Siyasal: Journal of Political Sciences

SUBMITINFORMATION
EnglishTürkçe

Research Article


DOI :10.26650/siyasal.2020.29.1.0088   IUP :10.26650/siyasal.2020.29.1.0088    Full Text (PDF)

Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960

Gencay Serter

The Republic, which was launched with a revolutionary and modernist initiative, has been in a tense relationship with the conservative thinking. This tension, formed under conditions peculiar to Turkey, has shaped both systems of thought in different periods with regard to the dynamics of the conditions peculiar to the period. During the struggle between republicanism and conservatism, at the first half of the period between 1923-1960, which includes the transition from establishment of the Republic to the multi-party system and comes to the fore as one of the most critical periods, in order to bring the modernist world view into action, beyond the administrative and legal regulations, the Republic shaped the space with a revolutionary attitude to make these initiatives dominant over the daily life. The duration between 1945-1960 has been a period which the conservative ideology became apparent again by gaining strength and continued its opposition. Space has been strategically important in ideological terms in both periods and it was actively used in the campaign of both ideological wings against each other. Accordingly, in the struggle between republicanism and conservatism, whose effects are still apparent, the 1923-1960 period, being the most critical time range, has been a period in which ideological and practical turning points occurred and left their traces on the space. In this context, the course of the struggle between conservatism and republicanism and the strategic role of the space in this struggle within the determined time period was tried to be analysed.

Keywords: Space, Conservatism, Republic, Revolution, Modernism
DOI :10.26650/siyasal.2020.29.1.0088   IUP :10.26650/siyasal.2020.29.1.0088    Full Text (PDF)

1923-1960 Arası Süreçte Türkiye’de Cumhuriyet - Muhafazakârlık Geriliminin Mekânsal Yüzü

Gencay Serter

Devrimci ve modernist bir atılımla başlayan Cumhuriyet, kurulduğu andan itibaren muhafazakâr düşünce ile gerilimli bir ilişki içerisinde olmuştur. Türkiye’ye özgü koşullar içerisinde biçimlenen bu gerilim her iki düşünce sistematiğini farklı dönemlerde, o dönemin kendi özgün koşullarının dinamiğine göre biçimlendirmiştir. Cumhuriyet ve muhafazakârlık arasında süren mücadelede Cumhuriyetin kurulmasından, çok partili hayata geçişi içerisinde barındıran ve en kritik dönemlerden biri olarak belirginleşen 1923-1960 arası dönemin ilk yarısında (1923-1945) modernist dünya görüşünü hayata geçirmek için cumhuriyet, idari ve hukuki düzenlemelerin yanında, tüm bu atılımları gerçek anlamda gündelik yaşamda hâkim kılmak amacıyla mekânı devrimci bir tavırla şekillendirmiştir. 1945-1960 arası süreç ise cumhuriyet ideolojisi karşısında muhafazakâr ideolojinin güç kazanarak yeniden görünür hale gelmeye başladığı ve muhalefetini sürdürdüğü bir dönem olarak belirmiştir. Her iki dönem içerisinde de ideolojik açıdan mekân stratejik önemde olmuş ve her iki ideolojik kanadın birbirlerine karşı sürdürdükleri mücadelede etkin şekilde kullanılmıştır. Dolayısıyla günümüzde etkileri halen görülen cumhuriyet muhafazakârlık mücadelesinde, en kritik zaman aralığı olarak ortaya çıkan 1923-1960 arası dönem ideolojik ve pratik kırılmaların yaşandığı ve bunların mekân üzerinde izler bıraktığı bir dönem olmuştur. Bu kapsamda makalede, belirlenen zaman aralığı dâhilinde, muhafazakârlık-cumhuriyet mücadelesinin seyri ve bu mücadelede mekânın oynadığı stratejik rol analiz edilmeye çalışılmıştır. 

Keywords: Mekân, Muhafazakârlık, Cumhuriyet, Devrim, Modernizm

EXTENDED ABSTRACT


Conservatism is derived from Romanesque words “conservare” and “conservatismus” which means preserve as it is. The definition of conservatism involves; preserve, modest or prudent behaviour, traditional or conformist lifestyle, metathesiophobia or opposite of change but it is difficult to define conservatism as a political term. The main reason for this difficulty is that the definition is based upon the ideology which conservatism struggles with. The scope of conservatism is formed according to the opposing ideology, and its characteristics are different from fundamentalism. In this sense, the definition of conservatism varies depending upon the time and geography, according to the ideological pole which conservatism stands against. Moreover, in this scope, the relationship between conservatism and its counterpart is always dynamic and transitive. So, the definition and contents of conservatism, which appear in the historical scene of the French Revolution, changes according to the conditions of the time and the country where conservatism grows. 

