Journal of Economy Culture and Society

SUBMITINFORMATION
EnglishTürkçe

Article


DOI :10.18368/IU/sk.58323   IUP :10.18368/IU/sk.58323    Full Text (PDF)

SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI

Yücel Bulut

Bu yazıda, Gökalp’in ‘hars-medeniyet’ yaklaşımı irdelenmektedir. Gökalp’in harsmedeniyet kuramı, yaygın olarak, Türk ve Müslüman kimliğimizi korumayı başararak nasıl Batılılaşabileceğimizin formülünü sunan bir yaklaşım olarak kabul görmüş ve işlenmiştir. Bu çalışmada ise, söz konusu kuramın bir başka özelliğine dikkat çekilmeye çalışılacaktır. Bu yazının temel iddiası; batılılaşma konusunda devlet ve toplum olarak yaşadığımız zihniyet problemlerini çözme iddiası taşıyan hars-medeniyet kuramının, aynı zamanda, düşünce ve uygulama noktasında pek çok potansiyel sorunu beraberinde getirdiğidir. Söz konusu sorunlar; kültür ve medeniyet kavramlarının birbirlerine karşıt anlamlarla yüklü kavramlar olarak kavranmasından ve özellikle de ‘Türklük’ kavramının içerdiği çelişik kavramlaştırmadan kaynaklanmaktadır. Bu makalede, söz konusu sorun alanları öncelikle kültür ve medeniyet kavramının etimolojik gelişimini ele alarak gösterilmeye çalışılıyor. Ardından Gökalp’in genel toplum anlayışı, Türk toplumuna ilişkin yaklaşımları ve özelde de ‘hars-medeniyet’ kuramı değerlendiriliyor. Son olarak da, Gökalp’in kavramlarının ve kuramının içeriği, çelişik yönlerini gösterecek şekilde eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutuluyor. 

Keywords: Ziya Gökalp, Emile Durkheim, Türk Sosyolojisi, Kültür, Medeniyet
DOI :10.18368/IU/sk.58323   IUP :10.18368/IU/sk.58323    Full Text (PDF)

Title

Yücel Bulut

In this article, Gökalpian approach to culture and civilization has been focused on. His theory of culture and civilization has been widely accepted and analyzed as an approach serving as the formula of how to Westernize while preserving Turkish and Muslim identities concurrently. In this study, another point regarding this theory will be discussed in detail. The main assertion of this essay is that the Gökalpian theory of culture and civilization, which claims to solve mentality problems of Turkish state and society in terms of Westernization, also brings various potential problems regarding theory and praxis. These problems stem from conflicting conceptions of culture and civilization, and especially from contradictory contents of ‘Turkishness’ concept. This article tries to demonstrate the mentioned problematic areas initially by dealing with the etymological developments of culture and civilization concepts. Thereafter, the Gökalpian understanding of society in general, his approaches on Turkish society, and specifically his theory of culture and civilization are analyzed. Finally, a critical evaluation of the content of Gökalpian concepts and theory is provided which aims to display their contradictory aspects.

Keywords: Ziya Gökalp, Emile Durkheim, Turkish Sociology, Culture, Civilization.

