Medical Activities of American Board in Turkey (1833-1923)
In the 1820s, the American Board began with the sending of the first medical missionaries to the Ottoman land for medical practice. Further, the first medical missionaries were itinerant doctors. Although an itinerant practice system was still being set up at that time, the American Board was continuing with its work by setting up dispensaries for temporary interventions and prescribing medications to patients from other regions as well. Medical missionaries were trained to handle both medicinal and religious matters. In the 1880s, the American Board was institutionalized through the establishment of hospitals, medical schools, nursing schools, and pharmacies in provinces such as, Antep, Mardin, Talas, Merzifon, Van, Erzurum, Sivas, Adana, Konya, Diyarbakır, and İstanbul. Besides the medical practices, the first School of Medicine in Anatolia was opened in Antep by missionaries. Moreover, the missionaries also tried to reach the nearby regions of the centers where the hospitals were situated via mobile healthcare missionary practices. Even though there was a reaction against the religious and educational institutions in the Ottoman society, the insufficiencies in the state in terms of healthcare, and all people being able to benefit from health institutions, enabled missionaries to work in a more convenient way in this field. In “the medical missionary,” with the opportunities offered by their occupations, the healthcare organizations’ missionaries, such as hospitals and dispensaries, spread the message of Christianity to the wider population by building close relationships with people.
AMERİKAN BOARD MİSYONERLERİNİN TÜRKİYE’DEKİ SAĞLIK FAALİYETLERİ (1833-1923)
Amerikan Board, 1820 yılında ilk misyonerlerini Osmanlı topraklarına gönderdiği tarihten 13 yıl sonra sağlık çalışmaları için tıp misyonerlerini Osmanlı topraklarına göndermeye başlamıştır. Bu ilk tıbbi misyonerler gezici hekimlik yapmaktaydılar. Gezici doktorluk sistemi sürekli devam etmekle birlikte, Amerikan Board öncelikle geçici müdahalelerinin yapıldığı ve özellikle ayakta tedavi edilen hastalara ilaçların yazıldığı dispanserler kurarak çalışmalarını sürdürmüşlerdir. Tıbbi misyonerler hem tıp hem de dini konularda eğitilmişlerdi. 1880’lerden itibaren Amerikan Board, Antep, Mardin, Talas, Merzifon, Van, Erzurum, Sivas, Adana, Konya, Diyarbakır ve İstanbul gibi illerde hastane, tıp okulu, hemşire sınıfı ve eczaneler kurarak kurumsallaşma yoluna gitmiştir. Hastane çalışmalarının yanı sıra Anadolu’da ilk Tıp Okulu da Antep’te misyonerlerce açılmıştır. Yine hastanelerin bulunduğu merkezlere yakın çevrelere gezici sağlık misyonerliğiyle ulaşmaya çalışmışlardır. Osmanlı toplumunda din ve eğitim kurumlarına karşı zaman zaman tepki duyulmuş ise de sağlık kurumlarından tüm sınıfların yararlanması ve devletin sağlık alanındaki yetersizliği misyonerlerin bu alanda daha rahat çalışmasına sebebiyet vermiştir. “Tıbbi Misyon” olarak adlandırılan bu misyon türünde, misyonerler hastane ve dispanser gibi sağlık kuruluşlarında mesleklerinin verdiği imkanla insanlarla yakın ilişki içerisine girerek, daha geniş kesimlere Hristiyanlığı yayma fırsatını bulmuşlardır.
