Journal of Economy Culture and Society

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/JECS2019-0037   IUP :10.26650/JECS2019-0037    Tam Metin (PDF)

Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği

Sinan Acar

Türkiye’de kamu sağlık hizmetleri alanında 1980’li yıllardan itibaren alt yapısı oluşturulan, 2003 yılında ise uygulamaya giren Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) ile neo-liberal dönüşüm sürecinin önemli bir aşamasına geçilmiştir. Sağlıkta dönüşüm süreciyle birlikte sağlık hizmetlerinde performansa dayalı hizmet üretim sürecine geçilmiş ve istihdam süreçlerinde de esnekliğe dayalı istihdam biçimleri görülmeye başlanmıştır. Bu çalışma temelde neo-liberal dönemde istihdamda görülmeye başlanan esneklik ve güvencesizlik süreçlerinin kamu sağlık hizmetlerindeki beyaz yakalı taşeron çalışanlarca nasıl algılandığı ve deneyimlendiği konusu üzerinedir. Araştırma sonucunda çalışanların çoğunluğunun genç, bekâr ve yükseköğretim mezunu kişilerden oluştuğu görülmüştür. Çalışanların karar alma süreçlerinde bilgi, beceri ve deneyimlerinin dikkate alınmadığı ve bu noktada örgütsel adalet duygularının düşük olduğu görülmüştür. Esnek ve performansa dayalı hizmet üretimine bağlı olarak çalışanların iş yüklerinin büyük oranda arttığı ve işlerin düşük eleman sayılarıyla yürütülmeye çalışıldığı söylenebilir. Kurumda aynı işi yapan ve benzer eğitim düzeylerine sahip çalışanların farklı istihdam şekillerine dayalı çalıştırılmasının çalışanlar arasında maddi-manevi eşitsizlikleri ortaya çıkardığı görülmüştür. Sonuç olarak kamu sağlık hizmetlerinde yaşanan neo-liberal dönüşüm süreci bu alanlardaki istihdamda da etkisini göstermekte ve mevcut yapı sözleşmeliliği, esnekliği ve güvencesizliği esas alarak ve beyaz yakalı meslekleri de içerecek şekilde dönüşmektedir.

Anahtar Kelimeler: Esneklik, Güvencesizlik, Kamu Sağlık Hizmetleri, Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar
DOI :10.26650/JECS2019-0037   IUP :10.26650/JECS2019-0037    Tam Metin (PDF)

White Collar Subcontracted Employees in the Public Health Sector: The Case of Fırat University Hospital

Sinan Acar

With the Health Transformation Program (HTP) in Turkey whose infrastructure was established in the 1980s and came into practice in 2003, a significant stage of the neo-liberal transformation process started in the field of public health services. With the transformation process in health, a transition was made into performance- based service production in healthcare services, and flexible forms of employment started to be seen in employment processes. This study mainly focuses on the perception and experience of the white- collar subcontracted employees in public health services of flexible and precarious employment in the neoliberal period. As a result, it was observed that most participants were young, single and graduates of higher education. It was found that the knowledge, skills and experience of the employees were not considered in decision-making processes, and accordingly, they had lower levels of feelings of organizational justice. It may be stated that, due to the production of services with flexible and performance based work, the workload of the employees has increased considerably and the work is carried out with a low number of employees. Having employees with the same job and similar educational levels under different forms of employment was found to reveal material and moral inequalities among the employees. Consequently, the neo-liberal transformation process in public health services also shows its effect on the employment processes in these fields and the existing structure is being transformed in a way to also involve white-collar occupations by taking contracts, flexibility and precarity as a basis.

