ÇEVİRİ EĞİTİMİNDE KÜLTÜR EDİNCİNİN KAZANDIRILMASI ÜZERİNE
Yeşim Tükel Kanra1980’lerde sosyal bilimlerde yaşanan paradigma değişimi ve “kültüre yöneliş”in (cultural turn) etkisiyle, çeviri araştırmalarında kültür olgusu merkezi bir konuma yerleşmiş, çeviri kararlarını kültürel farklılık/ farkındalık ekseninde değerlendirme gerekliliği bir ön kabul haline gelmiştir. Bunun doğal bir sonucu olarak çeviri eğitiminde kültür edinci kavramı, öğrencilere kazandırılmak istenen çeviri edincinin temel bileşenlerinden biri olarak ele alınmaya başlamıştır. Bu makalenin amacı, konuyla ilgili literatürün temel hipotezlerinden yola çıkarak kültür edinci kavramını çeviribilim perspektifiyle anlamaya çalışmak ve derslerde kültürel bilginin aktarımı ve kültür edincinin kazandırılmasını sağlayabilecek olası metodolojilere yönelik fikirler oluşturmaya çalışmaktır. Bunun için önce çeviri edinci kavramı çerçevesinde kültür edincinin diğer edinçlerle ilişkisi kurulmaya çalışılmış, daha sonra Jorge Luis Borges’in Ölüm ve Pusula adlı kitabındaki “Averroes’in Arayışı” adlı öyküsü bu ilişkiyi örneklemek üzere ele alınmıştır. Ardından, Okan Üniversitesi Çeviribilim Bölümü öğrencilerinin Uygarlık Tarihi dersinde karşılaştıkları kültürel bilgiyi kültür edincine ne kadar dönüştürebildiklerini gözlemlemek amacıyla Shirley Jackson’ın Piyango adlı öyküsünden hareketle sınıf içinde somut bir uygulama yapılmıştır. Makalenein son böümünde bu uygulamadan gözlem, sınav ve öğrenci geri bildirimleri yoluyla elde edilen sonuçlar üzerinden, kültür edincini geliştirmeyi hedefleyen derslerin metodolojisine yönelik çıkarımlar yapılmaya çalışılmıştır.
ON THE ACQUISITION OF CULTURAL COMPETENCE IN TRANSLATOR TRAINING
Yeşim Tükel KanraIn the 1980s, under the influence of the paradigm shift in the social sciences and of the cultural turn, the notion of “culture” gained a central position in Translation Studies. Since then, it has been an accepted procedure to evaluate strategic decisions taken during the translation process in relation to cultural differences and awareness. As a result, the concept of cultural competence has been one of the basic components of translational competencies. The purpose of this article is to explore the notion of cultural competence from the perspective of Translation Studies and to develop methodological perspectives to acquire the competence of culture in translator training. For this purpose, Jorge Luis Borges’ short story entitled “Averroes’s Search” in Death and the Compass will be firstly analyzed to see the relations between the cultural competence and other components of translational competence. Secondly, a classroom activity will be carried out on Shirley Jackson’s short story entitled “Lottery” in order to observe how the students of Translation Studies at Okan University could transform their cultural knowledge, which they were exposed to during the course “History of Civilization”, to cultural competence. Results based on observation, examination and students feedbacks will be used to infer new ideas concerning the methodologies that target the development of students’ cultural competence.
