CHAPTER


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.19   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.19    Full Text (PDF)

The Opinions of Mehmet Akif and the Journal of Sebilurresad About the Peace for Turkey During the Turkish National Struggle

Mustafa Budak

The Moudros Armistice was an agreement that ended the First World War for the Ottoman Empire. With the signing of the armistice, the Allied Powers started to occupy Anatolia and Eastern Thrace. Soon, local resistance movements started in Anatolia and Eastern Thrace against the occupations of the Allied Powers. The general title of these resistance movements was Müdafaa-i Hukuk in Turkish. Under these conditions, some individuals and organizations saw the “political mandate” as a solution to salvation. One of these societies was The Wilson’s Principles Society (Vilson Prensipleri Cemiyeti in Turkish) which defended the American mandate. Another was The Association of the Friends of England in Turkey (İngiliz Muhipleri Cemiyeti in Turkish) which defended the British protectorate. Sebilürreşad magazine, which was outside of this understanding, was one of the most independent journals opposing the occupations of the Allied Powers during the Turkish National Struggle. This journal was moved to Anatolia after the official occupation of Istanbul on March 16, 1920. Mehmet Akif, the National poet, was also editor-in-chief of this journal and one of the spokesmen of the Turkish National Struggle. The paper’s aim is to evaluate the news and articles published in the journal named Sebilürreşad about “The Peace for Turkey” which was being prepared by the Allied Powers during the Paris Peace Conference. and the articles written by Mehmet Akif as the editor in-chief. Thus, it will be possible to better understand the attitudes of this journal and Mehmet Akif in the Turkish National Struggle. The main source was Sebilürreşad. In addition, research works (articles and books) have also been used.


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.19   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.19    Full Text (PDF)

Milli Mücadele Döneminde Türkiye Barışı’na İlişkin Sebilürreşad Dergisi ve Mehmet Akif’in Görüşleri

Mustafa Budak

Mondros Mütarekesi, Osmanlı Devleti için I. Dünya Savaşı’nı bitiren antlaşmaydı. Aynı zamanda, söz konusu antlaşma, İtilaf Devletlerinin işgallerine karşı Anadolu ve Doğu Trakya’da mahallî direniş hareketlerinin başlamasına sebep oldu. Bu direniş hareketlerinin genel adı Müdafaa-i Hukuk idi. Bu şartlar altında, bazı kişi ve kuruluşlar, kurtuluş çaresi olarak siyasi mandayı gördüler. Bu cemiyetlerden biri Wilson Prensipleri Cemiyeti, diğeri ise İngiliz himayesini savunan İngiliz Muhipler Cemiyeti idi. Bu anlayışın dışında kalan Sebilürreşad dergisi, Milli Mücadele devrinde İtilaf Devletlerinin işgallerine karşı en istiklalci dergilerden biri idi. Bu dergi İstanbul’un resmen işgal edilmesinden sonra Anadolu’ya taşınmıştı. Milli şair Mehmet Akif ise bu derginin başyazarı ve Milli Mücadele’nin sözcülerinden biriydi. Bu çalışmanın amacı, 18 Ocak 1919’da başlayan Paris Barış Konferansı sürecinde İtilaf Devletlerinin Türkiye barışına yönelik görüşlerini içeren Sebilürreşad dergisinde yayınlanan haber ve makaleler ile başyazar olarak Mehmet Akif’in yazdığı makaleleri değerlendirmektir. Böylece, Sebilürreşad dergisi ile Mehmet Akif’in Milli Mücadele’deki tavırlarını daha iyi anlamak mümkün olacaktır. Bu konuda esas kaynak Sebilürreşad dergisidir. Ayrıca, araştırma eserlerinden de (makale ve kitaplar) yararlanılmıştır.



