ABDULLÂH HÂTIFÎ’NİN HAYATI VE BİR TARİH KAYNAĞI OLARAK TİMURNÂME’SİNİN DEĞERİ
Mevlana Abdurrahmân Câmî’nin kız kardeşinin oğlu Abdullah Hâtıfî, Timurlular devrinin sonu ile Safevî döneminin başlarını idrak etmiş hamse sahibidir. Şehnâme tarzında kaleme alınan Timurnâme, tarihe dâir nazm ettiği iki eserinden biri olup, Emir Timur’un doğumundan vefatına kadarki seferlerini içerir. Türk edebiyatında Lâmi’î, Fuzûlî ve Halîfe’nin eserlerinde tesiri görülen Hâtıfî, Mirzâ Hüseyin Baykara ve onun dostu ve veziri Alişîr Nevâyi’nin himâyesine mazhar olup, dönemin Timurlu hükümdarının isteği üzerine Timûrnâme’yi kaleme almıştır. Eserin beyit sayısı nüshalarda farklılık göstermekle birlikte 4700’ün üzerinde olduğunu söylemek mümkündür.
Bu çalışmada Abdullah Hâtıfî’nin hayatı, Timurnâme adlı eserinin nüshaları, I. Bayezid dönemi Osmanlı tarihi için önemi ile müellifin edebî metinlerle ilgili görüşü hakkında bilgi verilecektir.
ABDULLAH HÂTIFÎ’S LIFE AND HIS TİMURNÂME’S VALUE AS A HISTORICAL SOURCE
Abdullah Hâtıfi, the son of Mevlana Abdurrahman Câmî’s sister, lived during the late Timurid and early Safevid eras and he created a hamse. Timurnâme written by him in the style of şehname was one of his two poetic works on history. This work includes the military campaigns of Timur from his birth to death. In the Turkish literature, the impact of Hâtıfî can be observed on the works of Lâmi’î, Fuzûli and Halife. He received auspices of Mirzâ Hüseyin Baykara and his friend and vizier Alişîr Nevâyi and he wrote Timurnâme upon the request of the Timurid sovereign of the time. Although it differs from copy to copy the number of verses in the work is more than 4700.
In this study, the life of Abdullah Hâtıfi, the copies of Timurnâme, the reliability of his Timurnâme as a historical source and his opinions concerning the literary texts of Beyazid I. era, which are significant for the Ottoman history, will be explained and discussed.