir. Akif köşesine çekilip Darülfünun’da derslerini vermekle ve bir konakta eserlerini kaleme almakla yetinmemiş, özellikle Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş sürecinin siyasal ve askeri mücadelelerinde saf tutmuştur. Yabancı memleketlerde Osmanlı Devleti’ni temsil etmiştir. Uzun harp senelerinde her biri kendi başının derdine düşmüş Müslüman topluluklara imparatorluğun göndereceği belki de yegâne kanaat önderi olarak ilk akla gelen isim olmuştur. Yine savaş yıllarında imparatorluğun karışıklık ve huzursuzluk yaşanan bölgelerinde isyancı unsurlara nasihatte bulunmuştur. Milli Mücadele yıllarında Anadolu şehirlerinde kafası karışmış olan halkı tenvir ve Ankara’ya karşı çıkan asilere nasihat etmiştir. Akif’in bu seyahatleri metinsel ifadeler ve görsel imgelerle bir kısım resmi belgelere, basına, Akif’in kendi eserlerine, Akif’i konu edinen ilmi tetkik ve edebi kurgulara yansımıştır. Dolayısıyla seyahatleri, hep yazıları ve şiirleri ile anlaşılmaya çalışılan Mehmet Akif’i bir eylem adamı olarak tarihselleştirme imkânı sunmaktadır. Bu çalışmada Akif biyografisinin, seyahat olgusu üzerinden zaman, mekân ve eylem bilgisi açısından zenginleştirilmesi hedeflenmektedir. Böylelikle Akif’in aynı zamanda bir siyaset ve idare adamı olduğu vurgulanmak istenmektedir. Avrupa, Hicaz ve Anadolu Akif’in hem tarihsel misyonunu icra ettiği hem de Akif şahsiyetinin inşa edildiği mekânlar olarak değerlendirilecektir. Çalışmada belge, haber, yorum, görsel, manzum ve mensur otobiyografik anlatı parçaları ve kurmaca metinler çapraz okumaya tâbi tutulacaktır.



References

  • Ahmed Cemal, “Hicaz Demiryolu-1”, Sebilürreşad, XII/287, 12 Mart 1914. google scholar
  • Akyol, İbrahim, “Mehmet Akif Ersoy’un Milli Mücadele Yıllarında Çankırı’ya Gelişi ve Çankırı Vaazı”, I. Uluslararası Mehmet Akif Sempozyumu (19-21 Kasım 2008) Bildiriler Kitabı, c. I, MAKÜ, Burdur 2009. google scholar
  • “Başmuharririmiz Mehmet Akif Beyefendi ile...”, Sebilürreşad, XIII/331, 18 Mart 1915. google scholar
  • Erişirgil, Mehmet Emin, İslamcı Bir Şairin Romanı: Mehmet Akif, Nobel Yay., Ankara 2006. google scholar
  • Ersoy, Mehmet Akif, Safahat, haz. M. Ertuğrul Düzdağ, Bağcılar Belediyesi Yay., İstanbul 2014. google scholar
  • Eski, Mustafa, “Mütareke Sonrasında Kastamonu’ya Gelen Önemli Kişiler”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XV/45 (1999). google scholar
  • İzmir’e Doğru, yay. haz. Oktay Gökdemir, İzmir 2010. google scholar
  • “Kâffe-i Müslimîn Üzerine Cihadın Farziyeti Hakkında Fetevâ-yı Şerife”, Sebilürreşad, XIII/314, 19 Kasım 1914. google scholar
  • Kon, Kadir, “Osmanlı-Alman İttifakı ve Mehmet Akif’in Almanya’ya Gidişi”, Mehmet Akif, 100 Yıl Sonra Berlin’de, TYB, Ankara 2015. google scholar
  • Kutay, Cemal, Necid Çöllerinde Mehmed Akif, Tarih Yay., İstanbul 1963. google scholar
  • Mehmed Akif, “El-Uksur’da”, Sebilürreşad, XIII/326, 11 Şubat 1915. google scholar
  • ________, “Uyan!”, Sebilürreşad, XIII/327, 18 Şubat 1915. google scholar
  • ________, “Cephelerdeki Kahraman Mücahitlerimize”, Sebilürreşad, XIX/473, 25 Mart 1921. google scholar
  • ________, “Köy Hocası”, Sebilürreşad, XV/382, 12 Aralık 1918. google scholar
  • ________, “Mev‘iza”, Sebilürreşad, XVIII/458, 12 Şubat 1920. google scholar
  • ________, “Meviza”, İzmir’e Doğru, no. 24, 1 Şubat 336. google scholar
  • ________, “Müslümanların Terakkileri İslam’a Sarılmalarına Bağlıdır”, Sebilürreşad, XVIII/465, 3 Aralık 1920. google scholar
  • ________, “Nasrullah Kürsüsünde”, Sebilürreşad, XVIII/464, 25 Kasım 1920. google scholar
  • ________, “Necid Çöllerinden Medine’ye”, Sebilürreşad, XIV/361, 4 Temmuz 1918. google scholar
  • ________, “Tam Müslüman Olmadıkça Felah Yoktur”, Sebilürreşad, XVIII/466, 13 Aralık 1920. google scholar
  • ________, “Ye‘se Düşenler Müslüman Değildir!”, Sebilürreşad, XVIII/467, 3 Şubat 1921. google scholar
  • “Mehmed Akif Bey”, Sebilürreşad, XI/286, 20 Şubat 1329. google scholar
  • “Mehmed Akif Bey’in Mısır ve Medine’ye Seyahati”, Sebilürreşad, XI/278, 26 Kanunuevvel 1329. google scholar
  • Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Yakın Tarihimizin Belgesi 1908-1925 Sebîlürreşad Mecmuası, ed. M. Ertuğrul Düzdağ, Bağcılar Belediyesi Yay., İstanbul 2018. google scholar
  • “Muhâbere-i aleniyye…”, Sebilürreşad, XIII/319, 24 Aralık 1914. google scholar
  • Özel, Sabahattin, Kocaeli ve Sakarya İllerinde Milli Mücadele (1919-1922), Adapazarı Belediyesi Yayını, İstanbul 1987. google scholar
  • Sılay, Mehmet, Seyyah-ı Beyaban: Mehmet Akif’in Seyahatleri, Erguvan Yay., İstanbul 2009 google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.