Anahtar Kelimeler: Flexibility, Precarity, Public Health Services, White-Collar Subcontracted Employees

GENİŞLETİLMİŞ ÖZET


The organization and functioning of the health system has been an important field in the development of the social structure in every period of history. It may also be argued that healthcare professionals have always been an important component of the system in the organization and functioning of healthcare services. Considering the organization processes of healthcare systems in the period where the Fordist accumulation regime was strong (1914-1970), there was a structure where healthcare professionals were seen as a basic component of the system, and they were employed as permanent staff throughout their lives. In the post-Fordist period that emerged by 1970s where the Fordist regime of accumulation started to weaken, work processes started to be built on flexibility and insecurity. In addition, life-long and secured employment had started to be replaced by forms of employment based on flexibility and precarity. At this point, the transformation in employment processes started to affect firstly peripheral employees who performed support services and then, white-collar employees who performed basic jobs and were known as core employees. With the Health Transformation Program (HTP) in Turkey whose infra-structure was established since 1980s and came into practice in 2003, a significant stage of the neo-liberal transformation process started in the field of public health services. With the transformation process in health, a transition was made into performance- based service production in healthcare services, and flexible forms of employment started to be seen in employment processes. Flexible and precarious employment in the field of health services, which was first seen in support services, has started to be seen in the white collar groups that carry out the essential works in following periods. This study mainly focuses on the perception and experience of the white collar subcontracted employees in public health services of flexible and precarious employment in the neoliberal period. The study was conducted in Fırat University Medical Faculty in Fırat Medical Hospital between June and July 2017. While the study mainly followed a quantitative research method, it also used qualitative research techniques. As part of the study, questionnaires were conducted with 120 white-collar healthcare professionals who were employed in positions with flexibility and precarity, and in-depth interviews were carried out with 17 of these employees. As a result, it was observed that most participants were young, single and graduates of higher education. Likewise, it was seen that the clientelist relations were effective in the process of the recruitment of these employees. It was found that the knowledge, skills and experience of the employees were not considered in decision-making processes, and accordingly, they had lower levels of feelings of organizational justice. It may be stated that, due to the production of services with flexible and performance based work, the workload of the employees has increased considerably and the work is carried out with a low number of employees. It was observed that processing increased workloads with low numbers of employees had a reducing effect on the performance and motivation of the employees, and additionally, this also had the potential to affect the patients negatively. Moreover, it was determined that the performance-based service production process weakened the structure among the healthcare professionals based on teamwork and settled a structure that was based on competition. Having employees with the same job and similar educational levels under different forms of employment was found to reveal material and moral inequalities among the employees. Accordingly, it can be said that employees are always made to feel directly or indirectly that they are in a flexible and precarious position. In addition to this, it was observed that an oppression-based control process was dominant on the employees, and they produced services in which they were always in fear of being fired. In addition to this, it was observed that a oppression-based control process was dominant on the employees, and they produced services in which they were always in fear of being fired. It was determined that the employees had a tendency to have additional jobs due to the inadequacy of their wages. Due to their current status in the organization it was observed that employees do not have a sense of belonging to their workplaces and that their sense of professional belonging is very low. Consequently, the neo-liberal transformation process in public health services also shows its effect on the employment processes in these fields, and the existing structure is being transformed in a way to also involve white-collar occupations by taking contracts, flexibility and precarity as a basis.


