The Bulgarian Community in Istanbul in The Time of Sultan Mehmed Reşad: Settlement, Population and Economy
Neriman Ersoy HacısalihoğluIn the middle of the 19th century the Bulgarian community began to take on an important position in the economic life of Istanbul. The Bulgarian community increased in number through the engagement of more and more Bulgarians as merchants, shopkeepers and textile workers, and the Bulgarians in Istanbul became the protagonists of the Bulgarian Church Movement. In 1870 Sultan Abdulaziz issued the establishment of the Bulgarian Exarchate and the Bulgarians became a new Orthodox millet. They established their millet organizations and institutions and started to be registered as a separate group in the official Ottoman population registers. Although there are a few studies about the population structure and economic activities of this community, the Ottoman archival sources have not yet been utilized properly. This study aims to present the population structure,the settlement areas, as well as the professions and cultural organizations of the Bulgarian community in Istanbul at the beginning of the 20th century by utilizing Ottoman population registers and other archival documents. In this way, the estimated figures and information about Bulgarians in Istanbul taken from memoirs, will be corrected with more precise figures taken from archival registers and consequently a more realistic picture will be given. Moreover, the paper also tries to evaluate the general role of the Bulgarian community in the social and economic life of the capital of the Empire.
Sultan Mehmed Reşad Döneminde İstanbul’daki Bulgar Cemaati: Nüfus, Yerleşim ve Ekonomi
Neriman Ersoy HacısalihoğluBulgarların İstanbul’a yerleşmesi yoğun olarak 19. yüzyılın ilk çeyreğinde başlamasına rağmen yüzyılın ortalarına doğru İstanbul’un ekonomik hayatında önemli bir konuma ulaşmışlardır. Cemaatin sayısı ticaret, esnaflık ve abacılık gibi zanaatlar yoluyla gittikçe artmış ve İstanbul’daki Bulgarlar, Bulgar kilise hareketinin de öncüleri olmuşlardır. 1870’te Bulgar Eksarhlığı’nın kurulmasıyla birlikte ayrı bir millet olma hakkı elde eden Bulgarlar diğer cemaatler gibi kendi cemaat teşkilatlarını oluşturmuşlardır. Artık Osmanlı Devleti’nin nüfus ve vergi kayıtlarında Bulgar olarak kaydedilmeye başlamışlardır. Cemaatin nüfusunun ve ekonomik faaliyetlerinin gelişimi hakkında şimdiye kadar birkaç çalışma yapılmışsa da Osmanlı arşiv kaynakları henüz layıkıyla incelenmemiştir. Bu çalışmada Osmanlı nüfus kayıtları ve diğer belgeler değerlendirilerek İstanbul Bulgar cemaatinin 20. yüzyıl başlarındaki nüfusunun yapısı, yerleşim yerleri, meslekleri ve benzeri özellikleri daha ayrıntılı bir şekilde ortaya konmaya çalışılacaktır. Bu şekilde İstanbul Bulgar Cemaati ile ilgili hatıratlardaki veriler yerine arşivlerdeki kayıtların verdiği bilgiler ile durum daha net bir şekilde ortaya konmuş olacaktır. Bunun yanında Bulgar cemaatinin İmparatorluk başkentinin sosyal ve ekonomik hayatındaki rolü ve konumu da değerlendirilmeye çalışılacaktır.
