Osmanlı Bilimi Araştırmaları

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/oba.594925   IUP :10.26650/oba.594925    Tam Metin (PDF)

Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi

Cem Hakan Başaran, Nilüfer Poyraz Demirsoy

Eski harfli tıbbi süreli yayınlar içerisinde bugüne kadar çalışılmamış dergilerden birisi de Türk Hekimi dergisidir. Nadir bir dergi olan Türk Hekimi 1 Mart 1336 (1 Mart 1920) tarihinde yayın hayatına başlamış ve kuvvetle muhtemel olarak aynı yıl içerisinde yayın hayatı son bulmuştur. Bu makalede, Türkiye’de sadece İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı’nda iki sayısı bulunan Türk Hekimi dergisi incelenerek, bu iki sayının dizini çıkartılmıştır. Ayrıca, derginin sahibi olan Op. Dr. Ömer Vasfi Aybar’ın hayatı ve eserlerine dair bir biyo-bibliyografya denemesi yapılmıştır. Makalede, Türk Hekimi dergisi yayımlandığı dönemin koşulları ve Op. Dr. Ömer Vasfi Aybar’ın siyasi kimliği ve ilişkileriyle birlikte değerlendirilmeye çalışılmıştır. Makalenin sonunda yer alan ekler kısmında, Ömer Vasfi Bey’in Çanakkale Savaşı’ndaki cerrahi faaliyetlerini ve hatıralarını içeren bir yazısı, ulaşılabilen eserlerinin bir listesi, 1919 yılında Dr. Abdullah Cevdet’e yazdığı bir mektubu ve annesine uyguladığı operasyonu anlatan vaka sunumuna yer verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler: Türk Hekimi, Ömer Vasfi Aybar, tıp dergileri, süreli yayınlar, tıp tarihi
DOI :10.26650/oba.594925   IUP :10.26650/oba.594925    Tam Metin (PDF)

Doctor Ömer Vasfı̇ Aybar and Türk Heki̇mi̇, the Medical Journal He Published in Ankara

Cem Hakan Başaran, Nilüfer Poyraz Demirsoy

Türk Hekimi, published with Arabic letters in Ankara, is one of the medical journals that have not been studied so far. Its publication began on March 1, 1336 (1920) and ended, most probably, the same year. Only two issues are extant in Turkey, and these are kept at the Department of Medical History and Ethics, Istanbul Faculty of Medicine, Istanbul University. The present article, while introducing these two issues, will present a bio-bibliography of doctor Ömer Vasfi Aybar, the owner of the journal. The article will analyze the journal within the conditions of the period, taking into consideration Ömer Vasfi Aybar's political identity and relations. Its appendix includes an article by Dr. Aybar that narrates his surgical activities and memoirs at the Battle of Gallipoli; a list of his works; his letter of 1919 written to Dr. Abdullah Cevdet, and the case report of the surgery he performed on his mother. 

Anahtar Kelimeler: Türk Hekimi, Ömer Vasfi Aybar, medical journals, periodicals, history of medicine

