CHAPTER


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.01   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.01    Full Text (PDF)

The Determination Process of the Official Composition of the İsti̇klal Marşi (National Anthem of Turkey) and Zati Arca's Istiklal Marsi Petition

Hikmet Toker

About two years passed between the acceptance of İstiklal Marşı (Turkish National Anthem), on 12 March 1921, and the definition of its official composition. During this period, many different compositions were played as the national anthem in various places in Turkey. After several unsuccessful attempts to define the details of the official composition, on 12 February 1923, the Maarif Vekaleti (The Ministry of Education) decided to found a committee. The committee completed its work in July 1921 after choosing Ali Rıfat Çağatay’s composition. However, within a year, the official status of the composition was revoked, and after the 1930s O. Zeki Üngör’s composition became the official National march. During this period, several incidents took place, and many musicians played an active role in the process of defining the composition as its final form. One of the most important musicians was Zati Arca, who was a high ranking officer in the Musika-i Hümâyûn and an important musician and music tutor in the early Turkish Republic period. Arca took the initiative by writing a petition to the Turkish Presidency. He explained why the official status of Çağatay’s composition needed to be revoked. In this chapter, I will discuss the role of Zati Arca in the process of definition of the official composition of İstiklal Marşı. Additionally, I will examine the mentality of the Turkish music intelligentsia according to the incidents that took place during this process.


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.01   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.01    Full Text (PDF)

İstiklal Marşı Resmi Bestesinin Tespit Süreci ve Zati Arca’nın İstiklal Marşı Lâyihası

Hikmet Toker

İstiklal Marşı’nın kabul tarihi olan 12 Mart 1921 ile resmi bestesinin belirlenmesi arasında yaklaşık iki senelik bir zaman dilimi bulunmaktadır. Bu süreçte değişik müzisyenler tarafından bestelenmiş çok sayıda eser ülkenin çeşitli yerlerinde İstiklal marşı olarak icra edilmiştir. Resmi bestenin belirlenmesi amacıyla yapılan birkaç başarısız girişimin ardından, 12 Şubat 1923 tarihinde Maarif Vekâleti tarafından İstanbul Maarif Müdürlüğü’nde bir komisyon kurularak resmi besteyi tespit etmesi kararlaştırılmış, kurulan bu komisyon çalışmalarını Temmuz 1923’te tamamlamış ve Ali Rıfat Çağatay’ın bestesini resmi beste olarak belirlemiştir. Fakat bir müddet sonra Ali Rıfat Çağatay’ın eserinin resmi beste statüsü kaldırılmış ve ilerleyen dönemde O. Zeki Üngör’ün bestesi resmi marş olarak kabul edilmiştir. Bu süreçte bir dizi olay yaşanmış ve birçok müzik insanı resmi İstiklal Marşı bestesinin belirlenmesi sürecinde aktif rol oynamıştır. Bu müzik insanlarının en önemlilerinden biri, Osmanlı döneminin son yıllarında Musika-i Hümâyûn’da önemli görevler üstlenmiş olan M. Zati Arca’dır. Arca Cumhurbaşkanlığı makamına hitaben yazdığı bir lâyiha ile bu konuda net bir şekilde inisiyatif almıştır. Bu çalışmada İstiklal Marşı resmi bestesinin tespit edilmesi sürecinde Zati Arca’nın üstlenmiş olduğu rol ve yazmış olduğu lâyiha üzerinde durulacaktır. Ayrıca resmi bestenin tespit süreci ayrıntılı şekilde ele alınacak ve bu süreçte yaşananlardan hareketle, dönem müzik intelijansiyasının fikrî yapısı hakkında bilgi verilecektir.



References

  • Arşiv Kaynakları google scholar
  • Başkanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) google scholar
  • 30 18 1 1 3 23 8; 180 09 6 35 118; 180 09 6 35 18; 180_09_6_35_114; 30 18 01 01 09 26 26 12. google scholar
  • Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA) google scholar
  • Hariciye Nezareti İstanbul Murahhaslığı (HR.İM), 160/98. google scholar
  • Zabıt Ceridesi google scholar
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi, Zabıt Ceridesi, 1 Mart 1921, s. 12-13. google scholar
  • Araştırma Eserler google scholar
  • Aksu, Cahit, “İlk Mûsikî Der Programları ve Zati Bey’in Talim-i Kıraat’ı Mûsikî Adlı Eserinin Analizi”, Turkish Studies, 8 (3) (2013), s. 705-718. google scholar
  • Cannadine, David, “Ritüel’in Bağlamı, İcrası ve Anlamı: Britanya Monarşisi ve Geleneğin İcadı”, Geleneğin İcadı, der. Eric Hobsbawm - Terence Ranger, Mesele Kitapçısı, İstanbul 2013, s. 119-193. google scholar
  • Hobsbawm, Eric, “Gelenekleri İcat Etmek”, Geleneğin İcadı, der. Eric Hobsbawm - Terence Ranger, Mesele Kitapçısı, İstanbul 2013, s. 1-18. google scholar
  • Kolukırık, Kubilay, Darülelhan ve Darülelhan Mecmuası, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara 2019. google scholar
  • Lamb, A. - Schwant, E. “ March”, The Grove Dictionary of Music and Musicians, düz. S. Sadie - G. Grove, google scholar
  • Nalbantoğlu, Muhittin, İstiklal Marşı’nın Tarihi, Cem Yayınları, İstanbul 1964. google scholar
  • Özcan Nuri, “İstiklal Marşı”, DİA, c. XXIII, Türk Diyanet Vakfı, Ankara 2001, s. 356-358. google scholar
  • Özden, Erhan, Osmanlı Devleti’nin Konservatuvarı Darülelhan, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara 2019. google scholar
  • Öztuna, Yılmaz, “Arca Mehmed Zati”, Büyük Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, düz. Yılmaz Öztuna, Kültür Bakanlığı Yay., c. II, Ankara 1990, s. 66-67. google scholar
  • ________, “Marş”, Büyük Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, düz. Yılmaz Öztuna, Kültür Bakanlığı, c. I, Ankara 1990, s. 28. google scholar
  • Say, Ahmet, “Arca Zati”, Müzik Ansiklopedisi, düz. Ahmet Say, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara 1985, c. I, s. 89. google scholar
  • Toker, Hikmet, “Ali Rıfat Çağatay Evrakında Yer Alan İstiklal Marşı ile Belgelerden Hareketle İlk Resmi İstiklal google scholar
  • Marşı Bestemiz”, Musikinin Asrî Prensi Ali Rıfat Çağatay, düz. Ali Ergur -Nilgün Doğrusöz, Gece Kitaplığı, İstanbul 2017, s. 133-180. google scholar
  • ________, Elhan-ı Aziz, TBMM Milli Saraylar, Ankara 2016. google scholar
  • ________, Marş-ı Hassa, Dört Mevsim Kitap, İstanbul 2016. google scholar
  • Uludağ, Osman Şevki, “İstiklâl Marşı Hakkında”, Musiki Mecmuası, sayı 74 (1 Nisan 1951), s. 55-59. google scholar
  • Üngör, Ethem Ruhi, Türk Marşları, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., Ankara 1965 google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.