Article


DOI :10.18345/iuturkiyat.370045   IUP :10.18345/iuturkiyat.370045    Full Text (PDF)

IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?

Abdul Ahat Andican

The most controversial historical source related to Timurid history is Tuzukat-i Timuri, allegedly written by the conqueror Timur (Tamerlane) himself and was presented to Baburid emperor Shah Jahan in 1636. The book was translated into English by Major William Davy under the title Timour’s institutes: political and military (year), with the claim that the source was authentic. Beginning in the second half of the 19th century, criticisms have arisen in Western scholarly circles and the book was regarded as a forgery by some researchers because of the absence of the original Turkish manuscript, which was never mentioned in the works of official chroniclers such as Yazdi and Şami and because of the conflict between Timur’s memories and the historical facts mentioned in the book. Today, academic historians who work on Timurid history deny the authenticity of Tuzukat-i Timuri and do not use it as a primary historical source. However, the book continues to be a reference for popular historians who aim to romanticize Timur’s life. The campaign to create a Timur cult was launched in the 1990s by Islam Karimov, first president of independent Uzbekistan, thereby bringing the issue to a different dimension. Uzbek scholars required to support this political project have been obliged to conduct many studies on the authenticity of Tuzukat-i Timuri without making any scientific assessment of its authentication. With this development, a new concept has begun to spread among scholars: even if the Tuzukat was not written by Timur himself, it still reflects the political, administrative, and military characteristics of his reign, and therefore, it is a valuable reference on Timurid history. The interesting point is that despite continued discussions of Tuzukat-i Timuri for almost 200 years, no historian has conducted any comprehensive study on the authenticity of the book by comparing it to the works of Timurid era chroniclers. In our opinion, to decide on the Tuzukat-i Timuri’s authenticity and determine whether the book reflects the characteristics of Timur’s reign or not, the historical background of the book must be examined in detail in the light of contemporary sources. Furthermore, the fidelity of its content must be analyzed in relation to Şami’s Zafarnâma, which was written under the supervision of Timur himself and Zafarnâma of Yazdi, who had access to all materials in Timur’s estate. Investigatingthe sources used by the author of the Tuzukat is also important. Thus, this study aims to examine the authenticity of the Tuzukat-ı Timuri in the light of original sources from the Timurid period and to determine whether or not this book can be used as a primary historical reference.

DOI :10.18345/iuturkiyat.370045   IUP :10.18345/iuturkiyat.370045    Full Text (PDF)

TÜZÜKAT-I TİMURİ GERÇEK Mİ VE GEÇERLİ BİR BİRİNCİL TARİHÎ KAYNAK OLARAK KULLANILABİLİR Mİ?

Abdul Ahat Andican

Timur tarihi ile ilgili en tartışmalı kaynak, bizzat Timur tarafından yazılmış olduğu iddiasıyla 1636 yılında Baburlü Hükümdarı Şahcihan’a sunulan Tüzükat-ı Timuri’dir. Kitap, gerçek bir tarihi kaynak olduğu iddia edilerek 1783 yılında Major Davy tarafından The institutes political and military of Timour başlığı altında İngilizceye çevrilmiştir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, Türkçe aslının bulunmayışı, Yezdi ve Şami gibi Timurlu tarihçilerde bahsinin hiç geçmeyişi ve Timur’un hatıralarının bazı kısımlarının gerçek tarihi olaylarla örtüşmemesi gibi nedenlerle batılı yazarlar arasında kitabın gerçek olmadığı yönünde eleştiriler başlamış ve bazı yazarlarca kitap sahte olarak nitelenmiştir. Günümüzde, özellikle Timur tarihi konusunda çalışma yapan akademisyen tarihçilerin Tüzükat-ı Timuri’yi gerçek bir tarihi kaynak olarak kabul etmedikleri ve çalışmalarında birincil kaynak olarak kullanmadıkları görülmektedir. Buna karşın kitap, Timur tarihini romantikleştirmeyi hedefleyen popüler tarihçiler için verimli bir kaynak olmaya devam etmektedir. Bağımsız Özbekistan’ın ilk devlet başkanı İslam Kerimov’un 1990’lı yıllardan itibaren başlattığı bir Timur kültü yaratmak politikası konuyu farklı bir boyuta taşımıştır. Bu siyasal projeyi desteklemeleri istenen Özbek aydınları, hiçbir bilimsel değerlendirme yapmaksızın, Tüzükat-ı Timuri’nin gerçekliği üzerine çalışmalar yapmak zorunda kalmışlardır. Bu gelişmeyle birlikte tarihçiler arasında Tüzükat gerçekten Timur tarafından yazılmamış olsa da Timur döneminin siyasi, idari ve askerî değerlerini yansıtmaktadır. Dolayısıyla Timur tarihi çalışmaları için değerli bir tarihi kaynaktır şeklinde yeni bir görüş tartışılmağa başlamıştır. İlginç olan nokta, neredeyse iki yüzyıldan bu yana Tüzükat-ı Timuri ile ilgili olarak devam edegelen tartışmalara rağmen, hiçbir tarihçinin, Tüzükat’ı, Timur dönemi tarihleri ile ayrıntılı bir şekilde karşılaştırmak suretiyle, kitabın gerçek olup olmadığını ortaya koyabilecek bir çalışma yapmamış olmasıdır. Kanaatimize göre, Tüzükat-ı Timuri’nin gerçekten Timur dönemi uygulamalarını yansıtıp yansıtmadığını anlamanın yolu, kitabın tarihsel geçmişini özgün kaynakların ışığında incelemek, kitabın içeriği ile bizzat Timur’un gözetiminde yazılmış Şami’nin ve Timur dönemi kaynaklarına geniş bir ulaşım imkânı olan Yezdi’nin Zafernâme’lerini mukayese ederek uygunluk derecesini saptamaktan geçmektedir. Çelişkili noktalarda ise yazarın bunları nereden almış olabileceğini araştırmak gerekmektedir. Bu makalede Tüzükat-ı Timuri’nin gerçekliği ve Timur tarihi için birincil bir kaynak olarak kullanılıp kullanılamayacağı konuları, dönemin orijinal kaynakları ışığında geniş bir şekilde tartışılmış ve varılan sonuçlar takdim edilmiştir. 