PDF Görünüm

Referanslar

  • Adams, J. S. (1969). Inequity in social exchange. Advanced in Experimental Social Psychology, 2, 267–299. google scholar
  • Ağartan, T. (2007). Sağlıkta reform salgını. Avrupa’da ve Türkiye’de sağlık politikaları, reformlar, sorunlar, tartışmalar içinde (s.37–55). İstanbul: İletişim. google scholar
  • Al-shawawreh, T. B. (2016). Economic effects of using nepotism and cronyism in the employment process in the public sector ınstitutions. Research in Applied Economics, 8(1), 58–67. google scholar
  • Atkinson, J. (1984). Flexibility uncertainty and manpower management. UK: The Instıtute for Employment Studies. google scholar
  • Bauman, Z. (2014). Siyaset arayışı. İstanbul: Metis. Beck, U. (2011). Risk toplumu başka bir modernliğe doğru. İstanbul: İthaki. google scholar
  • Bolton, S. C. (2002). Consumer as king in the NHS. International Journal of Public Sector Management, 15(2), 129–139. google scholar
  • Bostan, S. ve Çiftçi, F. (2016). Sağlıkta dönüşüm programı uygulamalarının hastane hizmetleri üzerindeki değişim etkisi: sağlık çalışanlarının görüşleri. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 1–8. google scholar
  • Braverman, H. (2008). Emek ve tekelci sermaye yirminci yüzyılda çalışmanın değersizleşmesi. (Ç. Çidamlı, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları. google scholar
  • Burawoy, M. (2015). Üretim siyaseti ve sosyalizmde fabrika rejimleri. Ankara: Notabene Yayınları. google scholar
  • Calhoun, C. (2016). Bourdieu sosyolojisinin ana hatları. Ocak ve zanaat, Pierre Bourdieu derlemesi içinde (s.77– 131). İstanbul: İletişim. google scholar
  • Castells, M. (2008). Enformasyon çağı: ekonomi, toplum ve kültür, Cilt 1: Ağ toplumunun yükselişi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
  • Cevahir, E. (2013). Türkiye’de sağlık sisteminin dönüşümü: toplumsal yansıma örnekleri (Doktora Tezi), Marmara Üniversirtesi SBE. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri ABD, İstanbul google scholar
  • Ceylan, Z. (2009). Performansa dayalı ücretlendirme modelleri ve Türkiye açısından bir değerlendirme. Sayıştay Dergisi (74–75), 45–75. google scholar
  • Cho, S., Hwang, J.H., & Kim, J. (2008). Nurse staffing and patient mortality in intensive care units. Nursing Research, 57(5), 322–330. google scholar
  • Ciğerci-Ulukan, N. ve Özmen-Yılmaz, D. (2016). Kamu sağlık sektöründe çalışan taşeron kadın işçiler: Samsun ve Ordu ili örneği. Çalışma ve Toplum, 1(48), 87–114. google scholar
  • Çelikay, F. ve Gümüş, E. (2011). Sağlıkta dönüşümün amprik analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(3), 55– 92. google scholar
  • Devlet Personel Başkanlığı. (2017). Kamu personel istatistikleri, Erişim adresi: http://www.dpb.gov.tr/tr-tr/ istatistikler/kamu-personeli-istatistikleri, google scholar
  • Dora, Y. Y. (2014). Hemşirelik hizmetlerinde ücretlendirme ve dağıtım adaleti algısını etkileyen faktörler. (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi SBE İşletme Yönetimi ABD. İstanbul google scholar
  • Elbek, O. (2012). Performans ve hekimlik. Sosyal ekonomisi hekim/sağlıkçı emek tartışmaları içinde (s.52–72). İstanbul: Sorun Yayınları. google scholar
  • Elbek, O.ve Adaş, E. (2009). Sağlıkta dönüşüm: eleştirel bir değerlendirme. TPD Bülteni, 12(1), 33–44. google scholar
  • Engels, F. (1974). İngiltere’de emekçi sınıfların durumu . İstanbul: Gözlem Yayınları. google scholar
  • Erdayı, A. U. (2012). Beyaz yakalıların tanımlanması üzerine. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(3), 65–80. google scholar
  • Erman-Demir, F. (2014). Çalışanlarda iş doyumu ve etkileyen faktörler (Diyarbakır Çocuk Hastanesi örneği). (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi SBE Hastane Ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul google scholar
  • Etiler, N. (2012). The outcomes of neoliberal policies on health workforce employment. Labour markets & employment içinde (s.41–53). London: IJOPEC Publication. google scholar
  • Gerek, N. (2017). Kamuda çalışan alt işveren işçilerinin muvazaalı ilişkilerden ve işkolu tespitindeki zorluklardan kaynaklanan sorunları”. KARATAHTA İş Yazıları Dergisi (8), 53–88. google scholar
  • Gönç, T. (2016). Kadın yoğun meslekleri erilleştirmeye yönelik stratejiler: Türkiye’de erkek hemşireler örneği. Sosyoloji Araştırmalar Dergisi, 19(1), 96–144. google scholar
  • Gün, S. (2013). Taşeronlaşma ve taşeron uygulamaları bağlamında ‘ hukukun üstünlüğü’ ideali üzerine bir inceleme. Tunceli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 57–72. google scholar
  • Harmancı, A. K. (2010). Sağlık hizmetlerinde özelleştirme uygulamaları ve hemşirelerin özelleştirme uygulamalarına ilişkin algıları. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı google scholar
  • İlhan, S. (2008). Yeni kapitalizm ve meslek olgusunun değişen anlamları üzerine. Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, (21), 313–328. google scholar