References

  • Süreli Yayınlar google scholar
  • Sırât-ı Müstakīm Mecmuası, I, haz. Ertuğrul Düzdağ, Bağcılar Belediyesi Yayınları, İstanbul 2012. google scholar
  • Sebilürreşad Mecmuası, XVII-XXI, yay. haz. Ertuğrul Düzdağ, Bağcılar Belediyesi Yayınları, İstanbul 2019-2021. google scholar
  • Hatıralar google scholar
  • Ahmet İzzet Paşa, Feryadım, II, yay. haz. Süheyl İzzet Furgaç-Yüksel Kanar, Nehir Yayınları, İstanbul 1993. google scholar
  • Atatürk, Kemal, Nutuk, I, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1987. google scholar
  • Ersoy, Emin Akif, Babam Mehmet Akif İstiklal Harbi Hatıraları, derleme-giriş Yusuf Turan Günaydın, 4. Baskı, Kurtuba Yayınları, İstanbul 2017. google scholar
  • Eşref Edip, Mehmet Akif (Hayatı ve Eserleri), I, İstanbul 1962. google scholar
  • Kuntay, Mithat Cemal, Mehmet Akif, Hayatı, Seciyesi-Sanatı, 8. Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul 2011. google scholar
  • Türkgeldi, Ali Fuat, Görüp İşittiklerim, 4. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1987. google scholar
  • Araştırma Eserleri (Makale ve Kitap) google scholar
  • Akyüz, Yahya, Türk Kurtuluş Savaşı ve Fransız Kamuoyu 1919-1922, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1988. google scholar
  • Budak, Mustafa, İdealden Gerçeğe Misak-ı Milli’den Lozan’a Dış Politika, Küre Yayınları, İstanbul 2002. google scholar
  • ________, “Osmanlı Devleti’nin Paris Barış Konferansı’na Davet Edilmesi ve Muhtıralar Sunması ile İlgili Tartışmalar”, Tarih Dergisi, sayı 71 (2020/1), s. 445-472. google scholar
  • Çantay, Hasan Basri, Akifnâme-Mehmet Akif Ersoy-, 3. Baskı, Erguvan Yayınevi, İstanbul 2020. google scholar
  • Çebi, Murat Sadullah, “Sebilürreşad Türkiye’de İslamcı Muhalefetin Sözcülüğünü Yapan Dergi”, Bilig, sayı 4 (1997), s. 231-246. google scholar
  • Dönmez, Cengiz, İngiliz Muhibleri Cemiyeti, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1999. google scholar
  • Efe, Adem, “Sebilürreşad”, DİA, XXXVI, 2009, s. 251. google scholar
  • ________, “Uzun Soluklu İslamcı Bir Dergi: Sebilürreşad (Tarihçesi ve Bazı Sosyo-Kültürel Problemlere Yaklaşımı)”, Marife, VIII/2 (Güz 2008), s. 155-178. google scholar
  • Erol, Mine (Sümer), “Wilson Prensipleri Cemiyeti’nin Amerika Cumhurbaşkanı Wilson’a Gönderdiği Muhtıra”, Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, III/4-5 (Ankara 1966), s. 237-245. google scholar
  • Ersoy, Mehmet Akif, Safahat, haz. Ertuğrul Düzdağ, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990. google scholar
  • Jaecshke, Gotthard, Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi, I, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1989. google scholar
  • Semiz, Yaşar, “Milli Mücadele ve Mehmet Akif”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sayı 7 (2000), s. 397-471. google scholar
  • ________ - Osman Akandere, “Milli Mücadele’de Mehmet Akif (Ersoy) Beyin Faaliyetleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XVIII/54 (Kasım 2002), s. 903-952. google scholar
  • Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye’de Siyasi Partiler, II, genişletilmiş ikinci baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul 1986. google scholar
  • Türker, Hasan, “İstanbul Basınında King Crane Heyeti’nin Türkiye’deki Faaliyetleri ve Mandaterlik Tartışmaları (1919)”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVIII/Özel Sayı (2018), s. 189-191. google scholar
  • Uçman, Abdullah, “Mehmet Akif ve Milli Mücadele”, Ölümünün 50.Yılında Mehmet Akif Ersoy, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1986, s. 117-122. google scholar
  • Uzun, Mustafa İsmet, “Doğrul, Ömer Rıza”, DİA, IX, 1994, s. 489-492. google scholar
  • Yavuz, Bige, Kurtuluş Savaşı Döneminde Türk-Fransız İlişkileri-Fransız Arşiv Belgeleri Açısından 1919-1922, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1994. google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.