The relationship between conservatism and the Republic Revolution, created one of the most radical changes, involving contradictions and transitivities as well. 1923-1960 is the temporal border of this article. This period is one of the most significant chapters in Turkey’s history because the relationship between conservatism and the republic was critical. But in this article the spatial reflection of the relationship between conservatism and the Republic Revolution has been chosen as a problematic. 

The dialectic between the ideology and the space has been considered in the intellectual environment since the 1970s with Lefebvre’s highlighted. In Lefebvre’s thought, the space was defined both as a stage and an element used by ideologies for dominating themselves in everyday life as a substructure. As he highlighted in the sentence “what is the meaning of ideology without space” all ideologies aim to reshape the space in order to make their practices dominant over daily life. 

Within this context, the Republic emerged with a modernist and revolutionary scoop, but it has been struggling against conservative ideology since it was established. The period 1923-1960 was critical in the conflict between the republic and conservatism, which involved the period from the establishment of the republic to a multi-party system. In the first half of the period (1923-1945), the republic shaped the space in the revolutionary manner, using administrative and legal regulations to get a grip on daily life. The Republic put its spatial implementations into practice in a wide range, from city planning scale to green area design scale, especially in the capital city of Ankara. Changes on a national and international scale and the economic inability of the young Republic prevented modernist practices from spreading over a wide geographical area. 

Conservatism became visible and continued its opposition by using rural areas from 1945-1960. This period started with the de-renouncement of CHP’s revolutionary attitude and was finalised with the selection of the Democrat Party. The Democrat Party, which defined itself as a democrat and conservative party, used space to make dominant it’s ideology on daily life like in the previous period. Moreover, another difference from the early period of the Republic, the Democrat Party chose a liberal model for the economy. 

In addition to this, the Democrat Party used space as a field to accomplish the liberal model and at the same tıme conservatism to transform society.

As it can be seen, the period 1923-1960, was the most critical in the period of struggle between conservatism and the republic, which contains ideological and political clashes. In this article, the evolution of struggle between conservatism and the republic and the strategic role of the space in this struggle are analised for the period of 1923-1960.


