Engellilik Araştırmaları Yazıları
Sivil Toplumda Engelliliğe Hak Temelli Yaklaşım: “Kas Hastasıyım Haklarımın Farkındayım” Projesi
Nagihan Sadıklar, Ekinsu Arslan, Selen Solaklar, Maide Nur KılıçarslanGünümüzde engellilik hareketi medikal modelden sıyrılarak engelin sosyal yapının bir sonucu olduğunu savunan sosyal modelini ve hak temelli yaklaşım modelini esas alarak ilerlemektedir. Engelliliğe yaklaşımlarıyla paralel olarak, engel durumuna sahip bireylerin benlik tanımlarının grup içinde değişkenlik gösterdiği “hasta” ve “engelli” kimliği başta olmak üzere çeşitlendiği gözlemlenir. Bu hasta/engelli ikili yapısının bir izdüşümünü Türkiye’de engellilik alanında çalışan sivil toplum örgütlerinin amaç ve yaklaşımlarında okumak mümkündür. Bu bağlamda STK’ların faaliyetlerinden faydalanan bireylerin kendilik algılarının ve engelliliğe yönelik kurumsal yaklaşımlarının belirlenmesi engelli haklarına erişimi desteklemeyi amaçlayan aksiyonların etkin biçimde tasarlanıp hayata geçirilmesine imkân tanır. Bu çalışmada, Türkiye Kas Hastalıkları Derneği (KASDER)’nin 2021-2022 yıllarında ilerleyici ve kronik özellikli nöromüsküler hastalıklara sahip engelli bireylere yönelik yürüttüğü “Kas Hastasıyım Haklarımın Farkındayım” projesi bağlamında engelliliğe yaklaşımın bireysel ve örgütsel boyutları incelenmiştir.
Right-based Approach to Disability in Non-governmental Organizations: “I am Patient with a Neuromuscular Disorder, And I Am Aware of My Rights” Project
Nagihan Sadıklar, Ekinsu Arslan, Selen Solaklar, Maide Nur KılıçarslanNowadays, the disability movement has distinguished itself from the medical model by moving forward based on the social model which indicates that disability is a result of social structure, and the rights-based approach model. It is observed that the self-perceptions of individuals with disability vary with in the group, especially as the “patient” and “disabled” identity. This binary structure can be seen in the aims and approaches of non-governmental organizations working in the field of disability in Türkiye. In this context, setting the self-perception and institutional approaches of the beneficiaries of the NGO sallows the effective design and implementation of actions aimed at support in access to the rights of persons with disabilities. In this study, the individual and organizational dimensions of the approach to disability were tackled in the context of the “Kas Hastasıyım Haklarımın Farkındayım / I Am Patient with a Neuromuscular Disorder, and I Am Aware of my Rights” project which considers regarding the progressive and chronic neuromuscular diseases by Neuromuscular Disorders Association of Türkiye (KASDER) in 2021-2022.