CHAPTER


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.18   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.18    Full Text (PDF)

Parallel Determinations About the Problems and Their Solutions from the Ottoman Empire to the Turkish Republic: Mehmet Akif and Mustafa Kemal Ataturk

Cezmi Eraslan

The determinations made by the last generation of the Ottoman Empire, which were classically categorized as Ottomanist, Islamist and Westernizers, about the state and society showed a great similarity. When the government at that time accepted defeat by signing the Armistice of Mudros at the end of the First World War, the military, civilian and bureaucratic intelligentsia had the opportunity to take the initiative. The intellectuals, united in the idea that urgent reforms should be made in the management of the state and the people, saved the country from enemy occupation after five years of struggle. But after this success, very different ideas arose. The leading people who worked together under the roof of the Grand National Assembly of Turkey and saved the country from enemy occupation differed from each other in terms of methods and goals. The first group, the "defence of rights", proclaimed the Republic and began radical changes, despite the fact that the other group was looking for the possibility of maintaining the caliphate. Our aim in this study is to reveal these similarities by focusing on the works, statements and perspectives of two symbolic names that have been frequently adopted by opposition groups in recent times: the great poet of Islam, Mehmed Akif, and the founder of the secular republic, Mustafa Kemal Ataturk.


DOI :10.26650/B/AA07.2022.011.18   IUP :10.26650/B/AA07.2022.011.18    Full Text (PDF)

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Sorunlar ve Çözüm Yolları Hakkında Mütevazi Tespitler: Mehmed Akif ve Mustafa Kemal

Cezmi Eraslan

Klasik olarak Osmanlıcı, İslamcı ve Batıcı olarak kategorize edilen Osmanlı İmparatorluğu’nun son nesil aydınlarının devletin ve toplumun zor zamanlarıyla ilgili yaptıkları tespitler birbirlerine oldukça benzerdir. Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda imzalanan Mondros Mütarekesi ile mevcut yönetim yenilgiyi kabul edince asker, sivil, bürokrat aydın kesim öncelik almak fırsatı bulmuştur. Devlet ve millet yönetiminde acilen reform yapmak konusunda birleşen aydınlar, yaklaşık beş yıllık bir mücadeleden sonra ülkeyi düşman işgalinden kurtardılar. Ancak bundan sonra yapılacaklar konusunda çok farklı yaklaşımlar ortaya çıktı. Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında birlikte çalışarak temel hedef olan ülkeyi düşman işgalinden kurtarmayı başaran lider kadro arasında yöntem ve hedefler bakımından yollar ayrılmıştır. Mecliste ikinci grubu oluşturanların bir şekilde hilafet ile yola devam etme arayışlarına karşın birinci müdafaa-i hukuk grubu Cumhuriyet ilan ederek köklü değişikliklere girişmiştir. Bu çalışmada amacımız, son dönemde karşıt gruplar tarafından sıklıkla sahiplenilen ve savunulan milli mücadelenin iki sembolik isminin problemlere bakış açılarının benzerlikleri üzerinde durmak ve çözüm olarak ifade ettikleri düşüncelerindeki benzerliklere işaret etmektir. Söz konusu lider şahsiyetler; İslam’ın büyük şairi Mehmed Âkif ve laik cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’tür.



References

  • Atatürk, Nutuk, I, Devlet Kitapları, İstanbul 1973. google scholar
  • Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (ASD), II, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1997. google scholar
  • Atay, Falih Rıfkı, Çankaya -Atatürk’ün Doğumundan Ölümüne Kadar Bütün Hayat Hikâyesi, Doğan Kardeş Basımevi, İstanbul 1969. google scholar
  • Cebesoy, Ali Fuat, Milli Mücadele Hatıraları, Vatan Neşriyat, İstanbul 1953. google scholar
  • Edib, Eşref, Mehmed Âkif, Hayatı, Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, c. I, Sebilürreşad Matbaası, İstanbul 1962. google scholar
  • Eraslan, Cezmi, “Türk Demokrasi Tarihinde Halkın Rüşt’ü Tartışması Üzerine Notlar”, Milli Mecmua, sayı 13, İstanbul Mart-Nisan 2020, s. 34-40. google scholar
  • ________, Yakın Dönem Türk Düşüncesinde Halkçılık ve Atatürk, Kum Saati Yayınları, İstanbul 2003. google scholar
  • Ersoy, Mehmed Âkif, Safahat -Edisyon Kritik, haz. M. Ertuğrul Düzdağ, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990. google scholar
  • Fığlalı, Ethem Ruhi, Atatürk’ün Din ve Laiklik Anlayışı, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2008. google scholar
  • Gülmez, Gülnihal, “1933 Sonrası Türkiye’ye Sığınan Nazi Karşıtı Aydınlar ve Karşılaştırmalı Edebiyatın İki Kurucu Adı: L. Spitzer ve E. Auerbach”, der. P. Yazgan - F. Tilbe, Türk Göçü 2016 Seçilmiş Bildiriler I, Transnational Press, London 2016, s. 237-244. google scholar
  • Hüsrev Gerede’nin Anıları, yay. haz. Sami Önal, Literatür Yayınları, İstanbul 2002. google scholar
  • İnkılap, nr. 127, 4 Kânun-ı Sani 1931. google scholar
  • Nadi, Yunus, Kurtuluş Savaşı Anıları, Çağdaş Yayınları, İstanbul 1978 google scholar


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.