PDF Görünüm

Referanslar

  • Anadolu Tıb Mecmuası 1, 9 (15 Eylül 1338 / 1922); 1, 5 (15 Nisan 1338 / 1922); 1, 8 (15 Temmuz 1338 / 1922). google scholar
  • Elektronik Kaynaklar / Electronic Sources google scholar
  • Askeri Tıb Mecmuası 1, 1 (Kanunuevvel 1337 / 1921); 52, 10-11 (Teşrinievvel - Teşrinisani - Kanunuevvel 1339 / 1923); 56, 11 (Teşrinisani 1927). google scholar
  • Ayın Tarihi 25, 84-85 (Mart - Nisan 1931). google scholar
  • Darülfünun Tıb Fakültesi Mecmuası 2, 2 (Teşrinievvel 1335 / 1919). google scholar
  • Doktor Mecmuası sayı 3 (1 Nisan 1336 / 1920). google scholar
  • Hastahane 1, 1 (Teşrinievvel 1340 / 1924); 1, 2 (Teşrinisani 1340 / 1924); 1, 3 (Kanunuevvel 1340 / 1924); 1, 4 (Kânunusani 1341 / 1925); 1, 5 (Şubat 1341 / 1925); 1, 9 (Haziran 1341 / 1925); 1, 11 (Ağustos 1341 / 1925); 1, 12 (Eylül 1341 / 1925); 2, 13 (Teşrinievvel 1341 / 1925); 2, 14 (Teşrinisani 1341 / 1925); 2, 18 (Mart 1926); 2, 20-21 (Mayıs ve Haziran 1926); 2, 23-24 (Eylül ve Teşrinievvel 1926); 3, 25 (Teşrinievvel 1927); 3, 29-30 (Mayıs ve Haziran 1928); 3, 31 (Temmuz 1928). google scholar
  • İctihad 20, 182 (15 Haziran 1925). google scholar
  • İkdam No. 7845, 14 Kanunuevvel 1334 (14 Aralık 1918). google scholar
  • İstanbul Klinik Dersleri 2, 7 (Ekim 1949). google scholar
  • İstanbul Seririyatı 5, 11 (Mart 1340 / 1924); 3, 9 (Kanunusani 1339 / 1923); 3, 13 (Mayıs 1339 / 1923). Mefkûre sayı 2 (7 Nisan 1335 /1919); sayı 3 (14 Nisan 1335 /1919); sayı 4 (21 Nisan 1335 / 1919); sayı 6 (9 Haziran 1335 /1919); sayı 7 (16 Haziran 1335 /1919); sayı 9 (28 Haziran 1335 / 1919); sayı 12 (21 Temmuz 1335 / 1919). google scholar
  • Milliyet Gazetesi, 27 Ağustos Çarşamba 1969. Sıhhiye Mecmuası 5, 22 (Kânunusani 1929); 13, 86 (Haziran 1937). google scholar
  • Türk Hekimi numero 1 (1 Mart 1336 / 1920); numero 2 (26 Nisan 1336 / 1920). google scholar
  • Kitap ve Makaleler / Books and Articles Altay, Sadet. Atatürk Döneminde Numune Hastanelerine Dönüştürülen Osmanlı Hastaneleri (1924-1938). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 2019. Aybar, Ömer Vasfi. “Çanakkale Savaşlarında Maydos Bombardımanı.” Hayat Tarih Mecmuası 1, 2 (1967): 19-23. google scholar
  • Aydoğan, Erdal, ve Şaban Ortak. Dr. İbrahim Tali Bey’in Günlüğü. İstanbul: Arba, 2000. google scholar
  • Başağaoğlu, İbrahim, ve Eren Akçiçek. “Atatürk’ün Yurt Seyahatlerinde Ziyaret Ettiği Sağlık Kurumları.” Atatürk Dönemi Sağlık Tarihi Kongresi (1920-1938) Bildiriler içinde 771-786. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 2009. google scholar
  • Birinci, Ali. “Türk Yurdu kalemleri: Dr. Muhittin Celal Duru.” Türk Yurdu 352 (2016): 64-69. google scholar
  • Cumhuriyetimizin 75. Yılında Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Ankara: Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 1998. google scholar
  • Erden, Fethi. Türk Hekimleri Biyografisi. İstanbul: Çituri Biraderler Basımevi, 1948. google scholar
  • Erduran, Behçet Sabit. Cephedeki bir Doktorun Gözünden: 1915 Baharında Çanakkale. Yayına hazırlayan Tamay Açıkel. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015. Etker, Şeref. “Ophtalmoscope Essad.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 9, 1 (2008): 151-164. google scholar
  • Naderi, Sait, ve Gülten Dinç. “Darülfünun Tıp Fakültesi Mecmuası (1916-1933) ve Dizini.” Tıp Tarihi Araştırmaları sayı 12 (2004): 200-253. google scholar
  • Neşet Osman [Usman] ve Mehmed Kemal [Öke]. Cerrahi-i Harbiyeye dair Malumat ve Müşahedat. 18 Nisan’dan 30 Ağustos 1331’e Kadar Hastahaneye Duhul Eden Mecruhin Üzerinde Yapılan Tedkikat ve Tedavi ile Bazı Nadir ve Müfid Vekayi. Yayına hazırlayanlar Yetkin İşçen ve Necmettin Özçelik. İstanbul: Gümüşsuyu Hastanesi, 2012. Kazancıgil, Aykut. “Mısır’da Âşinâ Bir Çehre.” Derin Tarih 81 (Aralık 2018): 62-63. google scholar
  • Özarslan, Metin. ‘İşbirlikçiliğe İsyan Telgrafı Çeken Ankara: “Senin Gibi sadrazamı tanımayız.” Cumhuriyet, 29 Ekim 2012. google scholar
  • Şehsuvaroğlu, Bedi Nuri. “Türkiye’de Sağlıkla İlgili Olarak Yayınlanan Periyodikler.” İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası 36, 1 (1973): 169-198. google scholar
  • Şehsuvaroğlu, Bedi Nuri. “Basın Tarihimize Sıhhi Mevkuteler.” Yeni Tıp Âlemi 10 (1961): 484-501. google scholar
  • Şehsuvaroğlu, Bedi Nuri. Atatürk’ün Sağlık Hayatı. İstanbul: Hür, 1981. google scholar
  • Tansel, Selahattin. Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, c. 2. Ankara: Başbakanlık Basımevi, 1973. google scholar
  • Taşkıran, Nimet. Süreli Türk Tıp Yayınlarında Cerrahi Makaleler Bibliyografyası. İstanbul: Zeynep-Kâmil Ana ve Çocuk Sağlığını Koruma Derneği, 1968. google scholar
  • Topuzlu, Cemil. İstibdat-Meşrutiyet-Cumhuriyet Devirlerinde, 80 Yıllık Hatıralarım. 6. bs. Yayına hazırlayanlar Hüsrev Hatemi ve Aykut Kazancıgil. İstanbul: İşaret, 2017. google scholar
  • Tunaya, Tarık Zafer. Türkiye’de Siyasal Partiler, Mütareke Dönemi, c. 2. İstanbul: Hürriyet Vakfı, 1986. google scholar
  • Unat, Ekrem Kadri. “Türk Tıp Tarih Kurumu’nun İlk Elli Yılının Tarihçesi.” II. Türk Tıp Tarihi Kongresi İstanbul, 20-21 Eylül 1990, Kongreye Sunulan Bildiriler içinde 9, 12. Ankara: Türk Tarih Kurumu 1999. google scholar
  • Yıldırım, İbrahim, Hakan Ertin ve İbrahim Başağaoğlu. “Türk Tıp Tarihinde “Anadolu Kliniği” (19331954).” Anatolian Clinic January 21, 1 (2016): 4-41. google scholar
  • Yıldırım, Nuran. “Hekim Kimliği ile Abdülhak Adnan Adıvar ve Tıp Tarihi ve Deontoloji Müderrisliği.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 7, 2 (2006): 55-86. google scholar
  • Wieting, Julius. Rehber-i Cerrahi-i Harbi. Gülhane Seririyat Külliyat Mesaisi 18. İstanbul: Ahmed İhsan ve Şürekâsı Matbaacılık, 1330 (1914). google scholar
  • Wieting, Julius. Cürûh-ı Harbiyeden Mütevellid Tagayyürat-ı Vazifeviyenin Tedavi-i Muahharası Hakkında Rehber. Gülhane Seririyat Külliyat Mesaisi 19. İstanbul: Ahmed İhsan ve Şürekâsı Matbaacılık, 1330 (1915). google scholar
  • 40. Yıl Münasebetiyle Ankara Numune Hastanesi. Ankara: Ankara Numune Hastanesi, 1965. google scholar
  • “Dr. Ömer Vasfi Aybar (1919-1921) (1922-1933).” Erişim 12 Mayıs 2019. https://numuneeah.saglik.gov.tr/ TR,201718/dr-omer-vasfi-aybar-1919---1921-1922---1933.html google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Başaran, C.H., & Poyraz Demirsoy, N. (2020). Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 21(1), 71-100. https://doi.org/10.26650/oba.594925