PDF View

References

  • Akçay, İ. (1968). Ayasofya Camii. Hakses Neşriyat, Ankara. google scholar
  • Akıncı, M. (2012). Türk Muhafazakârlığı, Çok Partili Siyasal Hayattan 12 Eylül’e. İstanbul: Ötüken Yayınevi. google scholar
  • Akşin, S. (2012). Kısa Türkiye Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları. google scholar
  • Akyol, H. (2011). Türkiye’de Sağ Örgütler. Ankara: Phoenix Yayınevi. google scholar
  • Bayar, C. (Tarih Belirtilmemiş). Başvekilim Adnan Menderes, (Der. İsmet Bozdağ). İstanbul: Baha Matbaası. google scholar
  • Black, C. E. (1986). Çağdaşlaşmanın İtici Güçleri, (Çev. Fatih Gümüş). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. google scholar
  • Bora, T. (1997). Muhafazakârlığın değişimi ve Türk muhafazakârlığının bazı yol izleri, Toplum ve Bilim Dergisi, 74, 6–30. google scholar
  • Bora, T. (1999). Türk Sağının Üç Hali. İstanbul: Birikim Yayınları. google scholar
  • Boyar, A. S. (1943). Ayasofya. İstanbul: İstanbul Maarif Matbaası. google scholar
  • Boysan, A. (1990a). “Adnan Menderes Belediyeciliği İmar Hareketi Uygulama ve Sonuçları”; Türk Belediyeciliğinde 6o Yıl Uluslararası Sempozyum, Metropol İmar A.Ş. IULAEMME, Ankara, s. 225-233. google scholar
  • Boysan, B. (1990b). “Menderes Dönemi Belediyeciliği/İmar Hareketleri, ‘Halkla İlişkiler’ Stratejisi Olarak İstanbul’un İmarı”, Türk Belediyeciliğinde 6o Yıl Uluslararası Sempozyum, Metropol İmar A.Ş. IULAEMME, Ankara, s. 234–240. google scholar
  • Cengizkan, A. (2004). Ankara’nın İlk Planı 1924-25 Lörcher Planı. Ankara: Ankara Enstitüsü Vakfı. google scholar
  • Çılgın K. (2010). Milli Hicabı Aşmak” Üzere: 1940-1960 Arası CHP ve DP Dönemi Kent Politikaları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. google scholar
  • Çiğdem, A. (1997). Muhafazakârlık üzerine. Toplum ve Bilim Dergisi, 32–50. google scholar
  • Çiğdem, A. (2001). Taşra Epiği Türk İdeolojileri ve İslamcılık. İstanbul: Birikim Yayınları. google scholar
  • Demir, Ş. (2010). Türk Siyasi Tarihinde Adnan Menderes. İstanbul: Paraf Yayınları. google scholar
  • Dubiel, H. (1998). Yeni Muhafazakârlık Nedir? (Çev. Erol Özbek). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • Eroğul, C. (1990). Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi, İmge Kitabevi, Ankara. google scholar
  • Ertan, T. F. (1994). Kadrocular ve Kadro Hareketi, No: 29. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. google scholar
  • Ertuna, C. (2004). Taştaki İz Belgeseli. İstanbul: Yön. google scholar
  • Ete, H. (2003). Modernleşme ve Muhafazakârlık Kıskacında Türkiye’de İslamcılığın Gelişimi. Tezkire, 33, 42–63. google scholar
  • Faroqhi, S. (1997). Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşamm: Ortaçağ’dan Yirminci Yüzyıla. İstanbul: Tarih Vakfı. google scholar
  • Georgon, F. (1996). Keçi Kılından Kalpağa: Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Yüzyılında Ankara’nın Gelişimi, (Der. P. Dumont ve F. Georgeon), Modernleşme Sürecinde Osmanlı Kenti. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 99–115. google scholar
  • Geray, C. (2008). Şehirciliğimiz ve Ankara. Mülkiye Dergisi, 32(261), 9–26. google scholar
  • Gül, M. (2009). The Emergence of Modern Istanbul, Touris Academic Studies, London. google scholar
  • Güler E. Z. (2009). Muhafazakârlık: Kadim Geleneğin Savunusundan Faydacılığa, 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler (Der. H. Birsen Örs). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Günay, B. (2005). Türkiye Mimarlığı: Gelenek, Yöre, Doğu, Batı. Ankara: Şehir Plancıları Odası Yayınları. google scholar
  • Hanioğlu, Ş. (1981). Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi. İstanbul: Üçdal Neşriyat. İstanbul’un Kitabı (1957). Dönemin iktidar partisi DP tarafından İstanbul Vilayeti Neşriyat ve Turizm Müdürlüğü’ne hazırlatılmış olan faaliyet raporudur. google scholar
  • İrem, C. N. (1997). Kemalist modernizm ve Türk gelenekçi-muhafazakârlığın kökenleri. Toplum ve Bilim Dergisi, 74, 52–99. google scholar
  • Karaosmanoğlu, Y. K. (1987). Panaroma. (3. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • Karpat, K. H. (2003). Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm: Kırsal Göç, Gecekondu ve Kentleşme.Ankara: İmge Kitabevi. google scholar
  • Kartal, S. K. (1978). Kentleşme ve İnsan. Ankara: Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü, Yayın No: 175. google scholar
  • Kartal, S. K. (1983). Ekonomik ve Sosyal Yönleriyle Türkiye’de Kentlileşme. Ankara: Yurt Yayınları. google scholar
  • Keleş, R., & Payne, G. (1984). “Turkey”, M.Wynn (der.), Planning and Urban Growth in Southern Europe, Londra: Mansell. google scholar
  • Kılınç, K. (2009). Öncü Halk Sağlığı Projelerinin Kamusal Mekânı Olarak Sıhhiye (Der, G. A. Sargın), Başkent Üzerine Mekân Politik Tezler Ankara’nın Kamusal Yüzleri, 2. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, s.119-156. google scholar
  • Kırçak, Ç. (1989). Meşrutiyetten Günümüze Gericilik (1876-1956) 1. Kitap. Ankara: Bilar Yayınları. google scholar