  • Jenkins-Clarke, S., & Carr-Hill, R. (2001). Changes, challenges and choices for the primary health care workforce: looking to the future. Journal of Advanced Nursing, 34(6), 842–849. google scholar
  • Keyder, Ç. (2007). Giriş. Ç. Keyder, N. Üstündağ, & vd. (Dü), Avrupa’da ve Türkiye’de sağlık politikaları reformlar, sorunlar, tartışmalar içinde (s.15–37). İstanbul: İletişim. google scholar
  • Kılıçaslan, A. ve Kılıçaslan, Z. (2013). Aşırı tanı ve tedavi. Kapitalizm sağlığa zararlıdır içinde (s.177–192). İstanbul: Hayykitap. google scholar
  • Kol, E. (2014). Türkiye’de sağlık hizmetlerinde yaşanan dönüşüm: Eskişehir’de alt gelir grupları üzerine bir inceleme. (Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi SBE Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri ABD. google scholar
  • Kumar, K. (2010). Sanayi sonrası toplumdan post-modern topluma çağdaş dünyanın yeni kuramları. Ankara: Dost. google scholar
  • Lastra, S., Alcazar, F.M., & Gardey, G.S. (2014). Functional flexibility in human resource management systems: conceptualization and measurement. International Journal of Business Administration, 5(1), 1–14. , google scholar
  • Navarro, V. (2009). What we mean by social determinants of health. Global Health Promotion, 16(1), 5–16. google scholar
  • Özkanan, A.ve Erdem, R. (2014). Yönetimde kayırmacı uygulamalar: kavramsal bir çerçeve . Süleyman Demirel Üniversitesi SBE Dergisi. (20), 179–206. google scholar
  • Öztürk, O. (2015). Sağlıkta neo-liberal dönüşüm ve hak kayıpları. M. Koray, & A. Çelik (Dü), Himmet, fıtrat, piyasa AKP döneminde sosyal politika içinde (s.77–99). İstanbul: İletişim. google scholar
  • Özveri, M. (2008). Alt işveren: iş hukukunun altının oyulması. Tes-İş Dergisi, 109–114. google scholar
  • Pala, K. (2007). Türkiye için nasıl bir sağlık reformu ?, Bursa: Ders Notu. google scholar
  • Parlak, Z. ve Özdemir, S. (2011). Esneklik kavramı ve emek piyasalarında esneklik, Sosyal Siyaset Konferansları, 60(1), 1–60 google scholar
  • Pena-Casas, R., & Latta, M. (2004). Working poor in the european union. Dublin, Ireland: European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, google scholar
  • Penoyer, D. A. (2010). Nurse staffing and patient outcomes in critical care: a concise review. Critical Care Medicine, 38(7), 1521–1528. google scholar
  • Sasichay-Akkadechanunt, T., Scalzi, C.C., & Jawad, A.F. (2003). The relationship between nurse staffing and patient outcomes. The Journal of Nursing Administration, 33(9), 478–485. google scholar
  • Sayan, İ. Ö. ve Küçük, A. (2012). Türkiye’de kamu personeli istihdamında dönüşüm: Sağlık Bakanlığı örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(1), 171–203. google scholar
  • Sayın, A. K. (2017). Türk hukukunda alt işveren uygulaması: kamu kuruluşlarının personel çalışmasına dayalı hizmet alımlarında 6552 Sayılı Kanunun getirdiği yeni yaklaşımlar. Sosyal Siyaset Konferansları (69), 59–98. google scholar
  • SB. (2007). Sağlıkta performans yönetimi . Ankara: Sağlık Bakanlığı. google scholar
  • Sennett, R. (2008). Karakter aşınması, yeni kapitalizmde işin kişilik üzerindeki etkileri. (B. Yıldırım, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
  • Sennett, R. (2009a). Zanaatkâr. (M. Pekdemir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı. Sennett, R. (2009b). Yeni kapitalizm kültürü. (A. Onacak, Çev.) İstanbul: Ayrıntı. google scholar
  • Seymour, R. (2012). Hepimiz güvencesiziz: “prekarya” kavramı ve yanlış kullanımları üzerine. Güvencesizleştirme, süreç, yanılgı, olanak içinde (s.251–271). Ankara: NotaBene. google scholar
  • Söyük, S. (2007). Örgütsel adaletin iş tatmini üzerine etkisi ve istanbul ilindeki özel hastanelerde çalışan hemşirelere yönelik bir çalışma. (Doktora Tezi) İstanbul Üniversitesi SBE İşletme Yönetimi ve Organizasyon Bilim Dalı google scholar
  • Standing, G. (2015). Prekarya yeni tehlikeli sınıf. İstanbul: İletişim. google scholar
  • Tengilimoğlu, D., Işık, O. ve Akbolat, M. (2009). Sağlık işletmeleri yönetimi. Ankara : Nobel. Ünlütürk-Ulutaş, Ç. (2011). Türkiye’de sağlık üretiminin dönüşümü. Ankara: NotaBene Yayınları. google scholar
  • Yıldırım, H. H. ve Yıldırım, T. (2005). Avrupa Birliği’ne uyum süreci ve Türk sağlık sisteminde reform tartışmaları. Avrupa Birliği’ne uyum ve katılım sürecinde Türk sağlık sektörü açısından değerlendirmeler içinde (s.39–63). Ankara: ATO. google scholar
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınevi google scholar
  • Yücesan-Özdemir, G. (2008). Emek süreci, denetim ve emek rejimleri: taşeron çalışma üzerine ilk notlar. Toplum ve Hekim, 23(4), 254–262. google scholar
  • Yücesan-Özdemir, G. (2010). Despotik emek rejimi olarak taşeron çalışma. Çalışma ve Toplum, (4), 35–50. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Acar, S. (2020). Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği. Journal of Economy Culture and Society, 0(61), 207-228. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0037


