Geriatrik Nefroloji
Yaşlılarda Sıvı Denge Bozuklukları Ve Tedavi̇si̇
Yelda Deligöz Bildacı, Serpil Müge DeğerDünya sağlık örgütüne göre, yaş sınıflandırmasında 60 yaş üstü popülasyon yaşlı olarak bildirilmekte ve 2019 verilerine göre dünyada 1 milyardan fazla 60 yaş üstü insan bulunmaktadır. Yaşlanma tüm organlarda meydana gelen fizyolojik bir değişim olup vücudun su içeriği de bu değişimden etkilenir. Yağsız vücut kitlesinde ve su içeriğinde %5-10 düzeyinde azalma ile beraber vücut-yağ oranında artış, toplam vücut suyunda aynı oranda azalma olarak kendisini göstermektedir.1 70 kilo ağırlığındaki bir yaşlı erkekte benzer ağırlıktaki genç hemcinsine göre 7-8 litre daha az su bulunmaktadır.2 Su miktarındaki azalma hücre içi ve hücre dışını eşit oranda etkilemektedir. Genç kontrollerle karşılaştırıldığında yaşlanmayla beraber plazma volümünün de %21 kadar azaldığı saptanmıştır.3 Tüm bu değişimler göz önüne alındığında vücut su durumundaki ani değişiklikler yaşlılarda ciddi osmolarite değişikliklerine neden olmaktadır. Yaşla beraber böbrekteki yapısal değişiklikler parankim kaybı, glomeruloskleroz, tübül hasarı, interstisyel fibrozis ve afferent-efferent şant varlığıdır 4 . 80 yaşında bir bireyde normal böbrek yapısının %25’inin kaybedildiği gösterilmiştir.5 Baltimore Longitudinal Yaşlanma Çalışması glomeruler filtrasyon hızının (GFH) yaşlı bireylerin %30’unda korunduğu ancak kalan %70’lik grupta 40 yaş sonrası 1ml/dk/1.73 m2/yıl azaldığı gösterilmiştir. 65 yaş üstü ise azalma daha da hızlanmaktadır. Glomeruler filtrasyon hızındaki düşüş proksimal tübül sıvı absorbsiyonunda artışa neden olurken bu durum distal tübüle ulaşan serbest suda azalmaya neden olur.6 Sonuç olarak böbreğin idrarı konsantre etme yeteneği bozulur ve fazla suyun vücuttan uzaklaştırılması zorlaşır.7