AMA

Başaran C H, Poyraz Demirsoy N. Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi. Osmanlı Bilimi Araştırmaları. 2020;21(1):71-100. https://doi.org/10.26650/oba.594925


ABNT

Başaran, C.H.; Poyraz Demirsoy, N. Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, [Publisher Location], v. 21, n. 1, p. 71-100, 2020.


Chicago: Author-Date Style

Başaran, Cem Hakan, and Nilüfer Poyraz Demirsoy. 2020. “Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 21, no. 1: 71-100. https://doi.org/10.26650/oba.594925


Chicago: Humanities Style

Başaran, Cem Hakan, and Nilüfer Poyraz Demirsoy. “Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 21, no. 1 (Dec. 2024): 71-100. https://doi.org/10.26650/oba.594925


Harvard: Australian Style

Başaran, CH & Poyraz Demirsoy, N 2020, 'Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi', Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 21, no. 1, pp. 71-100, viewed 22 Dec. 2024, https://doi.org/10.26650/oba.594925


Harvard: Author-Date Style

Başaran, C.H. and Poyraz Demirsoy, N. (2020) ‘Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi’, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 21(1), pp. 71-100. https://doi.org/10.26650/oba.594925 (22 Dec. 2024).


MLA

Başaran, Cem Hakan, and Nilüfer Poyraz Demirsoy. “Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 21, no. 1, 2020, pp. 71-100. [Database Container], https://doi.org/10.26650/oba.594925


Vancouver

Başaran CH, Poyraz Demirsoy N. Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi. Osmanlı Bilimi Araştırmaları [Internet]. 22 Dec. 2024 [cited 22 Dec. 2024];21(1):71-100. Available from: https://doi.org/10.26650/oba.594925 doi: 10.26650/oba.594925


ISNAD

Başaran, CemHakan - Poyraz Demirsoy, Nilüfer. “Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi”. Osmanlı Bilimi Araştırmaları 21/1 (Dec. 2024): 71-100. https://doi.org/10.26650/oba.594925



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim22.07.2019
Kabul04.11.2019
Çevrimiçi Yayınlanma03.01.2020

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.