Halk Sağlığı: Bugün ve Her Zaman
Çevre Sağlığı
Ayşe Emel Önal, Hülya GülÇevre doğrudan veya dolaylı olarak insan sağlığı ile ilişkilidir. Sıcak, soğuk gibi iklim koşulları, radyasyon, gürültü, içme ve kullanma suları, atıklar, toprak kirliliği, vektörlerin kontrolü, konutlar, işyerleri, şehirler, iç ve dış ortam hava kalitesi, tütün ürünleri, beslenme başlıca çevre konularıdır. Çevresel kirleticiler bireylerde enfeksiyon hastalıkları, dolaşım ve solunum sistemi hastalıkları, nörotoksisite, kanserojenite, infertilite, endokrin ve metabolik bozukluklar gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çevresel toksikoloji ve epidemiyoloji çevresel kirliliklerin insan sağlığına olan etkilerini saptar. Çevresel risk değerlendirme ve iletişimi ile çevresel kirlilikler kontrol edilmeye çalışılır. Son yılların en önemli çevre sorunlarından olan küresel ısınma 1975-80’li yıllarda tanımlanmaya başlanmıştır. Küresel ısınma yerine kullanılan küresel iklim değişikliği terimi ilk olarak 1992’de Birleşmiş Milletler Rio Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda tanımlanmıştır. Ardından 1997’de imzalananan Kyoto Protokolü ve 2015’te yapılan Paris Anlaşması küresel iklim değişikliği ile mücadele için yapılmış önemli uluslararası anlaşmalardır. Bu konuda Türkiye’de “2011-2023 İklim Değişikliği Eylem Planı” gibi ulusal eylem planları hazırlanmıştır. Bu planlarda sera gazı emisyonlarının azaltılması, temiz enerjiye geçiş, enerji verimliliğinin artırılması, ormancılık ve tarım sektörlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve dolayısı ile sağlığın korunması hedeflenmektedir. İklim değişikliği ile artan hastalıkların takibi için sağlık kurumlarında altyapının güçlendirilmesi, su ve gıda güvenliğinin sağlanması, halkın iklim değişikliğinin sağlık üzerine etkileri konusunda bilinçlendirilmesi diğer hedefler arasındadır.
Environmental Health
Ayşe Emel Önal, Hülya GülThe environment is directly or indirectly related to human health. Climatic conditions such as hot and cold, radiation, noise, drinking and potable water, waste, soil pollution, vector control, residences, workplaces, cities, indoor and outdoor air quality, tobacco products and nutrition are the main environmental issues. Environmental pollutants can cause health problems in individuals such as infectious diseases, circulatory and respiratory system diseases, neurotoxicity, carcinogenicity, infertility, endocrine and metabolic disorders. Environmental toxicology and epidemiology determine the effects of environmental pollution on human health. Environmental pollution is attempted to be controlled through environmental risk assessment and communication. Global warming, one of the most important environmental problems of recent years, began to be identified in the 1975-80s. The term of “global climate change”, used instead of global warming, was first defined at the United Nations Rio Environment and Development Conference in 1992. The Kyoto Protocol signed in 1997 and the Paris Agreement signed in 2015 are important international agreements made to combat Global Climate Change. On this subject, national action plans such as the “2011-2023 Climate Change Action Plan” have been prepared in Turkey. These plans aim to reduce greenhouse gas emissions, transition to clean energy, increase energy efficiency, ensure the sustainability of the forestry and agriculture sectors, and therefore protect health. Other goals include strengthening the infrastructure in health institutions to monitor the diseases that increase with climate change, ensuring water and food security, and raising public awareness about the effects of climate change on health.
