Halk Sağlığı: Bugün ve Her Zaman

EnglishTürkçe

BÖLÜM


DOI :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.002   IUP :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.002    Tam Metin (PDF)

Türki̇ye’ni̇n Sağlık Si̇stemi̇ ve Sağlık Poli̇ti̇kaları

Nuray Özgülnar, Meryem Merve Ören Çelik

Bir sağlık sistemi, sağlık faaliyetlerinin finansmanı, düzenlenmesi ve sunumu ile ilgili tüm kaynakları, karar vericilerini ve kuruluşları içerir. Ayrıca, sağlığı iyileştirmeyi hedefleyen tüm kaynaklar, organizasyonlar, gruplar ve bireyleri de kapsar. Türkiye’deki sağlık sistemi geçmişten günümüze ele alındığında yıllar içinde değişiklikler göstermiştir. Ülkemizde uygulanan sağlık politikaları ise koruyucu hizmetler ağırlıklı olarak başlamış, daha sonra tedavi önleyici sağlık hizmetlerine ağırlık vererek toplum sağlığını koruma ve iyileştirme odaklı da sürdürülmektedir. Günümüzdeki sağlık sistemi kamu ve özel sağlık hizmetlerini kapsayan karma bir yapıya sahiptir. Sağlık politikalarının uygulanmasında yaşanan belirsizlik ve tutarsızlık önemli bir sorundur. Programlar sık sık değişikliklere uğramakta ve bu durum sağlık hizmetlerinin niteliğini olumsuz etkilemektedir. Ayrıca, sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması vaadiyle başlayan süreç, özellikle kırsal kesimde ve savunmasız gruplar arasında hala yetersiz kalmaktadır. Bu bağlamda sağlık hizmetlerine erişimdeki eşitsizliklerin ortadan kaldırılması, karşılanmamış sağlık hizmeti gereksinimlerinin hızla karşılanması gerekmektedir. Sağlık hizmetine gereksinim duyanların reformlar yerine sağlığın toplumsal belirleyicilerini irdeleyen daha geniş bir çerçeveye entegre olmuş, birinci basamak sağlık hizmetlerine dayalı, kamu tarafından finanse edilen sağlık sistemlerine ihtiyacı vardır. 


Anahtar Kelimeler: Sağlık sistemi, sağlık politikaları, fırsatlar ve engeller
DOI :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.002   IUP :10.26650/B/LSB30LSB60.2024.032.002    Tam Metin (PDF)

Turkey’s Healthcare System and Health Policies

Nuray Özgülnar, Meryem Merve Ören Çelik

A healthcare system encompasses all resources, decision-makers, and organizations involved in the financing, regulation, and provision of health activities. It also includes all resources, organizations, groups, and individuals aimed at improving health. When examining the healthcare system in Turkey from the past to the present, it has undergone changes over the years. Healthcare policies implemented in our country have primarily begun with an emphasis on preventive services, later shifting towards preventive healthcare services with a focus on protecting and improving public health. The current healthcare system in Turkey has a mixed structure covering both public and private healthcare services. Uncertainty and inconsistency in the implementation of health policies pose significant challenges. Programs often undergo changes, which adversely affect the quality of healthcare services. Furthermore, the process that began with the promise of expanding healthcare services still remains inadequate, particularly in rural areas and among vulnerable groups. In this context, eliminating inequalities in access to healthcare services and promptly meeting unmet healthcare needs are crucial. Instead of reforms targeting healthcare service recipients, there is a need for integrated, publicly financed healthcare systems based on primary healthcare services, incorporating a broader framework that examines the social determinants of health. 


Anahtar Kelimeler: Healthcare system, health policies, opportunities and barriers

