Information and communication technologies have become a part of daily life. The rapid development of information technologies (IT) and the growing popularity of the Internet have caused the integration of IT into the education process. Additionally, the events of the past year in connection with the onset of a global pandemic forced the governments of all countries to make every effort to reduce the spread of coronavirus infection, and in one such step, the whole world was forced to switch to distance learning. The use of IT including electronic libraries, online laboratories and workshops, multimedia educational materials, and the Internet in general made possible the exchange of information across vast distances and locations. These resources contributed to increasing global knowledge levels by expanding the availability of interactive learning to students around the world. At the same time, however, the course of the year has revealed gaps in the world’s readiness to receive interactive education online. Less developed cultures around the world lack fully developed information cultures, and their populations were not trained in or ready to process the flood of information that IT made potentially available. As a result of the limited skills and access to hardware, students in many countries did not experience the transition to deep absorption of new learning materials.

For this study, we analyze the advantages and disadvantages of distance education in the process of learning Russian as a foreign language in Turkey using information technology. Research has established that distance learning has both strengths and weaknesses, with strengths including usability, flexibility, mobility, low cost and ease of use, and the wide availability of educational materials. However, drawbacks include the lack of direct communication, poor emotional contact, pronunciation and emphasis adjustment, mostly independent work, difficulty in conducting communication games, and technical malfunctions. In summary, we can expect that there will be both benefits and challenges to learning the Russian language from a distance. In general, distance education contributes to students’ developing creativity and responsibility. Of course, in this process, both teachers and students face difficulties that do not arise in traditional teaching. In the context of this study, the teacher performs functions such as coordinating the cognitive process, adjusting the taught lesson, making recommendations for preparing an individual curriculum, and guiding the educational process in Turkey. The aim here is to create a virtual space for speaking Russian with native Russian speakers using a web camera to overcome the foreign language barrier and to apply the acquired knowledge during the conversation. This approach increases Turkish students’ motivation to learn Russian as well as their interest in learning, and their vocabularies are enriched as well; the learners develop communication skills, and cultural and information exchange takes place among the teleconference participants. In addition to creating the virtual learning space, we use IT to present Russian–language documentaries and feature films followed by discussions of the contents. These discussions help build on the learners’ communication skills and expand their creative potential and horizons. We conclude based on our results that the disadvantages teachers face in Russian–language distance education can be partially mitigated by using the methods we describe. Using information and communication technologies will improve the quality of Russian education in Turkey. Moreover, these methods will not only make the learning process interesting and exciting but also make it effective and minimize the disadvantages of teaching Russian abroad as a foreign language.

GENİŞLETİLMİŞ TÜRKÇE ÖZET

Günümüzde bilgi teknolojileri, hayatımızın bir parçası haline gelmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızla gelişmesi ve teknik kaynakların kullanılmasıyla internetin artan popülaritesi, eğitim sürecinde bilgi teknolojilerinin entegrasyonuna neden olmuştur. Pandemiyle ilişkili olarak geçtiğimiz yıl meydana gelen olaylar, tüm dünya hükümetlerini korona virüs enfeksiyonunun yayılma riskini azaltmak için her türlü çabayı göstermeye zorlamıştır. Böylelikle tüm dünya uzaktan eğitime geçmek zorunda kalmış ve bu durum öğrenim sürecini evden çıkmadan sürekli hale getirmeye imkân sağlamıştır. İnternet teknolojisinin, elektronik kütüphanelerin, eğitimsel ve yöntemsel multimedya materyallerinin, e-laboratuvar atölyelerinin kullanımı hiç şüphesiz gerekli bilgilerin elde edilmesini, görselleştirilmesini ve sistemleştirilmesini, birbirinden çok uzakta bulunan birkaç kullanıcı arasında bilgi alışverişinin gerçekleşebilmesini, nesneleri ve durumları incelemek amacıyla modelleme koşullarının yaratılmasını sağlamaktadır. Bu durum eğitim sürecine dahil olan tüm katılımcıların interaktif bir etkileşim kurabilmesini sağlayan güncellemelerin edinilmesine ve bilgi düzeyinin artmasına yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda uzaktan eğitim gören öğrencilerde internetteki bilgi kaynaklarını kullanma becerilerinde gözlenen eksikliklerin neden olduğu birtakım olumsuz sonuçlar da gözlenmektedir. Öğrencilerde bilgi kültürü yeterince gelişmemekte ve buna bağlı olarak çoğu zaman bilgi üzerinde nasıl bir çalışma yapmaları gerektiği konusunda öğrenciler yeteneksiz görünmektedirler. Bu nedenle ilgili materyalin tam anlamıyla özümsenmesine geçiş her zaman gerçekleşmemektedir. 

