Constructing a Perspective: Female Gaze in Ceylan Özgün Özçelik’s Film Inflame
Beril UğuzThe female gaze should be viewed as an evolving concept and a continually progressive process rather than a phenomenon limited to a specific definition. Definitions assigned thus far present films associated with the female gaze as narratives that convey a woman’s perspective, subjectivity, emotions, and experiences from her own point of view and articulate or elicit her feelings. The female gaze questions the narrative and cinematographic patterns of traditional (Hollywood) movies, also known as the cinema of male directors. The female gaze strives to use a different cinematic language to present societal experiences and subjectivities distinctive to women. This study utilizes the cinematography and mise-en-scène techniques applied in director Ceylan Özgün Özçelik’s film Inflame (Kaygı, 2017) to investigate how the female gaze is constructed in contemporary Turkish cinema. To this end, it employs textual film analysis techniques, focusing on visual and auditory elements from a feminist perspective. The analysis of Inflame evidences that it is viewed entirely from the perspective of the female protagonist. It uses cinematographic tools that showcase her optical and mental gaze as well as her perceptions and thus engage the audience in her experiences. Some of these tools include point-of-view shots, close-ups, over-the-shoulder shots, selective focus, handheld cameras, reaction shots, subjective diegetic sounds, and flashbacks. The lighting, sound, color palette, costumes, set design, and props represent some of the elements of the mise-en-scène, which is designed to visually and audibly evoke the female protagonist’s emotions in the audience. The film does not strictly adhere to traditional cinematic patterns, both in terms of its narrative and cinematography. Instead, it opts for disruptive and provocative means of engaging and exciting the audience, for instance, characters looking straight into the camera, unrestful themes, non-linear narratives, and moving cameras. Given this context, it becomes apparent that the film Inflame, directed by a woman, employs specific cinematographic and mise-en-scène techniques in constructing the female gaze.
Bir Perspektifin İnşası Olarak Ceylan Özgün Özçelik’in Kaygı Filminde Dişil Nazar
Beril UğuzDişil nazar, tanımı belirli kalıplar içine sınırlandıracak bir kavram olmaktan çok süreçsel olarak gelişen ve evrilmeye devam eden bir kavram olarak görülmelidir. Bugüne kadar yapılan tanımlara bakıldığında sinemada dişil nazar denildiğinde, kadın bakış açısını, öznelliğini ve duygularını, kadınlara ait deneyimleri kadının gözünden, onun perspektifinden ve onun hissettiği biçim ile aktarmayı amaçlayan filmler ilk olarak akla gelir. Bununla birlikte dişil nazar, erkek yönetmenlerin sineması olarak bilinen geleneksel Hollywood sinemasının anlatı ve sinematografik kalıplarını sorgular, kadının toplumda sahip olduğu farklı deneyim ve farklı öznellikleri farklı bir sinemasal dil ile ortaya koymaya çabalar. Bu çalışma yakın dönem Türk sinemasında Ceylan Özgün Özçelik’in yönetmenliğini yaptığı Kaygı (2017) filminde dişil nazarın sinematografi ve mizansen araçları kullanılarak nasıl kurgulandığını araştırmayı hedeflemektedir. Bu amaçla filmde görsel ve işitsel araçlara odaklanmayı öneren filmsel metin analiz tekniğinden faydalanılmış ve bu analiz feminist bir perspektif ile ele alınmıştır. Kaygı bu çerçevede analiz edildiğinde, filmin baştan sona kadın karakterin bakış açısından çekildiği ve onun hem optik hem de zihinsel bakış ve algılayışını seyirciye gösterecek ve hissettirecek sinematografik araçların tercih edildiği dikkat çeker. Öznel plan, yakın plan, omuz arkası görüş noktası, seçmeli netlik, sallantılı el kamerası, tepki planı, öznel diegetik ses, geriye dönüş bu araçlardandır. Karakterin duyguları ve hisleri ön planda tutularak filmin mizanseni seyirciye bu duyguları görsel ve işitsel olarak hissettirecek biçimde tasarlanmıştır. Işık, ses, renk paleti, kostüm, dekor, mekân ve aksesuarlar ile oyunculuk bu mizansen araçlarındandır. Film gerek anlatı gerekse sinematografik olarak geleneksel sinema kalıplarının tamamıyla içinde kalmayı tercih etmez, seyirciyi rahatsız ederek uyarmayı amaçlayan araçları kullanmayı tercih ettiği dikkat çeker. Doğrudan kameraya bakan karakter, rahatsız edici temalar, çizgisel zaman dışılık, hareketli kamera bu araçlardandır. Bu bağlamda bir kadın yönetmen tarafından çekilmiş olan Kaygı filminin dişil nazar inşasında özel olarak kullanılan mizansen ve sinematografi araçlarının varlığı gözlenmiştir.