PDF View

References

  • Abu’l Fazl Allami, Akbarnāmā, Çev. Henry. Beveridge, Asiatic Society of Bengal, Calcutta, 1907. google scholar
  • Abu’l-Fazl Allami, Ain-i Akbari, Çev. Francis GLADWIN, J. Sewel and Co, London, 1800. google scholar
  • AKA, İsmail, Timur’un Ankara Savaşı (1402) Fetihnâmesi, Türk Tarihi Belgeleri Dergisi, c. XI, s. 15, 1981-1986, s. 1-23. google scholar
  • ANDO, Shiro, The Shaykh al-İslâm as a Timurid Office: A Preliminary Study, Islamic Studies (Islamabad) 33: 2-3 (1994). google scholar
  • ANDO, Shiro, Timuridische Emire nach dem Mu‘izz al-ansab, Untersuchung zur Stammesaristokratie Zentralasiens im 14. und 15. Jahrhundert, Klaus Schwarz Verlag, Berlin, 1992. google scholar
  • BABUR, Zahiruddin Muhammed, Vekayi, Babur’un Hatıratı, Çev. Reşit Rahmeti ARAT, TTK, Ankara, 1987. google scholar
  • BROWN, Edward G., A History of Persian Literature under Tatar Dominion, 1265- 1502, Cambridge University Press, Cambridge, 1920. google scholar
  • Cihangir Şah, Tüzükat-ı Cihangirî, (The Tuzuk-i Jahangiri or Memoirs of Jahangir, (Henry Beveridge) , Royal Asiatic Society, London, 1909. google scholar
  • CLAVİJO, Ruy González de, Embassy to Tamerlane 1403-1406, Çev. Guy le STRANGE, Taylor & Francis Group, New York, 2005. google scholar
  • EFENDİYEV, Oktay, Azerbaycan Safeviler Dövleti, Şark-Garb, Bakü, 2007. google scholar
  • FİSCHEL, Walter J., A New Latin Source on Tamerlane’s Conquest of Damascus-1400/1401, B. De Mignanelli’s “Vita Tamerlani” 1416, Oriens, Vol. 9, No.2, Dec. 1956, s. 201-232. google scholar
  • GÖRGÜN, Tahsin, Tecdid, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 40, s. 234-9. google scholar
  • Hasan-ı Rumlu, Ahsenü’t-Tevârih, Çev. Mürsel ÖZTÜRK, TTK Yayınları, Ankara, 2006. google scholar
  • Humayun Şah, Tezkire al Vakiât (Private Memoirs of the Moghul Emperor Humāyun), Çev. Charles STEWART, Oriental Translation Fund, London, 1832. google scholar
  • KAZVİNİ, Muhammad Âmin, Pâdişâhnâma, MS British Library, Or. 173, fol. 124. google scholar
  • LAHORİ, Abd’al-Hamid, Padişahnâma, Calcutta, College Press, 1867-1868. google scholar
  • LAMB, Harold, Tamerlane: The Earth Shaker, R.M. McBride, New York, 1928. google scholar
  • LORENSKY, Paul, Coordination in space and time: Architectural chronograms in Safavid Iran, (New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society, Ed. Colin P. Mitchell), Routledge, Oxon, 2011. google scholar
  • Müizz’ül Ensab, Bibliothèque Nationale, Ancien Fonds, 67, Paris. google scholar
  • NATANZİ, Muiniddin, Müntahab’üt Tavarih (Muiniy Tarihları Tanlanması), O’zbekiston, Toşkent, 2011. google scholar
  • RİEU, Charles, Catalogue of the Persian manuscripts in British Museum, Longmans & Co, London, 1879. google scholar
  • Siyaq-I Nizam, Futuhat-e Homayun (Les victories Augustus), Terc. Charhyar ADLE, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Etudes Arabo-Islamiques, INALCO, 1977. google scholar
  • SYKES, Percy Molesworth, A History of Persia, Mc Millan, London, 1915. google scholar
  • ŞAMİ, Nizamüddin, Zafernâme, Çev. Necati LUGAL, TTK Yayınları, Ankara, 1987. google scholar
  • ŞİMŞİRGİL, Ahmet, Emir Timur, Timaş Yayınları, İstanbul, 2017. google scholar
  • Tacü’s-Selmâni, Tarihnâme, Çev. İsmail AKA, TTK, Ankara, 1999. google scholar
  • VİNCENT, A. Smith, Akbar: The Great Mogul, Clarendon Press, Oxford, 1917. google scholar
  • WALTER, Gérard, Le Mémorial des Siècles: XIVe siècle les hommes Tamerlan, Albin Michel, Paris, 1963. google scholar
  • WARD, Steven R., Immortal, A Military History of Iran and its Armed Forces, Georgetown University Press, Washington DC, 2009. google scholar
  • YEZDİ, Şerefüddin Ali, Zafar-nâmah: Târîh-i Umûmî-yi mufassal-i Îrân dar davra-i Timûriyân, Ed. Muhammad ABBÂSÎ, Tahran 1336/1957-1958. google scholar
  • YEZDİ, Şerefüddin Ali, Zafarnoma, Ed. Bernabek İŞPULATOV, Şark Naşriyatı, Toşkent, 1997. google scholar
  • YEZDİ, Şerefüddin Ali, Emîr Timur (Zafernâme), Ed. Ahsen Batur, Selenge Yayınları, İstanbul, 2013. google scholar
  • YUSUPOVA, D., Amir Temur Saltanatı Davlat Tuzılışi Masalasiga Dair, Amir Temur va İnsan Manfaatları, Amir Temur Savokları, c. 1, Şark Naşriyatı, Toşkent, 1988, s. 29-33. google scholar