Bu çalışmada Türkiye’de bilgi teknolojilerinin kullanılmasıyla yabancı dil olarak Rusçanın uzaktan eğitim yoluyla öğrenim sürecinin sağladığı avantajlar ve beraberinde getirdiği dezavantajlar incelenmiştir. Uygulanan uzaktan eğitim formatının güçlü ve zayıf yanları belirlenmiştir. Bu bağlamda bireysel öğrenim hızına göre kullanışlı, esnek ve değişken oluşu, zaman ve para tasarrufu sağlaması, eğitim materyallerine ulaşılabilirlik imkânı vermesi uzaktan eğitimin güçlü yanlarını ifade etmektedir. Öte yandan doğrudan iletişimin kurulamaması, zayıf bir duygusal bağ kurulabilmesi, çoğunlukla bağımsız bir çalışma ortamı olması, teknik aksaklıklar, telaffuz ve vurgu tonlamasındaki düzenin ayarlanmasında ve iletişimsel oyunlarda yaşanan bağlantısal zorluklar uzaktan eğitimin dezavantajları olarak belirlenmektedir. Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda uzaktan Rus dili öğreniminin sağladığı avantajların yanı sıra dezavantajlarının da bulunduğunu belirtmek gerekmektedir. Genellikle uzaktan eğitim, öğrencilerin yaratıcılık gelişimine ve sorumluluk almalarına katkı sağlamaktadır. Hiç şüphesiz, bu süreçte hem eğitmenler hem öğrenciler geleneksel öğrenimde gözlenmeyen birtakım zorluklarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Eğitmen bilişsel sürecin koordine edilmesi, dersin öğretim faaliyetlerinin düzenlenmesi, bireysel ders müfredatının hazırlanmasında önerilerde bulunulması ve Türkiye’de eğitim sürecine rehberlik edilmesi görevlerini yerine getirmektedir. Burada hedeflenen web kamera kullanarak telekonferans yapan anadili Rusça olanlarla yabancı dil engelinin üstesinden gelinmesinde ve edinilmiş bilginin konuşma esnasında uygulanabilmesinde sanal bir Rusça konuşma alanı yaratabilmektir. Söz konusu yaklaşımın sonucunda Türk öğrencilerin Rusça öğrenmedeki motivasyonu ve öğrenmeye yönelik ilgileri artmakta, kelime dağarcıkları zenginleşmekte, iletişim becerileri gelişmekte, telekonferans katılımcıları arasında kültürel ve bilgi aktarımı gerçekleşmektedir. Bununla birlikte Rusça belgeseller ile sanatsal filmlerin gösterilmesi ve daha sonrasında bu materyallerin sözel olarak incelenmesi öğrencilerin yaratıcı potansiyellerini ve vizyonlarını geliştirir, aynı zamanda onlara iletişimsel becerilerin edinilmesinde olumlu bir dinamik kazandırır. Bu yüzden tanımlanan ilgili yöntemlerin kullanılmasıyla Rusçanın uzaktan öğrenim sürecinde eğitmenlerin karşılaştıkları dezavantajların kısmi olarak ortadan kaldırılmasına dair sonuçlar şu çerçevede değerlendirilebilir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasıyla Türkiye’deki Rusça eğitim kalitesinin gelişeceği, söz konusu yöntemlerin ise yalnızca öğrenim sürecini ilgi çekici ve heyecan verici kılmayacağı, aynı zamanda yabancı dil olarak yurtdışında Rusça öğretiminin neden olduğu dezavantajları en aza indirgemeyi ve onu daha etkili kılmayı sağlayacağı düşünülmektedir.