Halk Sağlığı: Bugün ve Her Zaman
Yaşlı Sağlığı
Ayşe Emel Önal, Hülya GülYaşlılık biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin etkisi ile beklenen yaşam süresinin sonuna doğru gelme sürecidir. Çeşitli yaşlanma teorileri olduğu gibi yıllar içinde yaşlılığın başlangıcı ile ilgili çeşitli kronolojik tanımlar da yapılmıştır. Uzun süre kabul görmüş tanıma göre yaşlılık 65 yaşta başlamaktadır. Kalp hastalıkları, kas-iskelet sistemi hastalıkları, diabetes mellitus, demanslar ve diğer bazı nöropsikiyatrik hastalıklar, kanserler, kronik obstrüktif akciğer hastalıkları, sindirim sistemi şikayetleri ve hastalıkları, görme, işitme, tat duyusunda azalma bu yaşlardan itibaren bireylerde daha sık görülmektedir. O nedenle yaşlılıkta çok yönlü değerlendirmede kullanılmak üzere Mini Mental Durum Değerlendirme Testi, Yesavage Geriatrik Depresyon Skalası, Mini Nütrisyonel Test, “Kalk ve Yürü” Testi, Günlük Yaşam Aktiviteleri Testi gibi çok sayıda test ve ölçek geliştirilmiştir ve 65 yaştan itibaren bireylerin rutin sağlık taramalarında kullanılmaktadır. Toplumda yaşlı nüfus oranı ne kadar artarsa o toplum yaşlı toplum olmaya o kadar yaklaşır. Türkiye’de yaşlı nüfus 2022’de toplumun %9,9’unu oluşturmuştur. Kadınların doğuşta yaşam beklentisi tüm ülkelerde erkeklerden fazladır. Türkiye’de 2023’te erkeklerde doğuşta yaşam beklentisi 75,8 yıl, kadınlarda 80,2 yıldır. Sağlıkları bozulmaya başlayan ve gittikçe günlük yaşam aktivitelerini yapmakta zorlanan yaşlıların bakımı planlanması gereken önemli bir konudur. Yaşlı bakımı için ülkeler başlıca kurum bakımı ve evde bakım modelleri olmak üzere sağlık politikaları ve sağlık hizmetlerine uygun modelleri benimsemektedirler.
Elderly Health
Ayşe Emel Önal, Hülya GülOld age is the process of reaching the end of the expected life span under the influence of biological, psychological and social factors. Just as there are various aging theories, various chronological definitions regarding the onset of old age have been made over the years. According to the long-accepted definition, old age begins at the age of 65. Heart diseases, musculoskeletal system diseases, diabetes mellitus, dementias and some other neuropsychiatric diseases, cancers, chronic obstructive pulmonary diseases, digestive system complaints and diseases, vision, hearing, and decreased sense of taste are more common in individuals from this age onwards. For this reason, many tests and scales such as Mini mental state assessment test, Yesavage Geriatric Depression Scale, Mini nutritional test, “Get up and walk” test, Daily living activities test, which are used in multifaceted evaluation in old age, have been developed and are recommended to be used starting from these ages. The more the proportion of elderly population in a society increases, the closer that society becomes to being an elderly society. In Turkey, the elderly population constituted 9.9% of the society in 2022. Life expectancy at birth for women is higher than for men in all countries. In Turkey, life expectancy at birth in 2023 for males is 75.8 years and for females is 80.2 years. The care of the elderly, whose health is beginning to deteriorate and who are increasingly having difficulty in performing daily life activities, is an important issue that needs to be planned. For this purpose, countries adopt models suitable for them, mainly institutional care and home care models.