Citations

Copy and paste a formatted citation or use one of the options to export in your chosen format


EXPORT



APA

Andican, A.A. (0001). IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?. Journal of Turkology, 27(2), 33-83. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370045


AMA

Andican A A. IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?. Journal of Turkology. 0001;27(2):33-83. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370045


ABNT

Andican, A.A. IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?. Journal of Turkology, [Publisher Location], v. 27, n. 2, p. 33-83, 0001.


Chicago: Author-Date Style

Andican, Abdul Ahat,. 0001. “IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?.” Journal of Turkology 27, no. 2: 33-83. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370045


Chicago: Humanities Style

Andican, Abdul Ahat,. IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?.” Journal of Turkology 27, no. 2 (Dec. 2024): 33-83. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370045


Harvard: Australian Style

Andican, AA 0001, 'IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?', Journal of Turkology, vol. 27, no. 2, pp. 33-83, viewed 25 Dec. 2024, https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370045


Harvard: Author-Date Style

Andican, A.A. (0001) ‘IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?’, Journal of Turkology, 27(2), pp. 33-83. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370045 (25 Dec. 2024).


MLA

Andican, Abdul Ahat,. IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?.” Journal of Turkology, vol. 27, no. 2, 0001, pp. 33-83. [Database Container], https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370045


Vancouver

Andican AA. IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?. Journal of Turkology [Internet]. 25 Dec. 2024 [cited 25 Dec. 2024];27(2):33-83. Available from: https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370045 doi: 10.18345/iuturkiyat.370045


ISNAD

Andican, AbdulAhat. IS TUZUKAT-I TİMURİ AUTHENTIC AND CAN IT BE USED AS A VALID PRIMARY HISTORICAL SOURCE?”. Journal of Turkology 27/2 (Dec. 2024): 33-83. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370045



TIMELINE


Submitted23.10.2017
Accepted05.12.2017

LICENCE


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.