Osmanlı Bilimi Araştırmaları

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/oba.554557   IUP :10.26650/oba.554557    Tam Metin (PDF)

Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş

Atilla Polat

Mehmed Emin [Paşa], 1251 (1835) senesinde tahsil için İngiltere’ye gönderilen subaylardandır. Cambridge’de matematik eğitimi almış ve Cambridge Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra, varyasyon hesabı (hisab-ı tebeddülat) üzerine İngilizce olarak kısa bir çalışma hazırlamıştır. Füzeler üzerine olan bir çalışmasını ise Fransa’da bastırmıştır. Yurda döndüğünde Mekteb-i Harbiye Nazırı olarak 1841-1846 yıllarında görev yapan Mehmed Emin Paşa 1851’de kurulan Encümen-i Dâniş’in de üyelerindendir. Bu çalışmada Mehmed Emin Paşa hakkında yeni bulunan bilgiler verilecek ve bunun yanında Mehmed Esad ve Salih Zeki’nin onun hakkında yazdıkları biyografilerin Latin harflerine çevirileri okuyucuya sunulacaktır. 

Anahtar Kelimeler: Mehmed Emin Paşa, Mekteb-i Harbiye, Hisab-ı Tebeddülat, Varyasyonlar Hesabı, Cambridge Üniversitesi
DOI :10.26650/oba.554557   IUP :10.26650/oba.554557    Tam Metin (PDF)

An Introduction to the Biography of Mehmed Emin Pasha, a Mathematician and Director of the Military Academy, Istanbul

Atilla Polat

Mehmed Emin [Pasha] was among those young Turkish officers who were sent to England to receive military education in 1835. Besides being trained in the military arts, he studied mathematics at Cambridge University. Following his graduation from the university, he compiled a treatise titled An Introduction to the Calculus of Variations. He also published in France a study on the mathematical principles of missiles under the title Mémoire sur un nouveau système de confection des fusées de guerre. On his return to Turkey he was appointed director of the Turkish Military Academy (1841-1846). He was also a member of the Ottoman Academy of Sciences (Encümen-i Dâniş), established in 1851. The present article aims to provide newly disclosed biographical information about Mehmed Emin Pasha and to give the transliterations of his two previous biographies in Ottoman Turkish, written by Mehmed Esad and Salih Zeki. 

Anahtar Kelimeler: Mehmed Emin Pasha, Mekteb-i Harbiye, Calculus of Variations, Cambridge University