  • Kimyon, D, ve Serter, G. (2015). Atatürk Orman Çiftliği’nin ve Ankara’nın değişimi ve dönüşümü. Planlama Dergisi, 25(1), 44–63. google scholar
  • Kocabaş, S. (2011). TC Devleti Tarihi V, Menderes Dönemi DP İktidarı ve 27 Mayıs 1960 Darbesine Giden Yol (1950-1960), Süleyman Kocabaş Kütüphanesi TC Devleti Tarihi Dizisi 5, Kayseri. google scholar
  • Kongar, E. (1982). Kentleşen Gecekondular Ya da Gecekondulaşan Kentler Sorunu, Kentsel Bütünleşme, Türkiye Gelişme Araştırmaları Vakfı Ortak Semineri, Yayın No:4, (Yay. Haz. Tököz Erder) Türk Sosyal Bilimler Derneği, s.23-54. google scholar
  • Kuban, D. (1996). İstanbul and Urban History, The Economic and Social History Foundation of Turkey. İstanbul: Numune Matbaacılık, google scholar
  • Laroi, A. (1993) Tarihselcilik ve Gelenek, (Çev. Hasan Bacanlı). Ankara: Vadi Yayınları. google scholar
  • Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi, (Çev. Işık Ergüden). İstanbul: Sel Yayıncılık. google scholar
  • Lefebvre, H. (2013). Kentsel Devrim, (Çev. Selim Sezer). İstanbul: Sel Yayıncılık. google scholar
  • Lefebvre, H. (2015). Şehir Hakkı, (Çev. Işık Ergüden). İstanbul: Sel Yayıncılık. google scholar
  • Lewis, B. (1952). Islamic Revival in Turkey. International Affairs (Royal Institute of International Affairs), 28(1), 38–48. google scholar
  • Mannheim, K. (1927). Das konservative Denken, Schumann (1984) içinde, s. 24-75. google scholar
  • Mardin, Ş. (1991). Türkiye’de Din ve Siyaset, Makaleler 3, (Der. Mümtaz’er Türköne-Tuncay Önder). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • Mert, N. (2007). Merkez Sağın Kısa Tarihi. İstanbul: Selis Kitapları. google scholar
  • Meşe, İ. (2006). Modernleşme Sürecinde Türk Siyasal Kimliklerinde Muhafazakâr ve Yenilikçi Tavırlar. Muhafazakâr Düşünce, 3(9-10), 125–147. google scholar
  • Muhyiddin İbn Arabi (2009). Hakikat ve Tefekkür, Çev. Mahmut Kanık. Ankara: Hece Yayınları, s. 57. google scholar
  • Özdalga, E. (1998). The Veiling Issue, Official Secularism and Popular Islam in Modern Turkey, Curson Press. google scholar
  • Özdemir, R. (1986). 19. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Gazye Mat. San. ve Tic. A.Ş. google scholar
  • Özek, Ç. (1964). Türkiye’de Gerici Akımlar ve Nurculuğun İçyüzü. İstanbul: Varlık Yayınları. google scholar
  • Özer, İ. (2015). Demokrat Parti Dönemi Siyasi ve Sosyal Hayat. İstanbul: İskenderiye Kitap. google scholar
  • Özekmekçi, M. İ. (2012). Türk Sağında Ayasofya İmgesi, (Der. İ. Ö. Kerestecioğlu ve G. G. Öztan), Türk Sağı, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 283-306. google scholar
  • Pitard, P. (1934). Anadolu, (Çev. Reşat N. Nuri), Ankara: Hâkimiyeti Milli Matbaası. google scholar
  • Reed, H. A. (1954). Revival of Islam in Secular Turkey, Middle East Journal, 8(3), 267–282. google scholar
  • Safi, İ. (2005). Türkiye’de Muhafazakârlığın Düşünsel-Siyasal Temelleri ve ‘Muhafazakâr-Demokrat’ Kimlik Arayışları (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
  • Serter, G. (2017). Gencay Serter Fotoğraf Arşivi. google scholar
  • Serter, G. (2018). Muhafazakâr Kentin İnşası. İstanbul: Notabene Yayınları. google scholar
  • Shaw, S. J. (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Vol:2, United Kingdom: Cambridge University Press. google scholar
  • Söğütlü, İ. (2008). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de modernleşme: Kırılmalar ve süreklilikler. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 5(18), 33–54. google scholar
  • Şen, S. (1995). Refah Partisi’nin Teori ve Pratiği. İstanbul: Sarmal Yayınevi. google scholar
  • Şengül, T. (2009). Kentsel Çelişki ve Siyaset. Ankara: İmge Yayınevi. google scholar
  • Şenyapılı, T. (1981). Gecekondu ‘Çevre’ İşçilerin Mekânı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Basım İşliği, Ankara. google scholar
  • Tankut, G. (1990). Bir Başkentin İmarı Ankara: (1929-1939). Ankara: ODTÜ Yayınları. google scholar
  • Tekeli, İ. (2001). Modernite Aşılırken Kent Planlaması. Ankara: İmge Kitabevi. google scholar
  • Tekeli, İ. (2009). Cumhuriyet’in Belediyecilik Öyküsü (1923-1990). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. google scholar
  • Toker, M. (1966). İsmet Paşa’yla 10 Yıl 1957-1960, (2. Cilt). İstanbul: Akis Yayınları, Ajans-Türk Matbaası. google scholar
  • Yazıcı, N. (1999). Osmanlı Sosyal Hayatında Bir Kesit: Tanzimat Döneminde Mesire. İslami Araştırmalar Dergisi, 12(3-4), 253–258. google scholar
  • Yaşlı, F. (2014). AKP, Cemaat, Sunni-Ulus (Yeni Türkiye Üzerine Tezler). İstanbul: Yordam Kitap. google scholar
  • Yücekök, A. N. (1971). “Türkiye’de Örgütlenmiş Dinin Sosyo-Ekonomik Tabanı (1946-1968)”. Ankara: Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, No:323, Sevinç Matbaası, s.133. google scholar
  • Zürcher, E. J. (2011). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, (Çev. Yasemin Saner). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • https://www.google.com.tr, (04.02.2017). google scholar
  • http://haber.sol.org.tr/kent-gundemleri/devlet-ciftliginden-rant-odagina- ataturk-ormanciftligi-haberi-48135, (08.11.2011). google scholar