PDF View

References

  • Adorno, Theodor W. ve Horkheimer, Max (2011), Sosyolojik Açılımlar: Sunular ve Tartışmalar, Çev. M. Sezai Durgun ve Adnan Gümüş, Ankara, BilgeSu Yay. google scholar
  • Ahıska, Meltem (2005), Radyonun Sihirli Kapısı: Garbiyatçılık ve Politik Öznellik, İstanbul, Metis Yayınları. google scholar
  • Berkes, Niyazi (1959), Turkish Nationalism and Western Civilization, New York, Columbia University Press. google scholar
  • Bulut, Yücel (2008), “Hasan Ali Yücel: İcraatları ve Eserleriyle Bir Eğitim Bakanının Portresi”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 6, sayı 12, s. 665-684. google scholar
  • Edles, Laura Desfor (2006), Uygulamalı Kültürel Sosyoloji, Çev. Cumhur Atay, İstanbul, Babil Yayınları. google scholar
  • Elias, Norbert (2000), Uygarlık Süreci, C. I, Çev. Ender Ateşman, İstanbul, İletişim Yayınları. google scholar
  • Elias, Norbert (2002), Uygarlık Süreci, C. II, Çev. Erol Özbek, İstanbul, İletişim Yayınları. google scholar
  • Gökalp, Ziya (1972), Hars ve Medeniyet, yeni ilavelerle 2. baskı, Ankara, Diyarbakır’ı Tanıtma ve Turizm Derneği Yayınları. google scholar
  • Gökalp, Ziya (1981), “Milli Terbiye I”, Ziya Gökalp, Makaleler V, Rıza Kardaş (haz.), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. google scholar
  • Gökalp, Ziya (1990), Türkçülüğün Esasları, Mehmet Kaplan (haz.), İstanbul, MEB Yayınları. google scholar
  • Gökalp, Ziya (1996), Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak, İstanbul, Kamer Yayınları. google scholar
  • Heyd, Uriel (2001), Türk Milliyetçiliğinin Kökleri, Çev. Adem Yalçın, İstanbul: Pınar Yayınları. google scholar
  • İlyasoğlu, Aynur (1985), “Türkiye’de Sosyolojinin Gelişmesi ve Sosyoloji Araştırmaları”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul: İletişim Yay., C. 8, s. 2164-2174. google scholar
  • Nirun, Nihat (1999), Sistematik Sosyoloji Açısından Ziya Gökalp, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. google scholar
  • Parla, Taha (1993), Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm, Füsun Üstel ve Sabir Yücesoy (yay. haz.), 2. baskı, İstanbul, İletişim Yayınları. google scholar
  • Sinanoğlu, Suat (1988), Türk Hümanizmi, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları. google scholar
  • Thomas, Helen (2012), “Kültür/Doğa”, Çev. İhsan Çapçıoğlu, Chris Jenks (ed.), Temel Sosyolojik Dikotomiler, İhsan Çapçıoğlu (çev. ed.), Ankara, Birleşik Yayınevi, s. 159- 177. google scholar
  • Thompson, John B. (2013), İdeoloji ve Modern Kültür: Kitle İletişimi Çağında Eleştirel Toplum Kuramı, Çev. İdil Çetin, Ankara, Dipnot Yayınları. google scholar
  • Tönnies, Ferdinand (2000), “Gemeinschaft-Gesellschaft”, Çev. Ahmet Aydoğan, Şehir ve Cemiyet: Weber, Tönnies, Simmel, Ahmet Aydoğan (haz.), İstanbul: İz Yayıncılık, s. 185-217. [Tönnies’in bu yazısının bir başka tercümesi için bkz. F. Tönnies, “Cemaat ve Cemiyet Nazariyesi”, çev. Prof. Dr. Fındıkoğlu, İÜ Hukuk Fakültesi Mecmuası, 1944, C. IX, S. 3-4, s. 712-748.] google scholar
  • Türkdoğan, Orhan (1978), Ziya Gökalp Sosyolojisinde Bazı Kavramların Değerlendirilmesi, 3. baskı, İstanbul, Türk Kültür Yayını. google scholar
  • Tylor, Edward Burnett (1871), Primitive Culture: Researches into the Development of Mythology, Philosophy, Religion, Art and Custom, 2 cilt, Londra, Bradbury, Evans and Co., Printers, Whitefriars. google scholar
  • Ülken, Hilmi Ziya (1940), “Tanzimattan Sonra Fikir Hareketleri”, Tanzimatın 100. Yılı Sempozyumu, İstanbul, Maarif Vekaleti, s. 757-775. google scholar
  • Williams, Raymond (2007), Anahtar Sözcükler: Kültür ve Toplumun Sözvarlığı, çev. Savaş Kılıç, 3. baskı, İstanbul, İletişim Yayınları. google scholar

Citations

Copy and paste a formatted citation or use one of the options to export in your chosen format


EXPORT



APA

Bulut, Y. (2016). SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI. Journal of Economy Culture and Society, 0(52), 79-110. https://doi.org/10.18368/IU/sk.58323


AMA

Bulut Y. SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI. Journal of Economy Culture and Society. 2016;0(52):79-110. https://doi.org/10.18368/IU/sk.58323


ABNT

Bulut, Y. SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI. Journal of Economy Culture and Society, [Publisher Location], v. 0, n. 52, p. 79-110, 2016.


Chicago: Author-Date Style

Bulut, Yücel,. 2016. “SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI.” Journal of Economy Culture and Society 0, no. 52: 79-110. https://doi.org/10.18368/IU/sk.58323


Chicago: Humanities Style

Bulut, Yücel,. “SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI.” Journal of Economy Culture and Society 0, no. 52 (Dec. 2024): 79-110. https://doi.org/10.18368/IU/sk.58323


Harvard: Australian Style

Bulut, Y 2016, 'SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI', Journal of Economy Culture and Society, vol. 0, no. 52, pp. 79-110, viewed 22 Dec. 2024, https://doi.org/10.18368/IU/sk.58323


Harvard: Author-Date Style

Bulut, Y. (2016) ‘SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI’, Journal of Economy Culture and Society, 0(52), pp. 79-110. https://doi.org/10.18368/IU/sk.58323 (22 Dec. 2024).


MLA

Bulut, Yücel,. “SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI.” Journal of Economy Culture and Society, vol. 0, no. 52, 2016, pp. 79-110. [Database Container], https://doi.org/10.18368/IU/sk.58323


Vancouver

Bulut Y. SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI. Journal of Economy Culture and Society [Internet]. 22 Dec. 2024 [cited 22 Dec. 2024];0(52):79-110. Available from: https://doi.org/10.18368/IU/sk.58323 doi: 10.18368/IU/sk.58323


ISNAD

Bulut, Yücel. “SOSYAL VE SİYASAL ARASINA SIKIŞMIŞ BİR DÜŞÜNÜR: ZİYA GÖKALP VE HARS-MEDENİYET KURAMI”. Journal of Economy Culture and Society 0/52 (Dec. 2024): 79-110. https://doi.org/10.18368/IU/sk.58323



TIMELINE


Published Online14.03.2016

SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.