İÇİN EDATININ STANDART DIŞI KULLANIMI
Perihan ÖlkerTek başlarına herhangi bir anlamı olmayan ancak cümlede bulunduğu yer itibariyle bir anlam kazanan edatlar Türkçede genel olarak isim soylu kelime türleriyle birlikte kullanılır. İsimlerden sonra gelerek onları fiile ya da cümledeki başka herhangi bir öğeye bağlama görevini üstlenmişlerdir. Ancak bu noktada bazı istisnai durumlar mevcuttur. Diye edatı bu isim soylu kelimelerin dışında çekimli fiillerden sonra da gelerek bir tür aktarım cümlelerini ana fiile bağlama vazifesini taşır. Gibi edatının ise sıfat-fiillere gelmiş olduğu kabul edilir. Ancak bu çalışmayla edatların da isim soylu kelime türlerinin haricinde çekimli fiillere gelebileceğine dair bir örnek ortaya konulmaktadır. Bu çalışmada için edatının kökeni hakkında ortaya atılmış görüşler verilmiş ve tarihî lehçelerden günümüz Türkiye Türkçesine kadar kullanım şekilleri konusunda genel kabul görmüş bilgiler aktarılmıştır. Bunların dışında Karahanlı Türkçesinden başlayarak Modern Türkiye Türkçesine kadar, edatın üçüncü şahıs emir kipiyle birlikte kullanımı ilk kez bu çalışmayla tespit edilmiş ve değerlendirilmiştir. Bu kullanım şeklinin sebebi tartışılmış emir kipinin anlatımı keskinleştirici, ifadeyi vurgulayıcı özelliği üzerinde durulmuştur.
NON-STANDART USING OF İÇİN POSTPOSITION
Perihan ÖlkerPostpositions, which do not have a meaning on their own but gain a meaning by virtue of the place they occupy in the sentence, are usually used together with verbal nouns in Turkish. They follow nouns and assume the task of linking them to a verb or another element in the sentence. However, there are some exceptions. The postposition Diye comes, apart from these verbal nouns, after conjugated verbs and fulfils the task of linking reported sentences to the main verb. On the other hand, the postposition Gibi is thought to come after participles. However, in this study, an example is presented to show that postpositions can come after conjugated verbs apart from verbal nouns. This study provides views about the origins of the postposition için and recounts generally agreed-upon information about its use from historical dialects to Turkish of Turkey. Apart from these, from the Karahanlı Turkish to modern Turkey Turkish the use of the postposition with the third person imperative form was identified and assessed for the first time in this study. The reasons for this form of use were discussed and the aspect of the imperative that sharpens and emphasizes expression was stressed