Citations

Copy and paste a formatted citation or use one of the options to export in your chosen format


EXPORT



APA

Serter, G. (2020). Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960. Siyasal: Journal of Political Sciences, 29(1), 113-141. https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0088


AMA

Serter G. Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960. Siyasal: Journal of Political Sciences. 2020;29(1):113-141. https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0088


ABNT

Serter, G. Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960. Siyasal: Journal of Political Sciences, [Publisher Location], v. 29, n. 1, p. 113-141, 2020.


Chicago: Author-Date Style

Serter, Gencay,. 2020. “Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960.” Siyasal: Journal of Political Sciences 29, no. 1: 113-141. https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0088


Chicago: Humanities Style

Serter, Gencay,. “Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960.” Siyasal: Journal of Political Sciences 29, no. 1 (May. 2024): 113-141. https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0088


Harvard: Australian Style

Serter, G 2020, 'Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960', Siyasal: Journal of Political Sciences, vol. 29, no. 1, pp. 113-141, viewed 18 May. 2024, https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0088


Harvard: Author-Date Style

Serter, G. (2020) ‘Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960’, Siyasal: Journal of Political Sciences, 29(1), pp. 113-141. https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0088 (18 May. 2024).


MLA

Serter, Gencay,. “Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960.” Siyasal: Journal of Political Sciences, vol. 29, no. 1, 2020, pp. 113-141. [Database Container], https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0088


Vancouver

Serter G. Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960. Siyasal: Journal of Political Sciences [Internet]. 18 May. 2024 [cited 18 May. 2024];29(1):113-141. Available from: https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0088 doi: 10.26650/siyasal.2020.29.1.0088


ISNAD

Serter, Gencay. “Spatial Face of Struggle Between Republic-Conservatism in the Period of 1923-1960”. Siyasal: Journal of Political Sciences 29/1 (May. 2024): 113-141. https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0088



TIMELINE


Submitted26.10.2018
Accepted18.01.2020
Published Online30.03.2020

LICENCE


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


SHARE




Istanbul University Press aims to contribute to the dissemination of ever growing scientific knowledge through publication of high quality scientific journals and books in accordance with the international publishing standards and ethics. Istanbul University Press follows an open access, non-commercial, scholarly publishing.