PDF Görünüm

Referanslar

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Hatt-ı Hümayun (HAT) 309/18272, 29 Mart 1253 (26 Mart 1838); Cevdet Maarif (C. MF) 43/2150, 7 Cemaziyelahir 1232 (24 Nisan 1817); İrade Dahiliye (İ. DH) 237/14320, 22 Ramazan 1267 (21 Temmuz 1851); İrade Dahiliye (İ. DH) 245/14911, 24 Safer 1268 (19 Aralık 1851); İrade Hariciye (İ. HR) 7/352, 7 Ramazan 1256 (2 Kasım 1840); İrade Hariciye (İ. HR) 5/249, 29 Rebiülahir 1256 (30 Haziran 1840). google scholar
  • Salih Zeki. “Kamus-ı Riyaziyat.” İstanbul, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi T910. google scholar
  • Albree, Joe, ve Scott H. Brown. “A Valuable Monument of Mathematical Genius: The Ladies’ Diary (17041840).” Historia Mathematica 36, 1 (2009): 10-47. google scholar
  • Ameen Bey, M. Z. An Introduction to the Calculus of Variations with a Theoretical View of Maxima and Minima. Cambridge: Metcalfe and Palmer, 1839. google scholar
  • Aydüz, Salim. “Emin Paşa.” Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, 1:401. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları, 2008. google scholar
  • Bidwell, W. H. (ed.) The Eclectic Magazine of Foreign Literature, Science, and Art. Vol. 22. New York: Leavitt, Trow, & Co., 1851. google scholar
  • “British Association for the Advancement of Science”. The North British Review, November 1850, 235-287 Ceride-i Havadis. 3 Zilhicce 1267. google scholar
  • De Morgan, Augustus. A Budget of Paradoxes. London: Longmans, Green, 1872. google scholar
  • De Morgan, Sophia Elizabeth. Memoir of Augustus de Morgan. London: Longmans, Green, 1882. google scholar
  • Emin Pacha. Mémoire sur un nouveau système de confection des fusées de guerre. Paris: Bachelier, 1840. google scholar
  • Farmer, Henry George. “A Turkish Officer’s Tomb at Woolwich.” Oriens 8, 1 (1955): 94-95. google scholar
  • Günergun, Feza. “Eski Fransız ve Osmanlı Ölçü ve Tartılarının Sistemlerindeki Eşdeğerleri: İlk Karşılaştırmalar ve Çevirme Cetvelleri.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 2 (1998): 23-68. google scholar
  • İhsanoğlu, Ekmeleddin, Ramazan Şeşen, ve Cevat İzgi. Osmanlı Matematik Literatürü Tarihi. C. 1. Editör Ekmeleddin İhsanoğlu. İstanbul: İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi IRCICA, 1999. google scholar
  • İhsanoğlu, Ekmeleddin, Ramazan Şeşen, M. Serdar Bekar, ve Gülcan Gündüz. Osmanlı Askerlik Literatürü Tarihi. C. 1. Editör Ekmeleddin İhsanoğlu. İstanbul: İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi IRCICA, 2004. google scholar
  • Mac Farlane, Charles. Turkey and its Destiny: The Results of Journeys Made in 1847 and 1848 to Examine into the State of that Country. C. 2. London: John Murray, 1850. google scholar
  • Mehmed Esad. Mirat-ı Mekteb-i Harbiye. İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Matbaası, 1310. google scholar
  • ———. Mirat-ı Mühendishane-i Berr-i Hümayun. İstanbul: Karabet Matbaası, 1312. google scholar
  • ———. Mirat-ı Mühendishane-i Berri-i Hümayun (İstanbul Teknik Üniversitesi Tarihçesi). Editör Sadık Erdem. İstanbul: İTÜ Bilim ve Teknoloji Tarihi Araştırma Merkezi, 1986. google scholar
  • Mehmed Süreyya. Sicill-i Osmani. C. 2. Editör Nuri Akbayar. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996. google scholar
  • Polat, Atilla. "Son Dönem Osmanlı Matematikçi-Bürokratı Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa'nın Hayatı." Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20,1 (2019): 16-41. google scholar
  • Romilly, Joseph. Romilly’s Cambridge Diary, 1832-1842. Cambridge: Cambridge University Press, 1967. google scholar
  • Takvim-i Vakayi. 27 Zilhicce 1267. google scholar
  • The Cambridge Chronicle and Journal, and Huntingdoneshire Gazette. 12 Aralık 1840. google scholar
  • The Ladies’ Diary. London: The Company of Stationers, 1839. google scholar
  • The Ladies’ Diary. London: The Company of Stationers, 1840. google scholar
  • The Lady’s and Gentleman’s Diary. London: The Company of Stationers, 1841. google scholar
  • Venn, John, ve John Archibald Venn (editors). Alumni Cantabrigienses: A Biographical List of All Known Students Graduates and Holders of Office at the University of Cambridge, From the Earliest Times to 1900. Volume 2: From 1752 to 1900, Part 1: Abbey-Challis. C. 2. Cambridge University Press, 2011. google scholar
  • Dönmez, Ahmet. “Osmanlı-İngiliz İlişkileri: Diplomasi ve Reform (1833-1841).” Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2013. google scholar
  • “The Jargon.” Erişim 05 Mart 2019. http://www.queens.cam.ac.uk/life-at-queens/about-the-college/ university/the-jargon google scholar
  • “Cambridge Üniversitesi Mezun Arama Sayfası”. Erişim 05 Mart 2019. http://venn.lib.cam.ac.uk/cgibin/search-2018.pl?sur=&suro=w&fir=&firo=c&cit=&cito=c&c=all&z=all&tex=ameen&sye=& eye=1839&col=all&maxcount=50 google scholar
  • “Emin Paşa’nın matematik kitabının St. John’s Koleji Kütüphanesi’ndeki kopyası”. Erişim 05 Mart 2019. http://idiscover.lib.cam.ac.uk/primo-explore/fulldisplay?docid=44CAM_ALMA21417766960003606 &context=L&vid=44CAM_PROD&search_scope=default_scope&tab=default_tab&lang= en_US google scholar
  • “Emin Paşa’nın matematik kitabının Trinity Koleji Kütüphanesi’ndeki kopyası”. Erişim 05 Mart 2019. http:// idiscover.lib.cam.ac.uk/primo-explore/fulldisplay?docid=44CAM_CON5351115212& context=L&vid= 44CAM_PROD&search_scope=default_scope&tab=default_tab&lang=en_US google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Polat, A. (2019). Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 20(2), 59-74. https://doi.org/10.26650/oba.554557


AMA

Polat A. Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş. Osmanlı Bilimi Araştırmaları. 2019;20(2):59-74. https://doi.org/10.26650/oba.554557


ABNT

Polat, A. Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, [Publisher Location], v. 20, n. 2, p. 59-74, 2019.


Chicago: Author-Date Style

Polat, Atilla,. 2019. “Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20, no. 2: 59-74. https://doi.org/10.26650/oba.554557


Chicago: Humanities Style

Polat, Atilla,. “Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20, no. 2 (Dec. 2024): 59-74. https://doi.org/10.26650/oba.554557


Harvard: Australian Style

Polat, A 2019, 'Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş', Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 20, no. 2, pp. 59-74, viewed 23 Dec. 2024, https://doi.org/10.26650/oba.554557


Harvard: Author-Date Style

Polat, A. (2019) ‘Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş’, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 20(2), pp. 59-74. https://doi.org/10.26650/oba.554557 (23 Dec. 2024).


MLA

Polat, Atilla,. “Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 20, no. 2, 2019, pp. 59-74. [Database Container], https://doi.org/10.26650/oba.554557


Vancouver

Polat A. Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş. Osmanlı Bilimi Araştırmaları [Internet]. 23 Dec. 2024 [cited 23 Dec. 2024];20(2):59-74. Available from: https://doi.org/10.26650/oba.554557 doi: 10.26650/oba.554557


ISNAD

Polat, Atilla. “Mekteb-i Harbiye Nazırlarından Matematikçi Mehmed Emin Paşa’nın Biyografisine Giriş”. Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20/2 (Dec. 2024): 59-74. https://doi.org/10.26650/oba.554557



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim16.04.2019
Kabul02.05.2019
Çevrimiçi Yayınlanma03.07.2019

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.