AMA

Acar S. Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği. Journal of Economy Culture and Society. 2020;0(61):207-228. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0037


ABNT

Acar, S. Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği. Journal of Economy Culture and Society, [Publisher Location], v. 0, n. 61, p. 207-228, 2020.


Chicago: Author-Date Style

Acar, Sinan,. 2020. “Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği.” Journal of Economy Culture and Society 0, no. 61: 207-228. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0037


Chicago: Humanities Style

Acar, Sinan,. “Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği.” Journal of Economy Culture and Society 0, no. 61 (Nov. 2024): 207-228. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0037


Harvard: Australian Style

Acar, S 2020, 'Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği', Journal of Economy Culture and Society, vol. 0, no. 61, pp. 207-228, viewed 23 Nov. 2024, https://doi.org/10.26650/JECS2019-0037


Harvard: Author-Date Style

Acar, S. (2020) ‘Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği’, Journal of Economy Culture and Society, 0(61), pp. 207-228. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0037 (23 Nov. 2024).


MLA

Acar, Sinan,. “Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği.” Journal of Economy Culture and Society, vol. 0, no. 61, 2020, pp. 207-228. [Database Container], https://doi.org/10.26650/JECS2019-0037


Vancouver

Acar S. Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği. Journal of Economy Culture and Society [Internet]. 23 Nov. 2024 [cited 23 Nov. 2024];0(61):207-228. Available from: https://doi.org/10.26650/JECS2019-0037 doi: 10.26650/JECS2019-0037


ISNAD

Acar, Sinan. “Kamu Sağlık Sektöründe Beyaz Yakalı Taşeron Çalışanlar: Fırat Üniversitesi Hastanesi Örneği”. Journal of Economy Culture and Society 0/61 (Nov. 2024): 207-228. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0037



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim25.11.2019
Kabul13.01.2020
Çevrimiçi Yayınlanma30.06.2020

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.