9. Milletlerarası Türkoloji̇ Kongresi̇ Bildiriler Kitabı
İstanbul Şile İlçesindeki Yer Adlarına Bağlı Anlatıların İncelenmesi
Elif Şendurİstanbul, tarihî ve kültürel zenginlikleriyle dikkate değer şehirlerden biridir. İstanbul’un ilçelerinden her birinin kendine has tarihi ve kültürü mevcuttur. Şile’ye bakıldığında hem İstanbul’dan etkilenmiş hem de onu etkilemiş tarihî ve kültürel yapının olduğu görülmektedir. İlçe, yüzyıllar boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Bu durum ilçeyi tarihî ve kültürel anlamda sürekli beslemiştir. İstanbul’un fethinden önce Türk askerlerinin ve dervişlerinin yerleştirilmesiyle birlikte Şile’de Türk kültürünün tohumları atılmıştır. İstanbul’un fethiyle beraber bu tohumlar yeşermiş, 93 Harbi sonrasında Ahıska Türkleri, Boşnak ve Çerkezlerin yerleştirilmesi kültürel çeşitliliği arttırmıştır. İlçenin kültürel zenginliği folkloruna da yansımıştır. Bölge folkloru, halk ekonomisinin önemli bir kaynağı olan Şile bezinin yanı sıra gelenek görenekleri, Hıdırellez kutlamaları, halk anlatıları bakımından da önemli bir yere sahiptir. Yörenin folklorik zenginliği yer adlarına bağlı oluşan anlatılarda da karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada Şile ilçesine bağlı köylerin adlarına bağlı anlatılar incelenmiştir. Bu anlatılar tarih içerisinde değişerek bugüne değin anlatılmaktadır. Bu anlatılara sözlü kaynaklarla yapılan görüşmeler neticesinde erişilmiştir. Elliden fazla köyü bulunan ilçenin, altmıştan fazla yer adı ve buna bağlı anlatısı incelenmiştir. Anlatılardan hareketle yörenin coğrafi özellikleri, tarihî-dinî şahsiyetleri, halk ekonomisi, halk mimarisi, halk inanışları vb. konular hakkında bilgi edinmek mümkündür. Çalışmada, ilçenin yer anlatılarına bağlı oluşan anlatılarından hareketle yöredeki Türk dili ve kültürünün zenginliğinin ortaya konulması amaçlanmıştır.
Analyzing Narratives Related to Toponyms in Istanbul’s Şile District
Elif ŞendurIstanbul is one of the most notable cities with its historical and cultural richness, and Istanbul’s districts have their own history and culture. Şile has been home to several civilizations over the centuries and has had a mutual influence over Istanbul. This situation has constantly improved the district in historical and cultural terms. The seeds of Turkish culture were laid in Şile prior to the conquest of Istanbul, and these seeds flourished with the conquest of Istanbul. After the conquest, the Ahiska Turk, Bosniak, and Circassian settlements there increased Şile’s cultural diversity. The cultural richness of the district is also reflected in its folklore, which has an important place in terms of traditions, the Hıdırellez celebration, and folk narratives, as well as the Şile dress. The folkloric richness of the region is also found in narratives related to toponyms that are seen to have formed over time. This study analyzes the narratives related to the toponyms found within Şile. These narratives have changed through its history and are still being narrated today. The article also examines the narratives related to cave, island, rock, and lake names, in addition to those related to the village names. These narratives were accessed through interviews based on oral sources. This article studies the more than sixty toponyms and their related narratives in the district of more than fifty villages. Information can be obtained based on narratives regarding such things as historical-religious figures, the local economy, and local beliefs. This study aims to reveal the richness of the Turkish language and culture in the region based on the toponym narratives found in the district.