Referanslar

  • Akdağ, R. (2012). Sağlıkta dönüşüm programı, Değerlendirme Raporu 2003-2011, T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/SDPturk.pdf google scholar
  • Akdağ, R., & Koç, Y. (2012). Türkiye sağlıkta dönüşüm programı değerlendirme raporu (2003-2011): herkes için sağlık. TC Sağlık Bakanlığı. google scholar
  • Aksakoğlu, G. (2008). SAĞLIKTA sosyalleştirmenin öyküsü. Memleket Siyaset Yönetim, 3(8), 7-62. google scholar
  • Ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları hakkında yönetmelik. Resmî Gazete Tarihi: 15.02.2008 Sayı: 26788. google scholar
  • Aydın, E. (2002). Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında sağlık hizmetleri. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 31(3), 183-192. google scholar
  • Bakanlığı, T. C. S. (2013). T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2012. Sağlık Bakanlığı. https://www.saglik.gov.tr/TR,84930/saglik-istatistikleri-yilliklari.html google scholar
  • Toplum sağlığı merkezi ve bağlı birimler yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik Resmi Gazete, Tarih:25.05.2018, Sayı: 30431., (2018). google scholar
  • Yataklı sağlık tesisleri rollerinin yeniden belirlenmesi ve gruplandırılmasına ilişkin kriterler. 03.12.2009 tarihli ve 46143 sayılı Bakanlık Oluru., (2009). google scholar
  • Bankur, M. (2017). Aile hekimliğinde zorunlu sevk zincirinin uygulanmamasının sağlık harcamalarına etkisi: üst solunum yolu enfeksiyonları üzerine bir uygulama. Sosyal Güvence Dergisi, 6(12), 60-88. https://doi. org/doi: 10.21441/sguz.2017.58 google scholar
  • Çiçeklioğlu, M. (2011). Türkiye’de sağlık reformları. Uluslararası Sağlık Politikaları Birliği Avrupa Birimi XVI. Konferansı Kapitalizmin Krizi ve Sağlık, 29. google scholar
  • Darby, C., Valentine, N., Murray, C., & De Silva, A. (2000). WHO strategy on measuring responsiveness (GPE discussion paper no 23). Geneva: WHO. google scholar
  • Ertaş, H., & Ekizer, A. (2019). 694 sayılı kanun hükmünde kararnamenin (KHK) insan kaynakları yönetimi üzerinde etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi(17), 29-50. google scholar
  • Fişek, N. (1997). Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinde Sağlık Politikaları Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi https://www.ttb.org.tr/n_fisek/kitap_1/8.html google scholar
  • 694 sayılı olağanüstü hal kapsamında bazı düzenlemeler yapılması hakkında KHK, Resmi Gazete, Ta-rih:25.08.2017, Sayı:30165. Maddeler:184-194., (2017). google scholar
  • Kılıç, B. (2018). Türkiye’de 2000-2000 yılı sonrası sağlık politikaları In D. N. Okyay P, Öztek Z (Ed.), Tarihsel bakışla Türkiye’de Halk Sağlığı (Vol. 2018-5, pp. 42-64). HASUDER. google scholar
  • Kılıç, B. (2018). Türkiye’de 2000 yılı sonrası sağlık politikaları In D. N. Okyay P, Öztek Z (Ed.), Tarihsel bakışla Türkiye’de Halk Sağlığı (pp. 42-64). HASUDER. google scholar
  • Kurt, A. Ö., & Şaşmaz, T. (2012). Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi: 1961-2003. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 2(1), 21-30. google scholar
  • Lister, J. (2008). Sağık Politikası Reformu, Yanlış Yolda mı Gidiyoruz? Küresel “Sağlık Reform” u Endüstrisinin Eleştirel Klavuzu. Trans. İnan, M., Kılıçaslan, A., Erten, N., İlhan, D., Kurban, H. Can, İnsev Yayınları, İstanbul. google scholar
  • Murray, C., & Frenk, J. (2001). World Health Report 2000: a step towards evidence-based health policy. The Lancet, 357(9269), 1698-1700. google scholar
  • Murray, C. J., & Evans, D. B. (2003). Health systems performance assessment: goals, framework and overview. Health systems performance assessment: Debates, methods and empiricism, 3-23. google scholar
  • Nesipoğlu, G. (2018). Olgusal bir yapı olarak sağlık politikaları: 1920-1960 yılları arası cumhuriyet döneminin tarihsel izleği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(1), 165-177. google scholar
  • Öcek, Z., Çiçeklioğlu, M., Yücel, U., Özdemir, R., Türk, M., & Taner, Ş. (2013). Aile hekimliği birinci basamak sağlık ortamını nasıl dönüştürdü? (Z. Öcek & M. Çiçeklioğlu, Eds.). Türk Tabipleri Birliği Yayınları. https:// www.ttb.org.tr/kutuphane/aile_hekimligi.pdf google scholar
  • Özcan, C. (2018). Türkiye’de 1980-2000 dönemi sağlık politikaları. In D. N. Okyay P, Öztek Z (Ed.), Tarihsel bakışla Türkiye’de Halk Sağlığı (Vol. 2018-5, pp. 35-41). HASUDER. google scholar
  • Özcan, C. (2022). Halk Sağlığı (Vol. 2022/3). HASUDER. google scholar
  • Özcan, C., Kılınç, S., & Gülmez, H. (2013). Türkiye’de okul sağlığı ve yasal durum. Ankara Medical Journal, 13(2), 71-81. google scholar
  • Sağlık hizmet bölgeleri organizasyon şemasının güncellenmesi. 28.03.2016 tarihli ve 83913885 sayılı Bakanlık Oluru. google scholar
  • Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği, Resmi Gazete, 25.01.2013, Sayı:28539, Ankara., (2013). google scholar
  • Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliği, Resmi Gazete, 05.02.2015, Sayı: 29258, Ankara., (2015). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/02/20150205-5.htm google scholar
  • Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği, Resmi Gazete, 30.06.2021, Sayı: 31527, Ankara., (2021a). google scholar
  • Aile Hekimliği Tarama ve Takip Katsayısına İlişkin Yönerge, (2021b). https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/Mevzuat/ Yonergeler/Aile_Hekimligi_Tarama_ve_Takip_Katsayisina_Iliskin_Yonerge.pdf google scholar
  • Sağlık Hizmet Sunucularının Basamaklandırılmasına Dair Yönetmelik, (2022). google scholar
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2023a). Sağlıklı Hayat Merkezleri. Retrieved 1.10.2023 from https://shm.saglik.gov.tr/ google scholar
  • T.C. Sağlık Bakanlığı. (2023b). T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2021. Sağlık Bakanlığı. https:// www.saglik.gov.tr/TR,84930/saglik-istatistikleri-yilliklari.html google scholar
  • Uğurluoğlu, Ö., & Çelik, Y. (2005). Sağlık sistemleri performans ölçümü, önemi ve dünya sağlık örgütü yaklaşımı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(1), 3-29. google scholar
  • Üçüncü, İ. (2019). Aile Sağlığı Elemanlarının Aile Sağlığı Merkezlerindeki Rolü: Nitel Bir Çalışma İstanbul Tıp Fakültesi]. İstanbul. google scholar
  • WHO. (1997). Health sector reform: working paper for the technical discussions. In Health sector reform: working paper for the technical discussions (pp. 20-20). World Health Organization. google scholar
  • WHO. (2000). The world health report 2000: health systems: improving performance. World Health Organi-zation. google scholar


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.