Tradition of Knowledge in the Mamluk Period (13th-14th Centuries)
Reading the Mamluk ʿUlamāʾ Through Private Correspondence: al-Ṣafadī and His Ikhwāniyyāt
Güllü YıldızKhalīl ibn Aybak al-Ṣafadī (d. 764/1363), as one of the prominent figures in the scholarly life of the fourteenth century Mamluks is recognized especially with his works on history and Arabic literature. One of these works entitled Alḥā n al-sawājiʿ bayna al-bādī wa-al-murājiʿ is a compilation of letters exchanged with contemporary scholars, scribes and litterateurs. It is composed under the name of the correspondent in the alphabetical order and provides biographical information about the correspondent before recording the letters. Thus it is a unique example of its genre as being a mélange of biographical dictionary and epistolary collection. This study, referring to the work under examination analyzes the scholarly milieu of al-Ṣafadī and the dimensions of relationship with his entourage. Examining the text as an historical source rather than a literary work, this study focuses on the source value of private letters which is called ikhwāniyyāt. Finally, it investigates why al-Ṣafadī felt the need to compile Alḥā n alsawāji ʿ since most of the material in this work, both letters and biographical information, were already included in his other works; Tadhkira, al-Wāfī bi’l-wafayāt and A‘yān al-‘aṣr.
Memlük Ulemasını Şahsi Yazışmalardan Okumak: Safedî ve İhvâniyyâtı
Güllü Yıldız14. asır Memlük âlimlerinden Halîl b. Aybek es-Safedî (ö. 764/1363), özellikle tarih ve edebiyat alanındaki eserleri ile tanınır. Bu eserlerinden biri çağdaşı âlim, kâtip ve ediplerle mektuplaşmalarını bir araya getirdiği Elhânü’s-sevâciʿ beyne’l-bâdî ve’l-mürâci‘dir. Muhataplarının isimlerine göre alfabetik olarak düzenlenen ve yazışmalarına geçmeden evvel haklarında biyografik malumat verilen bu eser, tabakat ve mektup türlerini bir araya getirmesiyle türünün bilinen tek örneği olarak değerlendirilir. Bu çalışma söz konusu esere dayanarak Safedî’nin ilmî çevresi ve bu çevreyle irtibatının boyutlarını incelemektedir. Mektupların edebî yönünden ziyade tarihsel kaynaklığına odaklanan bu çalışmada, ihvâniyyât denilen şahsi mektuplaşmaların ilmî hayat hakkında ne türden veriler sunabileceği örnekleriyle ortaya koyulmaktadır. Böylece 14. asrın ilmî hayatında öne çıkan kişiliklerden biriolarak Safedî’nin, çağdaşı âlim, kâtip ve ediplerle şahsi ve mesleki ilişkileri tasvir edilerek bu ilişkilerin mahiyeti ve taraflarının gözünden nasıl değerlendirildiği ele alınmaktadır. Son olarak, Safedî’nin gerek mektupları gerekse biyografik malumatı, diğer eserlerinden et-Tezkire, el-Vâfî bi’l-vefeyât ve A‘yânü’l-asr’da yer verdiği halde yeni bir çerçeve ile telif etme gereğini neden hissettiği sorusu cevaplanmaya çalışılmaktadır.
